8 soruda: İş Bankası'ndaki CHP hisseleri

DUVAR - Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın, CHP'nin Türkiye İş Bankası'ndaki Atatürk hisselerinin Hazine ve Maliye Bakanlığı'na devredilmesi gerektiği' yönündeki sözleri tartışma yarattı. Erdoğan İş Bankası Yönetim Kurulu'ndaki CHP'li üyelerin varlığını sorgularken, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu bu üyelerin bankanın işleyişine karışmadığına dikkat çekerek sert tepki gösterdi.

Peki Erdoğan tam olarak ne dedi, CHP'nin İş Bankası'nda neden hissesi var ve bu hisselerin geliri nereye gidiyor?

1- CHP'NİN İŞ BANKASI'NDA NEDEN HİSSESİ VAR?

İş Bankası hisselerinin yüzde 28.09'u, Atatürk Hisseleri olarak CHP'ye miras olarak kaldı.

2- İŞ BANKASI'NIN ORTAKLIK YAPISI NASIL?

İş Bankası'nın ortaklık yapısında en büyük hissedar, yüzde 40.25'lik oranla İş Bankası Munzam Sandık Vakfı'dır.

'Atatürk Hisseleri'nin, yani CHP'ye ait olan hisselerin oranı yüzde 28,09.

Halka açık pay ise yüzde 31.66 oranında.

3- CHP HİSSELERİNİN GELİRİ NEREYE GİDİYOR?

Bankadaki hisselerin geliri, CHP'ye gitmiyor. Atatürk'ün vasiyeti çerçevesinde, hisselerin mülkiyeti CHP'ye ait olmakla beraber, temettü geliri 1932'de kurulan Türk Dil Kurumu ile 1931'de kurulan Türk Tarih Kurumu'na bırakılmış durumda. Yani CHP esasında bu vasiyetin uygulandığının denetçisi konumunda...

4- ERDOĞAN NE DEDİ?

Erdoğan, Azerbaycan dönüşünde uçakta gazetecilerle söyleşisinde, CHP’nin bir TV kanalını satın aldığı iddiası konusunda açıklama yaparken sözü CHP'nin İş Bankası'ndaki hisselerine getirdi ve "Ben diyorum, bir defa Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün bu tür bir varlığı herhangi bir siyasi partinin etiketi altına giremez. Girse girse Hazine’ye girer. Öyle mi?" dedi.

Erdoğan tam olarak şu ifadeleri kullandı: "Bir TV kanalı açmış açmamış çok önemli değil. Partili birinin televizyonu da olabilir. Bunlar önemli değil. Ama daha önemli bir suç var. Siyasi partiler banka kurabilir mi? Hayır, kuramaz. Ama şu anda CHP, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü suistimal ederek, onun Cebi Hümayunundan dediğim, İş Bankası hisselerinin yüzde 28’inin sahibi durumunda. Oradan para alamıyor ama yönetim kurulunda dört üyesi var. Bu dört üye ne iş yapar? Buna bir bakılması lazım. Ben diyorum, bir defa Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün bu tür bir varlığı herhangi bir siyasi partinin etiketi altına giremez. Girse girse Hazine’ye girer. Öyle mi? Vakıfbank’ta da Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün ciddi bir hissesi var. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün bu hissesini genel müdürlüğe aktarmak için gerekli talimatı verdik. Oradan gelecek gelir vakıf yatırımlarında kullanılsın. Zaten haram. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün haramla ne alakası olur? Olmaması lazım. Bunu Vakıf Katılım’a veya genel müdürlüğe vermesi lazım ki Vakıflar Genel Müdürlüğü bütün eserlerinde bu harcamaları yapsın. Bu çok çok ciddi bir imkân."

Erdoğan: İş Bankası'ndaki CHP hissesi Hazine'ye geçmeli

5- ERDOĞAN'IN SÖZÜNÜ ETTİĞİ DÖRT ÜYE NE İŞ YAPAR?

İş Bankası yönetim kurulundaki CHP'li üyeler bankanın işleyişine karışamaz. Zira bankayı çalışanların ve emeklilerin oluşturduğu sandık yönetiyor; bir başka deyişle, bankada patronun bu sandık olduğu, yani çalışanlar olduğu söylenebilir.

CHP sadece, İş Bankası yönetim kuruluna üç yıl için dört üye teklif ediyor. Bu üyeler maaşlı çalışan olarak görülüyor. CHP'nin bu üyeleri ekonomi, işletme ve hukuk alanında eğitim yapmış kişiler arasından seçtiği biliniyor.

