'Diyanet başkanları gizli okullarda okudu'

DUVAR - İzmir Enternasyonal Fuarı'nda Bayraklı Belediyesi tarafından düzenlenen 'Fuar Sohbetleri'nin son gün konuğu ünlü tarihçi İlber Ortaylı oldu. Ortaylı, "Burası kozmopolit büyük bir imparatorluk olduğu için insanların bir arada yaşama özelliği vardır" dedi.

'ERMENİ TEHCİRİ DİNİ TEMELLİ DEĞİLDİR'

Kültürpark 3 nolu holde dün akşam saat 20.00'de başlayan Ortaylı söyleşisine çok sayıda İzmirli katıldı. Stantta dinleyicilere ayrılmış alana sığmayan bazı vatandaşlar söyleşiyi ayakta dinledi. Türkiye'de dini çatışmaların su yüzüne çıkmadığını belirten Ortaylı, "Türkiye devlet ve millet olarak eski bir memlekettir eski bir bürokratik ananesi vardır. Bu bürokratik anane onu tutar. Türkiye'de genellikle sanıldığının aksine dini çatışmalar su yüzüne çıkmaz. Türkiye tarihinde bir istisna vardır; biliyorsunuz Ermeni tehciri. Dini münasebete dayanmaz, başka nedenlerle ortaya çıkmıştır. Türkiye'de Hıristiyanlarla Müslümanların birbirlerini kestikleri tarihlerde veya Yahudilere karşı antisemitik vakalar katliamlar gerçekleştirildi. Bugün en çok kriz konusu haline getirilebilecek Alevi ve Sünni çatışmalarına dair kanlı örnekler veremezsiniz. Bunlar olmamış değildir. Köyle köy çatışıyor, o çatışmanın içinden mera meselesi de yatar, başka şey de olur fakat böyle büyük dini çatışmalar olmaz. Burası kozmopolit büyük bir imparatorluk olduğu için insanların bir arada yaşama özelliği vardır.

'DİNİ KURUMLAR CUMHURİYET DÖNEMİNDE ÇÖKTÜ'

Ortaylı, Türkiye'deki dini eğitimin tarihiyle ilgili olarak da, "Cumhuriyet döneminde maalesef dini eğitim kurumları çökmüştür. Cumhuriyet çöktürmüş değil, çökmüştür. İşler iyi gitmiyordu ve o arada bu da zaten bir alternatif olarak dini bir eğitim kurumunu geliştirmek imkanı olmadı. Hatta düşüncesi de olmadı, insanlar sağda solda köylerde gizli medreselerde okuyarak din adamı diye çıktılar. Hatta kaç tane hatta diyanet işleri başkanımız böyle yerlerden çıkmıştır. Bunların içinde hiçbir şekilde kale alınmayacak insanlar vardır. Onun içindir öyle herkesi büyük iddialarla çıkması. İnsanlar az bildikleri ölçüde çok konuşurlar, maalesef felsefe ve içtimai bilimler bu yeni yapılanmalara müsaittir. Yani bir fizikçinin bir kimyagerin bir matematikçinin boş kafayla bol laf etmesi dolu laf etmesi biraz zordur ama öbür dallar için bunu söylemek mümkün değildir. Boş kafayla ağzı laf yapan bir adam insanları etkileyebilir" dedi.

'BU ADAM BELKİ BİR HUMEYNİ OLMAK İSTİYOR'

İlber Ortaylı, 15 Temmuz darbe girişimine de değindi ve şunları söyledi: "Darbe teşebbüsü ne oldu kime karşı yapıldığı mühim değil, inanılmaz bir şekilde toplum üzerinde toplumun yaşadığı tarihe, kurumlara karşı küstahça bir davranış, bir talep söz konusudur. Adamın birisi adamlarıyla dünyayı yerinden yaratıp kendine göre kurmak istiyor. Baktığın zaman da hiçbir şey değil, çok açık bu. Yani bu adam belki bir Humeyni olmak istiyor. Size Humeyni'yi tanıyan, gören, okuyan bir adam olarak açık söyleyeyim; Türkiye'de din âlimleri arasında Humeyni ayarında biri yoktur." dedi.

'TÜRKİYE'DE HUKUK HOCASI YOK'

Avrupa'da cehaletimizden dolayı bazı haklarımızı savunamadığımızı söyleyen İlber Ortaylı, "Sürekli Avrupa İnsan Hakları divanında, mahkemede dava kaybediyoruz emin olun hepsi bizim haksız olduğumuzdan ileri gelmiyor, cehaletimizden yani bazı haklarımızı savunamıyoruz. Davaları kaybetmekten ileri geliyor. İnsanlarımız yetiştirirken yeterince dikkat edemiyoruz bak hukuk Fakültesi sayısını artırdılar, hoca yok. Yani tıp fakültesi kurmaya kalksan nerede kurarsan kur gerekli hocayı buluyorsun, kürsüleri kurabiliyorsun hatta mühendislik için de bu geçerli. Hukuk fakültesi açtın mı yok hoca. Hele bizimki gibi lüks branşlar yani piyasada iş getirmeyen sahalarda hiç hoca bulamıyoruz, yani bu demektir ki hukuk eğitimine sistem vermemiş" dedi. (İZMİR/DHA)