Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Başkanı Arslan: 15 Temmuz sonrası siz bu kurumu unutun dediler

ANKARA - Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun kanunu 2016 nisan ayında çıktı. Üyeleri 1 yıl sonra atanan Kurum 2017 martında çalışmaya başladı. Ancak bu gecikme nedeniyle kurumun başka kurumlardan uzman alma hakkı ortadan kalktı.

Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Başbakan Yardımcısı Recep Akdağ, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun bütçe sunumunu yaptı. Kurum için yüzde 17.68 artışla 8 milyon 54 bin lira ödenek teklifinde bulunan Bakan Akdağ, 'çiçeği burnunda bir kurum' olarak nitelendirdiği Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun çok önemli bir görevi icra edeceğine inandığını söyledi.

HDP Milletvekili, Bedia Özgökçe Ertan, tamamen bağımsız olması gereken kurumun üyelerinin atamayla seçilmesini eleştirdi. Kurumun şikâyetleri ilgili kurumlara iletme yerine doğrudan incelemesi gerektiğini söyleyen Ertan, gözaltı merkezleri, cezaevlerine habersiz denetim ve inceleme yapması gerektiğini anlattı.

PAYLAN, DİYANET’İ EŞİTLİK KURUMUNA ŞİKAYET ETTİ

Aynı anda Diyanet bütçesinin de görüşüldüğü bütçe oturumunda söz alan HDP Milletvekili Garo Paylan, Anayasadaki eşitlik ilkesine karşın Diyanet İşleri Başkanlığı’nın tek bir kesime, inanca, mezhebe dönük hizmet verdiğini söyledi, “Bu vergi, inanan ve inanmayan herkesten toplanıyor, ama tek bir inanca dönük bu hizmeti veriyorsunuz. Burada ben açıkça söylüyorum: Arkanızda Eşitlik Kurumu var. Ben sizleri Eşitlik Kurumu Başkanına şikâyet ediyorum, diyorum ki: 'Burada bir haksızlık var. Ben hakkımı helal etmiyorum.' Ben, sizleri Eşitlik Kurumuna havale ediyorum Sayın Başbakan Yardımcıları” dedi.

AYRIMCILIK ŞİKAYETİ İŞLEME ALINACAK

Kurum Başkanı Aslan’a seslenen Paylan, “Şikayetimi işleme koyacaksınız değil mi Sayın Eşitlik Kurumu?” diye sordu. Arslan, “Evet” yanıtı verdi.

Komisyonda CHP ve HDP milletvekilleri OHAL sürecinde artan insan hakları ihlallerine dikkat çekti, “Türkiye’nin en yoğun insan hakları ihlallerini yaşadığı bir dönemde” kurumun ne yaptığı soruldu. CHP Milletvekili Bihlun Tamaylıgil ayrıca 11 üyeli kurumun 1 kadın üyesi bulunmasına tepki gösterdi. CHP Milletvekili Selina Doğan ise “Acaba farklı aidiyetlerden, farklı inançlardan orada görev alacak kişiler var mı? Örneğin benim bir gün vekilliğim sona ererse ben orada görev alabilir miyim teorik olarak?” diye sordu.

SARIHAN BÜTÇEYİ AZ BULDU

CHP Milletvekili Şenal Sarıhan devletin kendi insanını, onun haklarını koruyarak hareket edebilirse o zaman başı dik olacağını belirterek, “Bu bütçeyle de gerçekten insan haklarını korumak mümkün değil. Belki aykırı bir şey söylüyorum. Çok az bir bütçe. Bu bütçeyle siz bu kurumu tanıtamazsınız, bu kurumun içselleştirilmesini, bu kurumun yararlı bir hâle gelmesini de sağlayamazsınız” dedi.

KURUMA BAŞVURU SAYISI 370

Kuruma yönelik eleştiri ve sorulara ilk yanıt Başbakan Yardımcısı Recep Akdağ’dan geldi. Kurumun yeni olduğunu, uygun olmayan bir mekânda çalıştıklarını, yeni bir bina arayışı içerisinde olduklarını anlatan Akdağ, kasım ayında yönetmeliklerin tamamlanacağını, sonrasında çok daha güçlü bir biçimde aktif çalışan bir kurum hâline geleceğini söyledi. Bakan Akdağ’ın verdiği bilgiye göre 2017 yılında İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'na yapılan başvuru sayısı sadece 360 oldu. Bu başvurular sadece ilgili kurum ve kuruluşlara iletildi.

'SİZ BU KURUMU UNUTUN' DEDİLER

Bütçe görüşmelerinin sonunda söz alan İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Başkanı Süleyman Arslan “Derdimiz üzüm yemek, bağcıyı dövmek gibi bir niyetle hareket etmiyoruz. Biz bu ülkede insan haklarının korunmasını, geliştirilmesini, ayrımcı uygulamaların ortadan kaldırılmasını, eşitliğin tesisini prensip olarak hedef edinmiş durumdayız” sözleriyle konuşmasına başladı.

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun 15 Temmuz darbe girişiminin mağduru olduğunu söyleyen Arslan şöyle devam etti: “Nasıl olmuştur? Yani, bu kurum 2016 Nisan ayında kanun yürürlüğe girdikten sonra Haziran ayı sonuna kadar kurul üyelerinin adaylıkları süreci başlatılmıştır. Kurul üyeliğine müracaatlar 2 Hazirana kadar devam etmiştir. Biz de o süreç içerisinde müracaat ettik. Sonradan nasıl bir sonuç çıkar diye beklerken birden 15 Temmuz darbe girişimiyle karşılaşmış olduk. Tabii, o darbe girişimi içerisinde kiminle konuştuysam dediler ki 'Artık siz bu kurumu unutun.' Yani o günün şartları içerisinde konuşursak artık bir mücbir sebep durumu, kimsenin kimseye güveninin kalmadığı bir durumda. Tabii, biz bunu böyle söyledik ama bir müddet sonra kendimiz de ümidi kesmişken sonuçta kurul olarak göreve seçilmiş olduk. Yani, burada yaklaşık bir yıla yakın bir süre geçmiş oldu. Dolayısıyla, burada bizim de kaybetmiş olduğumuz kanunen, kurumun sahip olduğu, geçici maddeyle verilmiş olan bazı haklar da kaybedilmiş oldu. Örneğin, başka kurumlardan uzman alımı söz konusuydu bir yıllık süre içerisinde, bu süre geçmiş oldu. Bunun düzeltilmesi gerekiyor. Başka kurumlardan uzman almamız lazım, onun sıkıntısını yaşadık.”

'İLK İŞİNİZ NURİYE-SEMİH OLUR İNŞALLAH'

Başbakan Yardımcılarıyla ilişkinin sadece bütçesel açıdan bir ilişki olduğunu anlatan Arslan, “Biz toplumsal bir barışa, beraberliğe ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz. Bu noktada da nasıl olur da hakka, hukuka riayet eden bir toplum hâline geliriz, bunun da çalışmasını yapacağız inşallah” dedi.

Yönetmelikler kasım ayı sonunda yayınlandıktan sonra 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü dolayısıyla kamuoyuna ineceklerini anlatan Arslan, “İlk işiniz Nuriye ve Semih olur inşallah” çağrısına da yanıt verdi. Arslan, “Onlara da bakarız inşallah ama bize bir müracaat gelmedi. Şöyle söyleyeyim: Bizim resen inceleme yetkimiz var, insan hakları alanında resen inceleme yapabilme durumumuz var, onu da değerlendiririz” dedi.