İHD: Çocuklar geçen yıl da öldürüldü

DİYARBAKIR - “30 yılı aşkın süredir devam eden çatışmalı süreç ve yaşanılanlar toplumsal alanda gerçekleşen her durum gibi elbette çocukları da - hatta belki de en fazla- etkilemiştir. Çocuklar bu süreçte anne babalarını ve diğer yakınlarını kaybettiler, ölümlere tanık oldular, çatışmaları gördüler. Bir insan hakkı olan anadillerini kullanmalarına izin verilmediği için gelişimsel olarak olumsuz etkilendiler, hayatı anlama ve anlamlandırma süreçlerinde desteklenmek yerine kısıtlandılar. Güvenlik güçleri tarafından doğrudan hedef gözetilerek öldürüldüler, tutuklandılar, özgürlüklerinden mahrum bırakıldılar. Kapatıldıkları yerlerde şiddete ve işkenceye maruz kaldılar. Birçoğu ifade ve örgütlenme özgürlüklerini kullanırken, polis şiddeti sebebiyle yaralandı ve hayatını kaybetti.”

Yukarıdaki cümleler, İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi’nin hazırladığı, “2016 Yılı Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Çocuk Haklarına Yönelik İhlaller Raporu”ndan. Raporun bilanço bölümü incelendiğinde 2016 yılında da çocuklara yönelik hak ihlallerinin yoğun yaşandığı görülüyor.

İHD Diyarbakır Şubesi Çocuk Komisyonu Üyesi avukat Ercan Yılmaz tarafından okunan basın toplantısı metninde, çocuklara yönelik hak ihlaller arasında "güvenlik güçleri tarafından gerçekleştirilen yargısız infazlar", "gözaltında ve gözaltı yerleri dışında yapılan işkence ve kötü muamele" ile "toplumsal gösteriler sırasında çocukların maruz kaldığı şiddet" dikkat çekiyor.

HAYATINI KAYBEDEN ÇOCUKLAR

İHD raporunda, 2016 yılında bölgede güvenlik güçlerinin hedefi olan 5 çocuğun yaşamını yitirdiği, 6 çocuğun da ise yaralandığı belirtilirken silahlı çatışma ortamından kaynaklı 22 çocuğun yaşamını yitirdiği, 12 çocuğun ise yaralandığı veya kalıcı fiziksel tahribatlarla yaşamlarını sürdürmek zorunda kaldıkları ifade ediliyor. Raporda bombalı saldırılar neticesinde hayatını kaybeden çocuklarla ilgili, “Türkiye’de yüzlerce cana mal olan bombalı saldırılar neticesinde, bölgede de 41 çocuk yaşamını yitirmiş, 3 çocuk ise yaralanmıştır” bilgileri yer alıyor.

Yargı organlarının ihlallerle ilgili adil bir yargılanmanın gerçekleşmediği ise şöyle açıklanıyor: “Yaşam hakkı ihlal edilen çocuklarla ilgili yargı organlarınca, etkili ve adil bir soruşturma yürütülmemesi, faillerinin gizlenmesi ve yargı karşısına çıkarılmaması, suç işleyen kolluk birimlerini adeta cesaretlendirmekte, gerçekleştirdikleri ihlalleri sürdürmeye teşvik etmektedir.”

GÖZALTINA ALINAN ÇOCUKLAR

İHD raporunda, 2016 yılı içerisinde 150 çocuğun gözaltına alındığı, 40 çocuğun ise tutuklandığı bildiriliyor. Gözaltına alınan 6 çocuğun işkenceye maruz kaldığı bilgisini paylaşan raporda şu ifadeler yer alıyor: “Sokağa çıkma yasakları sırasında ve toplumsal olaylarda gözaltına alınan çocuklara yönelik işkence ve kötü muamele uygulamalarına da rastlanmıştır. En az 6 çocuk gözaltında işkenceye maruz kalırken, yine en az 6 çocuk ise gözaltı yerleri dışında veya sokakta şiddet mağduru olmuştur. Çatışmalı ortamdan etkilenme sonucu, resmi hata ve ihmal sonucu, faili meçhul saldırı, mayın ve sahipsiz bırakılan patlayıcılar sonucu, sınır hatlarında vurulanlar, kuşkulu çocuk ölümleri ve intiharları gibi konularda yapmış olduğumuz izleme çalışmalarında ise, 2016 yılında bölgede 40 çocuk yaşamını yitirmiş, 49 çocuk ise yaralanmıştır.”

CEZAEVİNDE HAK İHLALLERİ

İHD’nin 2016 yılı raporunda çocukların cezaevinde uğradığı hak ihlallerine de değiniliyor: “Cezaevlerinde çocuklara yönelik yapmış olduğumuz izleme ve tespit çalışmalarında cezaevinin fiziksel koşullarının yarattığı ihlaller bir yana, işkence ve kötü muamele, sağlık sorunları, sosyal etkinliklerden mahrum bırakılma, psikolog desteğinden yoksun bırakılma gibi pek çok ihlalin yaşandığı görülmüştür.”

AİLE İÇİNDE ŞİDDET

İHD, 2016 yılında aile içinde ve toplumsal yaşam alanlarında çocuklara yönelik şiddet ve istismar olaylarıyla ilgili kendilerine ulaşan bilgileri de paylaşıyor. Buna göre karşılaştıkları şiddet sonucu 10 çocuk yaşamını yitirmiş, 2’si yaralanmış, 114’ü istismara maruz kalmış. Raporda çocukların uğradığı hak ihlallerine gerekçe olarak, çocuklara yönelik yapıcı sosyal politikaların yokluğu gösteriliyor.

“Çocukların yaşam hakkını savunmak ve çocuklara yönelik hak ihlalleri ile mücadele etmek, en temel ve insani sorumluluktur” denilen raporun son bölümünde şu ifadeler yer aldı: “Çocukların işkence edilerek cezaevlerine atılmadığı, kurşunla ya da gaz fişeği ile vurulup katledilmediği, anadillerinde özgür, bilimsel, kendi inanışında ve ayrımcılığa uğramadan eğitim alabildiği, sokaklarda çalışmak zorunda kalmadıkları, şiddete ve istismara maruz bırakılmadıkları bir toplumda yaşayabildikleri bir ortam diliyoruz.”