Araştırma görevlileri ne olacak?

Özlem Akarsu Çelik  [email protected]

ANKARA - Eğitim Sen, bugün 13:00'te Yüksek Öğretim Kurumu önünde yapacağı eylemde "ÖYP ile ilgili KHK düzenlemesi geri alınsın" talebini tekrarlayacak. Hükümet'in, 1 Eylül 2016 tarihli 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile binlerce ÖYP'li (Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı) araştırma görevlisini güvencesizliğe mahkûm ettiğini belirten Eğitim Sen'in eğitim uzmanı İlker Akçasoy DUVAR'ın sorularına şu yanıtları verdi:

ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİNE 50/d TEHDİDİ

ÖYP nedir?

ÖYP, yeni kurulan üniversitelerin öğretim elemanı ihtiyacını karşılamak için yürütülen bir programdı. ÖYP kapsamında araştırma görevlisi olmak isteyen kişi, belirli sınavlardan aldığı puanla başvuru yapmakta, sıralamadaki derecesine göre atanma hakkı kazanmaktaydı. Örneğin Muş Üniversitesi’ne atanan bir kişinin, burada yüksek lisans ya da doktora programı olmadığı için başka bir üniversitede öğrenim görmesi sağlanıyordu. Mesela Muş’taki kadroya atanan kişi yüksek lisansını veya doktorasını ODTÜ’de tamamladıktan sonra Muş’a geri dönüyor ve burada da zorunlu hizmete tabii tutuluyordu. Bu zorunlu hizmet nedeniyle de ÖYP’li araştırma görevlileri oldukça yüksek meblağlı senetlerin altına imza atmak zorunda kalıyordu. Akademisyen olmak isteyen kişilerin ÖYP’yi tercih etmelerindeki en önemli neden, ÖYP’nin 50/d olarak bilinen araştırma görevlisi istihdamına göre daha fazla iş güvencesi sağlıyor olmasıydı.

YÖK, ÖYP'lileri kadrolarına iade etmek istedi ama bu yargıdan döndü değil mi?

YÖK’ün uzun bir süredir hedefi, tüm araştırma görevlilerini güvencesiz istihdam etmek yönündeydi. Akademisyenlerin barış talebiyle yayınladıkları bildiriden sonra YÖK, ÖYP’li araştırma görevlilerini daha öğrenimlerini bitirmeden kadrolarının bulunduğu üniversitelere göndermek için düzenleme yaptı. Eğitim Sen hem bu düzenleme hakkında hem de tek tek üyeleri için açmış olduğu davalarda yürütmeyi durdurma kararları aldı. Böylelikle ÖYP’lilere eziyet çektirmek isteyen YÖK’ün bu hamlesinin hukuksuz olduğunu kanıtlamış oldu.

'ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİNE GÜVENCELİ İSTİHDAM'

Araştırma görevlileri için '50/d' ne anlama geliyor?

AKP, KHK hükmü ile YÖK’ün önceden yaptığı ve yargı kararıyla hukuksuz olduğu tespit edilen düzenlemeden daha beterini yaptı. Üstelik KHK ile bu düzenlemeyi yargı denetiminden kaçırmaya da çalıştı. 674 sayılı KHK ile bütün ÖYP'li araştırma görevlileri en güvencesiz istihdam biçimi olan 50/d'ye geçirildi. 50/d’nin anlamı, işinizin yıllık sözleşmelere bağlı olması demek. Yani üniversiteler sözleşmeleri yenilemediği zaman bu insanlar işsiz kalacak ve harcadıkları onca emek boşa gidecek. Bu düzenlemeyle AKP, binlerce insanın geleceğine ipotek koymuştur! Dolayısıyla binlerce ÖYP’li, bizzat hükümet tarafından kandırıldı ve gelecekleri üniversite yönetimlerinin iki dudağının arasına bırakıldı. Her yıl sözleşme yenilenerek istihdam olanağı sağlayan ve basit gerekçelerle işten atmanın önünü açan 50/d ile eleştirel, muhalif ve özgür çalışmalar yürütmek neredeyse imkansızdır. Bütün araştırma görevlilerinin güvenceli biçimde istihdam edilmeleri şarttır.