Sine-i millet nedir, nasıl hayata geçirilir?
CHP'li Böke'nin referandumun iptal edilmesi çağrısı yaparken dile getirdiği "Meclis'ten çekilme" diğer adıyla sine-i millet nedir. Bu kararın uygulanabilmesi için Meclis onayı şart.
ANKARA - Referandumun hemen ardından başlayan tartışmalar ve erken seçim olasılığı konuşulurken CHP Sözcüsü Selin Sayek Böke, partisinin MYK (Merkez Yönetim Kurulu) toplantısının ardından yaptığı açıklamada "Meclis’ten çekilmek de çalışmaya devam etmek dahil her yola başvurabileceklerini" söyleyerek sine-i millete dönebileceklerini açıkladı. ‘Meclis zeminini terk ederek millete dönmek’ olarak tarif edilen ‘sine-i millet’ nasıl uygulanır?
Anayasa, sine-i millet kararının uygulanabilmesi için TBMM Genel Kurulu'nun onayını şart koşuyor. Anayasa'nın 84'ncü maddesi, milletvekili istifasının Genel Kurul'da kabul edilmesini öngörüyor. Madde şöyle, "İstifa eden milletvekilinin milletvekilliğinin düşmesi, istifanın geçerli olduğu TBMM Başkanlık Divanınca tespit edildikten sonra, TBMM Genel Kurulunca kararlaştırılır."
MECLİS İÇ TÜZÜĞÜNE GÖRE ÜYELİĞİN DÜŞMESİ
Meclis İçtüzüğü'nün "üyeliğin düşmesi" ile ilgili 135'nci maddesi ise "İstifa eden, Türkiye Büyük Millet Meclisine seçilmeye engel bir suçtan dolayı hüküm giyen, kısıtlanan, üyelikle bağdaşmayan bir hizmeti sürdürmekte ısrar eden, Meclis çalışmalarına özürsüz veya izinsiz olarak bir ay içinde toplam beş birleşim günü katılmayan milletvekilinin üyeliği, 136, 137 ve 138 inci maddelere göre düşer" hükmünü öngörüyor.
CHP: Referandumun sonucunu tanımıyoruz
İçtüzüğün 138'nci maddesine göre ise milletvekillerinin Meclis çalışmalarına özürsüz veya izinsiz olarak bir ay içinde toplam beş birleşim günü katılmamaları halinde, devamsızlıkları Başkanlık Divanınca tespit ediliyor. İçtüzüğün 138'nci maddesinde şöyle deniliyor: "Bir milletvekili Meclis çalışmalarına özürsüz veya izinsiz olarak bir ay içinde toplam beş birleşim günü katılmazsa devamsızlığı Başkanlık Divanınca tespit edilir ve Anayasa ve Adalet Komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyona gönderilir. Karma Komisyon, yasama dokunulmazlığının kaldırılmasındaki hükümlere göre durumu inceler ve raporunu hazırlar. Bu raporu görüşen Genel Kurul devamsızlık sebebiyle milletvekilliğinin düşmesi gerektiğine üye tamsayısının salt çoğunluğu ile karar verirse, üyeliği düşer. Üyeliğinin düşmesi istenen milletvekili isterse Karma Komisyonda ve Genel Kurulda kendisini savunur veya bir üyeye savundurur. Son söz her halde savunmanındır. Oylama, Karma Komisyon raporu üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasından itibaren yirmidört saat geçmeden yapılamaz. Bir yasama yılı içinde izinsiz veya özürsüz olarak toplam kırkbeş birleşimden fazla yok sayılan milletvekilinin yolluklarının üç aylığı kesilir. " (DUVAR)