Türkiye, AİHM'de Almanya'yı 59'a katladı

Nurettin Öztatar

DUVAR - Alman Die Welt gazetesinin muhabiri Deniz Yücel'in Türkiye’de tutuklanması, ardından bakanların Almanya’da yapmayı planladığı referandum toplantıları için salon izinlerinin iptal edilmesi üzerine Türk-Alman ilişkileri gerildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın izinlerin iptalini Nazi uygulamasına benzetti. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ise Almanya’yı demokrasi ve insan hakları açısından eleştirirken Almanya’nın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni (AİHS) ihlal ettiğini söyledi.

Erdoğan ve Bozdağ'ın Almanyaya yönelik eleştirilerini değerlendiren Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak, “Almanya ile özgür ülke Türkiye’yi kıyaslamak açısından AİHS iyi bir ölçüt olabilir” dedi.

NÜFUS VE TARİH FAKTÖRÜ

Altıparmak önce şu bilgileri verdi:  “AİHM’in (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi) 1959-2016 arasını kapsayan istatistiklerinin ciddi bir fikir vereceğini düşünebiliriz. Gerçi hem Almanya’nın nüfusu daha fazla, hem de Almanya çok daha önce AİHM’in yargı yetkisini tanımıştı ama bu iki faktör de Türkiye lehine olduğu için bu inceleme açısından gözardı edilebilir.”

Altıparmak, iki ülkenin ifade özgürlüğü ve toplantı ve gösteri hakkının da dahil olduğu örgütlenme özgürlüğüne ilişkin AİHM verilerini ise şöyle açıkladı: “Devam eden başvurular açısından bakıldığında 2016 sonu itibariyle Türkiye’nin Ukrayna’nın ardından ikinci sırada geldiğini görüyoruz. Yıl sonu itibariyle Türkiye aleyhine 12 bin 575 başvuru var ve bu toplam başvuru sayısının yüzde 15.8’i. 2017 sonuna doğru bu rakamın en az iki katı olmasını bekliyoruz, çünkü şu anda Türkiye aleyhine 2 bin civarı başvuru yapılıyor. Bunların bir kısmı kabul edilemez bulunsa bile yıl sonunda devam eden başvuru sayısının 20 binden aşağı olması pek mümkün değil. Toplam başvurulardaki Türkiye oranı da muhtemelen yüzde 25’ten az olmayacak ve büyük bir sürpriz olmazsa Türkiye 'aleyhine en çok başvuru yapılan devlet' unvanını tekrar kazanacak.”

FARK YÜZ KATA KADAR ÇIKABİLİR

Almanya aleyhine yapılmış, devam eden başvuru sayısının sadece 213 olduğunu anlatan Altıparmak, devam eden başvurular açısından bakıldığında Türkiye aleyhine Almanya’dan tam 59 kat daha fazla başvuru olduğunu söyledi. Altıparmak gelecek yıl bu farkın daha da açılarak 100 kata çıkabileceğini kaydetti.

Haklar açısından AİHM’in verdiği kararlarla ilgili durumun da Türkiye açısından parlak olmadığını belirten Altıparmak, “AİHM bugüne kadar 656 kez ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar vermiş. Bu kararların 265’i Türkiye aleyhine. Yani bugüne kadar ifade özgürlüğü ile ilgili verilen kararların yüzde 40,39’u Türkiye aleyhine. Neredeyse 46 ülkenin toplamı kadar ihlali tek başına Türkiye gerçekleştirmiş. Almanya aleyhine ise sadece 9 karar verilmiş” dedi.

Örgütlenme özgürlüğündeki durumu da karşılaştıran Altıparmak, “O alanda verilen 196 ihlal kararının da 75’i, yani yüzde 38,26’sı Türkiye hakkında. Almanya hakkında sadece 2 karar var. Biri 1995, diğeri 2011’de. Yüzde 1'den biraz fazlaya denk düşüyor bu 2 karar” dedi.