İhsan Eliaçık: Kurban kesmek gereksiz

DUVAR - Kurban Bayramı yaklaşırken hayvan pazarlarındaki hareketlilik de arttı. Geçmiş yılların verileri baz alındığında bu yıl Kurban Bayramı döneminde en az 850 bin büyükbaş, 2,3 milyon da küçükbaş hayvan kesilmesi bekleniyor. Peki bu kadar yaygın olan kurban kesimi dinen gerekli mi? Yoksa bu alışkanlık kültürel bir öğe, bir gelenek olduğu için mi sürdürülüyor?

Diyanet İşleri Başkanlığına göre kurban kesmek, "âkıl-baliğ (akıllı-ergen) ve dinen zengin sayılacak kadar mal varlığına sahip ve mukim olan bir Müslümanın yerine getirmesi gereken mali bir ibadet". Buradaki zenginlik kriteri ise temel ihtiyaçlar ve borçlar hariç olmak üzere "80.18 gr. altın veya bunun değerinde para veya eşya"ya sahip olmak.

'KAN GÜNAHLARI AFFETTİRMEZ'

İlahiyatçı yazar Recep İhsan Eliaçık'a göre ise kurban ibadeti yalnızca Mekke'de bulunan hacılar için uygun görülmüş. Dolayısıyla İstanbul'daki bir Müslümanın kurban kesmesine gerek yok. Üstelik Türklerin kurban kesme alışkanlığı Müslümanlıktan da kaynaklanmıyor.

Ekim 2013’te IMC TV’de Mustafa Kuleli'nin sorularını yanıtlayan Eliaçık'ın Kurban hakkında tartışma yaratan görüşleri şöyle:

"Suriye’den gelen görüntülerde insanlar tıpkı kurbanlıklar gibi yere yıkılarak, tekbir getirilerek, boğazlarına bıçak çalınarak öldürülüyor. Kurban kesmek şiddeti olağanlaştırıyor, meşrulaştırıyor, insanları kana karşı duyarsız hâle getiriyor. Kuran-ı Kerim’in en hassas olduğu konu yeryüzürde kan dökmek ve fesat çıkarmaktır. Buna hayvan kanı da dâhildir. Kan Kur'an’da hep olumsuz anlamda kullanılır. İslamiyette hayvan kanı akıtarak günahların affolması diye bir şey yoktur."

'GARİPLERLE YAKINLAŞMA BAYRAMI'

"Bayram Kur'an’da geçmez. Ama peygamberimiz böyle bir bayram kutlamıştır. Dolayısıyla bayram kutlamak sünnettir. Kurban kesmek hacda olanlara mahsus bir müstehaptır. Yani onlar için güzel görülmüştür. Onlar dışındaki vatandaşlarımız kendilerini böyle bir dini vecibe varmış gibi mecburiyet altında hissetmesin. Kurbanı hacca gidenlerin kesmesi yeterlidir. Hacca gitmeyenlerin kurban kesmesine gerek yoktur."

"Peygamberimiz bayramda garibanları, yoksulları, kimsesizleri ziyaret etmiştir. Onlarla yakınlaşmıştır. Gurbân (kurban) yakınlaşmak anlamına gelir. Bu bayram garip gurebâ ile yakınlaşma bayramıdır. Farz olan hayvan kesmek değil gariplerle yakınlaşmak ve paylaşmaktır."

'MÜSLÜMANLAR SÜNNETE AYKIRI DAVRANIYOR'

"Peygamber kurban kesme alışkanlığını azaltmak, sınırlandırmak istemiştir. Bugünün Müslüman toplumu Hz. Muhhammed’in sünnetine aykırı davranıyor.

Hayvan kesilmese bu bayramın ne bayramı olduğu daha iyi anlaşılacak. Hayvan pazarlarındaki meşgaleden, deri peşinde koşmaktan, dana kovalamaktan, et kavurmaktan bayramın ne bayramı olduğu unutuldu."

'ŞAMAN GELENEĞİ'

"Kurban insanlığın en eski ritüellerindendir. İnsanlar Allah’a inanmazdan önce de kurban keserdi. Daha tanrı fikri yokken bile kurban vardı. Ancak Şaman geçmişi olan yerlerde kurban alışkanlığı daha fazladır."

"İbrahim peygamberden Hz. Muhammed’e, Hz. Muhammed’den günümüze git gide azaltılması gereken kurban kesimi Türkiye'de tam tersine patlama yaptı. Bunun nedeni eski Orta Asya kültürü. Türkiye’deki alevi ve sünniler hiçbir ibadette anlaşamaz ama tam bir ittifakla kurban keser. Bu birliktelik Şaman Türkmenlerinin Oğuz geleneğinden geliyor. Zaten Arap ülkelerinde Türklerdeki kadar yaygın bir kurban kesme geleneği de yok."