İstanbul'un Adalar'ı sadece ada kalacak
Adalar’ı bir turizm bölgesi olarak planlayan, ormanları, müşterek doğal alanları, dolgu ve kıyı bölgelerini ticari fonksiyonlarla uygulamalara açmayı hedefleyen 5000’lik plan meşruiyetini yitirdi. Dahası Adaları sağlık, kültür, turizm gibi giydirilmiş fantastik fonksiyonlarla işlevlendiren 1/5000’lik planın kararlarıyla uyumlu 1000’lik bir uygulama planı hazırlanmasına karşı çıkan doğa ve yaşam savunucularının haklılığı da bir kez daha görüldü.
Ömer Süvari*
Yaklaşık yedi yıllık bir gecikmeye rağmen Mimarlar Odası’nın açtığı dava üzerine İstanbul 8'inci İdare Mahkemesi’nin İBB tarafından hazırlanan 1/5000’lik nazım imar planı hakkında aldığı iptal kararı kuşkusuz sevindiricidir. Bu kararla birlikte ilgili 5000’lik nazım planının birçok hükmü Adalar’ın korunması gereken doğal, tarihi ve kültürel sit alanı niteliklerine aykırı bulunarak iptal edilmiş bulunuyor. Dolayısıyla İBB’nin Adalar’ı İstanbul’un turizm ve rekreasyon bölgesi olarak planlama yaklaşımı, bu yaklaşıma uygun olarak üretilmiş plan kararları mahkemeler nezdinde de mahkum edilmiş oluyor.
Öte yandan Adalar’da 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planı hazırlıkları devam ederken gündeme gelen üst ölçekli planın kimi hükümlerinin mahkeme tarafından iptal edilmesi Adalar’da yeni bir plan kaosu yaratmış bulunuyor. Öncelikle bugüne kadar Adalar Belediyesi nezdinde defalarca yaptığımız 1/5000’lik nazım plan kesinleşmeden 1/1000’lik uygulama planı yapılmaması yönündeki uyarılarımız da doğrulanmış oluyor. Adalar’ı insanlar ve üzerinde yaşayan tüm canlılar için bir yaşam alanı olarak değil, bir turizm bölgesi olarak planlayan, ormanları, müşterek doğal alanları, dolgu ve kıyı bölgelerini ticari fonksiyonlarla uygulamalara açmayı hedefleyen 5000’lik plan meşruiyetini yitirmiş durumda. Dahası Adaları sağlık, kültür, turizm gibi giydirilmiş fantastik fonksiyonlarla işlevlendiren 1/5000’lik planın kararlarıyla uyumlu 1000’lik bir uygulama planı hazırlanmasına karşı çıkan doğa ve yaşam savunucularının haklılığı da bir kez daha görüldü.
Yüzyıllardır burada yaşayan Adalar halkının görüşlerine ve Adalar’ın yerel kurumlarına başvurmadan İBB tarafından tepeden inme bir şekilde hazırlanan 1/5000’lik planın nüfus ve yapı yoğunluğunu arttıracak kararları, kıyı ve dolgu alanlarının kullanımına dair hükümleri, bodrum katlara dair kullanım yaklaşımları artık mahkeme kararıyla iptal edilmiş durumda. Dolayısıyla bugün hem 1/5000’lik planın hem de 1/1000’lik planın yeniden ele alınması ihtiyacı bu mahkeme kararıyla ortaya çıkmış bulunuyor. Bu planların Adalar’ın sit alanı niteliklerine uygun bir şekilde yeniden ele alınması, yapılaşmayı, turizm baskısını ve ticarileştirmeyi engelleyecek, Adalar’ın mevcut doğal ve kültürel varlıklarının korunmasını ve gelecek kuşaklara aktarılmasını birincil öncelik olarak belirleyecek bir yaklaşımla yeniden üretilmesi gerekiyor.
Bu süreçte ise bir yandan Adalar’ın korumaya odaklanırken diğer yandan da Adalar halkının söz ve karar hakkına dayanmak birinci önceliğimiz olmaya devam edecek. Bu yapılmadığı ve yanlışta ısrar edildiği takdirde hem Adalar’daki yaşam savunucularının, hem de demokratik kitle örgütleri ve meslek odalarının konuyu mahkemeler ve kamuoyu gündemine taşımaya devam edeceğini hatırlatmak istiyoruz...
*Adalar Savunması