1 yılda 1552 kişi çatışmalarda öldü

DUVAR - İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, son bir yılda bölgedeki çatışmalı ortamlarda meydana gelen insan hakları ihlallerini açıkladı. İHD Şube Başkanı Raci Bilici, dernek binasında yaptığı açıklamada, 2015 yılının ortalarında başlayan silahlı çatışmalarla birlikte, halkların umutlarının tükendiğini ifade ederek, "24 Temmuz 2015 tarihinden 24 Temmuz 2016 tarihine dek bölge kentlerinde, tespit edebildiğimiz verilere göre bin 552 kişi yaşamını yitirdi, bin 683 kişi ise yaralandı" dedi. Bilici'nin verdiği bilgiye göre hayatını kaybedenler arasında asker, polis ve korucular da var.

OHAL'DE İHLALLER ARTTI

Raci Bilici, OHAL uygulamalarıyla gerçekleşen hak sınırlandırma ve yasaklamaların yanı sıra, yargısız infazlar, işkence ve kötü muamele, haksız gözaltı ile tutuklama olaylarında artış yaşandığını söyledi.

Bilici'nin açıklamasının ardından İHD Bölge Temsilcisi Abdulselam İnce, 24 Temmuz 2015- 24 Temmuz 2016 tarihleri arasında bölgedeki çatışmalı ortamlarda meydana gelen insan hakları ihlalleri hakkında şu bilgileri verdi:

- Güvenlik güçleri tarafından gerçekleştirilen-gerçekleştirildiği iddia edilen yargısız infazlar sonucu 440 kişi yaşamını yitirdi, 353 kişi ise yaralandı.

- Silahlı çatışmalarda 422 güvenlik görevlisi yaşamını yitirdi, bin 65 güvenlik görevlisi ise yaralandı. 614 silahlı örgüt militanı yaşamını yitirdi, 17 silahlı örgüt militanı ise yaralandı. 42 sivil yurttaş, çatışma ortasında kalarak yaşamını yitirdi, 75 sivil yurttaş ise yaralandı.

-Silahlı örgütlerin saldırısı sonucunda 34 sivil yurttaş yaşamını yitirdi, 173 sivil yurttaş ise yaralandı.

-Silahlı çatışma ortamında yaşamını yitiren 15 örgüt militanının, güvenlik güçleri tarafından çıplak olarak teşhir edildiği ve cenazelerine işkence edildiği tespit edildi.

-Bölgede bulunan kentlere bağlı ilçelerde ve ilçelere bağlı kırsal alanlarda 'güvenlik veya askeri operasyon yapılacağı' gerekçesiyle 87 kez özel güvenlik bölgesi kararı alındı ve ilan edildi. Özel güvenlik bölgesi ilan edilen alanlara sivil yurttaşların giriş-çıkışları yasaklandı.

-Bölgenin geçim kaynakları çiftçilik ve hayvancılık olduğundan yasaklar ekonomik mağduriyete yol açıştır.

-9 kente bağlı 35 ilçede sokağa çıkma yasağı ilan edildi. 75'i çocuk olmak üzere 320 yurttaş yaşamını yitirdi.

-Sınır hatlarında yaşana ölüm ve yaralamalarda ise açılan ateş sonucu 48 sivil yurttaş yaşamını yitirdi, 60 sivil yurttaş ise yaralandı.

-Mayın ve sahipsiz bomba patlaması sonucu 7 çocuk yaşamı yitirdi, 28 çocuk ise kalıcı fiziksel rahatsızlıklar oluşturacak şekilde yaralandı. Biri kadın, 6 yetişkin yurttaşın da yaralandı.

1959 KİŞİ TUTUKLANDI

-Gözaltına alınan 286 kişi işkence ve kötü muameleye maruz kaldı. Gözaltı birimleri dışında (ev baskınlarında, sokakta) 161 kişi işkence ve kötü muameleye maruz kaldı. Köy korucuları tarafından 4 kişi işkence ve kötü muameleye maruz kaldı. Cezaevlerinde 103 tutuklu-hükümlü işkence ve kötü muameleye maruz kaldı. 6 kişi kaçırılma ve ajanlık tehditlerine maruz kaldı. 31 kişi can güvenliği ile tehdit edildi. Toplumsal gösterilerde güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu 99 kişi yaralandı.

-275 çocuk ve 7 bin 609 yetişkin olmak üzere toplam 7 bin 884 kişi gözaltına alındı.

-81 çocuk ve bin 878 yetişkin olmak üzere, toplam bin 959 kişi tutuklandı.

-4 bin 223 ev veya işyeri, çoğunlukla gece yarısı veya sabaha karşı güvenlik güçleri tarafından basıldı.

MEDYAYA YÖNELİK İHLALLER

-İfade özgürlüğüne yönelik ihlallerde ise, 96 adet basılı yayın ve materyal toplatıldı veya yasaklandı. 4 gazete ve yayın organı basıldı. 2 kültürel etkinlik yasaklandı. 123 haber sitesi adresi erişimi engellendi.

-Düşüncelerini ifade edenler hakkında 43 farklı soruşturma dosyası açılmış, toplamda 702 kişi hakkında soruşturma başlatılmıştır. Sendikal grevler ve çeşitli demokratik etkinliklere katıldıkları gerekçesi ile 13 bin 67 kamu emekçisi hakkında idari soruşturma açılmıştır.

-Düşüncelerini ifade edenler hakkında 15 farklı dava dosyası açılmış, toplamda 59 kişi yargılanmıştır.

-Düşüncelerini ifade edenlere verilen cezalar yargılama aşaması devam eden 60 farklı dava dosyası karara bağlanmış, 168 kişi hakkında çeşitli hapis cezaları verilmiştir.

-Örgütlenme özgürlüğüne yönelik ihlallerde 20 siyasi parti, 14 dernek, 14 eğitim ve kültür kurumu, 19 belediye hizmet binası ve eklentileri olmak üzere toplam 60 kurum ve kuruluş baskına veya saldırıya maruz kaldı. 17 dernek ve 2 eğitim kültür kurumu kapatıldı.

-117 toplantı ve gösteriye, güvenlik güçleri tarafından müdahalede bulunuldu. 23 toplantı ve gösteri ise, ilgili yerlerin valilik ve kaymakamlıkları tarafından yasaklandı.