ECHO'dan Suriyeli çocuklar değerlendirmesi: 2. Dünya Savaşı'ndan beri böylesi yaşanmadı

ANKARA - Meclis Göç ve Uyum Komisyonu, AB Türkiye Delegasyonundan Emma Clua ve Avrupa Sivil Koruma ve İnsani Yardım Genel Müdürlüğü'nden (ECHO) Jane Lewis ile İlhan Güvel'i dinledi. Uzmanlar Suriyeli sığınmacılar için Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye verdiği 3 milyar euro'nun hangi projelerde nasıl kullanıldığını ve bundan sonraki planlamaları anlattılar.

2 MİLYAR EURO GELDİ

Yapılan sunumlara göre 3 milyar euro'nun 2 milyar euro'su alındı. Kalan kısım ise önümüzdeki zaman diliminde gönderilecek. Yardım paketinin 1.4 milyar euro'su “insani yardım” kapsamında ECHO’ya tahsis edildi. Bu para sığınmacıların kayıt altına alınıp haklarına ulaşmasını temin edebilmek ve eğitim, sağlık gibi temel ihtiyaçlar için kullanılıyor. Çalışma kapsamında 1 milyon sığınmacının verisi güncellendi, bu süreç 2018’de tamamlanacak. Kızılay Kart kapsamında 1,2 milyon insana ulaşıldı. Şartlı Nakil Transferi ile okula giden çocuklara yönelik verilen destekte mart ayı itibariyle 320 bine ulaşıldı.

'Suriyeliler 'yardım kesilecek' endişesi yüzünden sigortalı çalışmak istemiyor'

790 GÖÇMEN SAĞLIK ÜNİTESİ PLANLANIYOR

3 milyar euro yardımın 1.6 milyar euro'su ise göç yönetimi, eğitim, sağlık, altyapı ve sosyoekonomik kalkınma başlıkları kapsamında “insani yardım dışındaki destekler ayağı” için kullanılıyor. Bu çalışmada en büyük pay yaklaşık 400 milyon euro ile sağlıkta. Sağlık Bakanlığı ile yürütülen 'SIHHAT' programı kapsamında hedef 3 milyon kişiye kadar birinci ve ikinci basamak sağlık hizmeti sunmak. 136 göçmen sağlığı merkezi, 42 güçlendirilmiş göçmen sağlığı merkezi bünyesinde yaklaşık 790 göçmen sağlık ünitesinin görev yapması planlanıyor. Proje kapsamında 10 adet toplum akıl sağlığı merkezinin kurulması ve bunun yanı sıra 26 tane gezici sağlık aracı, 5 tane kanser tarama aracı, değişik teçhizat ve sarf malzemesi yardımı yapılacak. Bu merkezlerde çalışanlarında ücreti proje kapsamında ödenecek. Avrupa Birliği fonlarıyla Kilis ve Hatay'da 2 hastane inşasına proje kapsamında devam edilecek.

124 OKUL YAPILACAK

Yardımın 800 milyon euro'su eğitim projelerine tahsis edildi. 50 prefabrik okul nisan 2018 itibarıyla tamamlanacak. 124 tane kalıcı okul ve 1 halk eğitim merkezinin yapımı planlanıyor. Sosyal entegrasyon çalışmaları için de yaklaşık 200 milyon euroluk bir destek planı var. Buradaki amaç hem göçmenlerin hem de göçmenlerin yoğun olarak yaşadığı illerdeki ev sahiplerinin mesleki becerilerini geliştirerek istihdam edilebilirliklerini artırmak ve aynı zamanda iş gücü piyasasına entegrasyonlarını sağlamak.

Suriyelilerle ilgili doğru bilinen yanlışlar

300-400 BİN KAYIT DIŞI ÇALIŞAN GÖÇMEN VAR

AB Delegasyonu Program Yöneticisi Feyhan Evitan Canbay, 3 milyon kadar Suriyeli göçmenin yaklaşık yarısının çalışma çağında olduğuna ancak Çalışma Bakanlığı verilerine göre sadece 30 bin kadar Suriyeliye çalışma izni verildiğine dikkat çekti. Canbay, şunları anlattı:

“Sahadan aldığımız ve kesin olmayan bilgiler kadarıyla yaklaşık 300-400 bin kadar Suriyeli göçmenin kayıt dışı istihdam içerisinde olduğunu bilmekteyiz. Dolayısıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Türkiye İş Kurumu'yla ortaklaşa çalışarak özellikle bu kayıt dışı istihdamın kayıtlılığa çevrilmesi ve iş gücü piyasasında bulunan iş gücü arzı ve talebindeki uyumsuzlukların giderilmesi yani mevcut meslekler çerçevesinde, talepte bulunan meslekler çerçevesinde Suriyelilerin yetiştirilerek ya da ev sahibi topluluklarda Türklerin de bu mesleki eğitimlere katılarak iş gücü piyasalarına katılmaları planına faaliyetler arasındadır.”

'YENİ HASTALIKLAR GÖZÜKMEYE BAŞLADI'

AK Parti Konya Milletvekili Abdullah Ağralı sığınmacılarla ilgili sağlık programlarının yetersizliğine dikkat çekti. Birinci, ikinci basamak sağlık hizmetlerini almada sorun bulunmadığını ama özellikle ağır hastalıklar, organ nakli ve kanserle ilgili ciddi bir ihtiyaç olduğunu söyleyen Ağralı, sağlık tarama programının da çok karşılığının olmadığını söyledi. Ağralı şöyle devam etti:

“Bu hastaların tespit edilip tedavi konusunda Türkiye'nin yükünün paylaşılmasında fayda var çünkü bu mülteci sağlığı sadece mültecileri ilgilendiren bir konu değil, mültecilerin bulunduğu ülke insanlarını da ilgilendiren bir konu. Ülkemizde eradike edilen, gözükmeyen hastalıklar gözükmeye başladı. Bu da geçmişte yapılan programların tekrar gözden geçirmesini gerektiriyor ve bu da çok büyük bütçeler gerektiren bir konu.”

İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI'NDA GÖRÜLMEDİ

ECHO Ofis Başkanı Jane Lewis ise eğitimle ilgili çarpıcı bir tablo sundu. 600 bin Suriyeli çocuğun okullarda olduğunu, ancak okul dışında 400 bin çocuk bulunduğunu söyleyen Lewis, “Bu bizim için, hepimiz için bir meydan okuma; nasıl çözeceğiz bunu kimse bilmiyor. 1 milyon çocuğun yabancı bir eğitim sistemine entegrasyonu hiçbirimizin, İkinci Dünya Savaşı’ndan beri hiç kimsenin yaşamadığı, karşılaşmadığı bir sorun” dedi.