Kuzey Amerika buzulları eriyor!

DUVAR - Uydu görüntüleri, Alaska hariç ABD ve Kanada’daki buzulların son on yıla göre dört kat hızlı bir şekilde küçüldüğünü gösteriyor. Kuzey Amerika buzulları, Alaska, Asya ve diğer yerlerde bulunan buzullardakilerden çok daha küçük, bu yüzden erimeleri, deniz seviyesinin yükselmesine fazla katkıda bulunmayacak.

Yapılan yeni bir araştırmaya göre, Alaska hariç Kuzey Amerika'nın batısındaki buzullar, jet rüzgârlarındaki değişikliklerle birlikte son on yıla göre dört kat daha hızlı eriyor ve bu da iklim değişikliğinin uzun vadeli etkilerini daha da arttırıyor.

Geri çekilme ABD ve Kanada'da eşit değil. ABD'nin kuzeybatısındaki Cascade Dağları'ndaki meşhur Alpin buz kütleleri, bu eğilimden büyük ölçüde korunmuştur.

Washington Üniversitesi'nden ve çalışmanın ortak yazarlarından David Shean, “Beklediğimiz kayıplar azaldı çünkü fazladan kar yağdı Ancak ilerlerken bu kadar şanslı olmayabiliriz” diyor.

Amerikan Jeofizik Birliği'nin bir yayını olan Geophysical Research Letters’da yer alan bu çalışmaya göre Jet Rüzgârları -havayı etkileyen, atmosferdeki hızlı hareket eden hava akımları – yön değişti ve Kuzeybatı ABD’de daha fazla kar yağmasına ve Güneybatı Kanada’da ise daha az kar yağmasına neden oldu.

Kuzey yarım küredeki jet rüzgârlarındaki değişiklikler giderek artan bir şekilde küresel ısınmaya bağlı oluyor. Daha ılımlı sera gazı seviyeleri öngören senaryolara göre bile fosil yakıtları yakan insanlardan kaynaklanan ısınmanın ayrıca Alpin buzullarını eritmeye devam etmesi de bekleniyor.

DAHA FAZLA ERİME İNSAN KAYNAKLI İKLİM DEĞİŞİMİNDEN KAYNAKLANIYOR

Batı Kuzey Amerika'daki dört kat fazla erime artışının bir kısmı insan kaynaklı iklim değişikliği ile ilintili olmakla birlikte araştırmacılar bunun ne kadar olduğunu kesin olarak söyleyemiyor.

Shean’a göre, “Buzulların nasıl hareket ettiği ve buzullarda ne kadar su toplandığı üzerinde gerçek etkilere sahip bu kısa döngüleri anlamaya başladık.”

Kuzey Amerika’da Alaska buzulları ilginin büyük kısmını üzerine çekiyor çünkü Alaska kıta Amerikası’na göre daha hızlı ısınıyor. Denali Milli Parkı'ndaki Mount Hunter, 150 yıl önce olduğundan 60 kat daha fazla kar erimesi yaşıyor.

Bu yeni çalışmada analiz edilen Kuzey Amerika buzulları, Alaska, Asya ve diğer yerlerde bulunan buzullardan kilerden çok daha küçük bu yüzden erimeleri, deniz seviyesinin yükselmesine fazla katkıda bulunmayacak. Çalışmanın yazarları, bu buzulların su yönetimi, balıkçılık ve selden korunma konularında önemli dersler ortaya koyduğunu söylüyor.

BUZULLAR KÜÇÜLDÜKÇE NEHİR SİSTEMLERİNDE DAHA AZ SU OLACAK

Buzullar küçüldükçe, yağış da düşük olduğunda yakındaki nehir sistemleri için daha az su bulunacaktır. Dünyanın bazı bölgelerinde, milyonlarca insan birincil su kaynaklarını kaybedebilir.

Shean, kuzeybatı ABD’deki Pasifik buzullarının tamamen erimesi durumunda, kurak olan Ağustos ve Eylül aylarında belirli su havzalarının akışının yüzde 15 kadar azalabileceğini söylüyor. “Bizim durumumuzda, özellikle de kurak bir yaşıyorsak, bunun etkisi olacak… fakat genel olarak en azından öngörülebilir bir gelecek için burada Washington’da iyi olacağız” diyor.

Shean, batı ABD'deki su planlamacıları açısından kar yığınlarındaki değişikliklerinin buzul erimesinden daha önemli olacağını da belirtiyor. Yine de, su sıcaklığındaki değişiklikler balıklar için problem yaratabilir ve eriyen buzullarla gelen çökeltiler nehir yataklarının dibine düşebilir ve bu da onların şiddetli yağışlar sırasında taşmasına sebep olabilir.

Yazarlar, verilerini, 2000-2009 ve 2009-2018 yılları arasındaki buzulların uydu görüntülerini karşılaştırarak elde ettiler. Yükselme değerlerini tahminen hesapladılar. Ki bu hesaplama en küçük buzulda bile zor olabilmektedir. Shean, başka araştırmacıların da uzun vadeli değişimleri çalışabilmek için 1950'lerden ve 1960'lardan gizlilik niteliği kalkmış casus uydu ve hava fotoğrafları elde etmeye çabaladığını söylüyor. (Çeviren: Dilaver Demirağ) (Kaynak)