6- İŞ BANKASI ERDOĞAN'IN AÇIKLAMASINA NE YANIT VERDİ?

İş Bankası yönetimi, Erdoğan'ın bu sabah gazetelerde yayımlanan açıklamalarına kapsamlı bir yanıt verdi. Atatürk hisselerinin Türkiye İş Bankası tüzel kişiliğinden bağımsız olduğu vurgulanırken, meselenin 'siyasi malzeme olmaması' çağrısı yapıldı. Banka, "... Türkiye İş Bankası, sermaye yapısı gereğince Atatürk hisselerini temsilen Yönetim Kurulu’nda bulunan üyelerin kim olduğu ya da kim tarafından aday gösterildiğinden bağımsız olarak, olağan ticari faaliyetlerini tarihi boyunca olduğu gibi kanunlara, mevzuata, ticari prensipler ve kuruluş misyonuna uygun olarak devam ettirmektedir" ifadelerini kullandı.

İş Bankası, 'bankaların güven müesseseleri' olduğuna da dikkat çekti. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: "Türkiye’nin milli sermayesi olarak, üstlendiği sorumluluğun bilincini faaliyetleri ile daima ortaya koyan İş Bankası siyaset malzemesi yapılamayacak önemde bir kuruluş olup, özellikle ülkemizin yoğun ve hassas gündemi içinde tüm değerlendirmelerin bu önem çerçevesinde yapılması milli menfaat meselesidir. Bankaların güven müesseseleri olduğunu, bu güvenin ulusal ve uluslararası kamuoyu nezdinde hassasiyetle korunmasının bankalarımızdan ziyade milli ekonomimiz açısından önem taşıdığını kamuoyunun bilgi ve takdirine sunarız."

İş Bankası'ndan hisse yanıtı: CHP'nin etkisi yok

7- CHP LİDERİ KEMAL KILIÇDAROĞLU NE DEDİ?

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Erdoğan'ın sözlerine bu sabah yanıt verdi. Ankara'da gazetecilerin sorularını yanıtlayan Kılıçdaroğlu, "İş Bankası yönetiminde bulunan arkadaşlar İş Bankası'nın işlerine, bankacılık işlerine karışmazlar. Sadece Mustafa Kemal Atatürk'ün hisselerini temsil etme onurunu taşırlar" dedi. CHP lideri, 12 Eylül askeri darbesinden sonra Kenan Evren'in hisseleri Hazine'ye devretmesi sonrası açılan davayı kazandıklarını da hatırlattı.

Kılıçdaroğlu'nun tam açıklaması şöyle: "Sayın Erdoğan'ın CHP'nin İş Bankası'ndan para almadığını söylemesi güzel bir olay. Biz gerçekten hiçbir para almıyoruz, İş Bankası'nın ortağı da değiliz. Biz sadece Mustafa Kemal Atatürk'ün hisselerinin temsilcisiyiz o kadar. Biz 5 kuruş para almayız o para Türk Dil Kurumu'na Türk Tarih Kurumu'na gider. Daha önce Kenan Evren de aynı yolu denemişti. Kenan Evren ve arkadaşları darbe sonrasında Atatürk'ün hisselerini Hazine'ye devretmişlerdi. O süreçte dava açıldı ve biz davayı kazandık. Erdoğan önce hukuki bir sürece baksın ondan sonra kararı versin. Türkiye'yi silah arkadaşları ile beraber savunan Mustafa Kemal Atatürk'ün vasiyetine herkesin saygı duyması lazım. İş Bankası yönetiminde bulunan arkadaşlar İş Bankası'nın işlerine, bankacılık işlerine karışmazlar. Sadece Mustafa Kemal Atatürk'ün hisselerini temsil etme onurunu taşırlar. Erdoğan neden böyle bir karar aldı onu da anlamıyorum. Onu acaba alıp Türkiye Varlık Fonu'na devretmeyi mi düşünüyor ona da bakmak lazım."

Kılıçdaroğlu: İş Bankası'ndaki Atatürk hisseleri Varlık Fonu'na mı devredilecek?

8- 12 EYLÜL'DE NE OLDU?

12 Eylül darbesinde asker yönetime el koyduktan sonra partileri kapatmış, CHP’nin İş Bankası’ndaki hisseleri de Hazine’ye devredilmişti. CHP'nin ilerleyen yıllar sonra Anayasa Mahkemesi'ne yaptığı başvurunun ardından hisseler iade edilmişti. (Haber Merkezi)