Adana Mutabakatı nedir?

DUVAR - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Moskova ziyaretinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye ve Suriye arasında, 1998'de imzalanan Adana Mubakatı'nı gündeme getirdi.

Putin, "Suriye ile Türkiye arasında 1998'de imzalanan anlaşma hâlâ yürürlükte, bu anlaşma terörle mücadeleyi kapsıyor. Bu anlaşmanın Türkiye'nin güney sınırlarındaki güvenliğinin sağlanması ile ilgili birçok konuyu çözen bir altyapı olduğunu düşünüyorum. Bu konuyu da oldukça ayrıntılı ve aktif bir şekilde ele aldık" demişti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da dün ve bugün yaptığı konuşmalarda Adana Mutabakatı'na değindi. Erdoğan, "Birilerinin bizi davet etmesine gerek yok. Biz 1998’de Adana mutabakatıyla zaten bunu imza altına aldık. Bu imza Türkiye’nin herhangi bir olumsuz gelişmede o topraklara girmesinin önünü açıyor. Bölücü örgüt mensuplarının bize teslimini gerektiriyor" diye konuştu.

Erdoğan: Adana Mutabakatı, Suriye'ye girmek için önümüzü açıyor

Türkiye ve Suriye arasında, 1998 yılında PKK'nin Suriye topraklarında faaliyetlerine müsaade edildiği gerekçesiyle gerginlik yaşanmıştı. Sınırda tatbikat yapan Türkiye, Suriye'ye askeri harekat düzenleyebileceği mesajı vermişti.

Mısır ve İran'ın girişimlerinin ardından Türkiye ve Suriye heyetleri Adana'da bir araya geldi. Görüşmelerinde ardından 20 Ekim 1998'de Adana Mutabakatı'nı imzalandı. Mutabakatı, Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Uğur Ziyal ve Tümgeneral Adnan Badr al-Hasan imzaladı.

Anlaşma imzalandığında Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Başbakan Mesut Yılmaz'dı. Suriye'de ise Devlet Başkanı Hafız Esad'dı.

Mutabakatı, 2011 yılında dönenim Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, tarafından yeniden görüşüldü. "Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile Suriye Arap Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Terör ve Terör Örgütlerine Karşı Ortak İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı" (1) 9 Şubat 2011'de TBMM'ye gönderildi.

Anlaşmanın maddeleri şöyle (2):

• PKK lideri Abdullah Öcalan mutabakata varıldığı tarih itibariyle Suriye’de değildir ve Suriye’ye girmesine izin verilmeyecektir.
• Suriye’de olduğu söylenen PKK kampları mutabakata varıldığı tarihten itibaren faaliyette değildir ve faaliyete geçmelerine izin verilmeyecektir. Birçok PKK üyesi tutuklanmış ve isimleri Türk tarafına iletilmiştir.
• Suriye yönetimi ülke toprakları üzerinde PKK’nın askeri, ekonomik ve siyasal faaliyetlerinin hiçbirine izin vermeyecek, örgüt propagandasına müsaade etmeyecektir.
• Suriye yönetimi PKK’nın “terörist bir örgüt” olduğunu kabul etmiştir.
• Suriye yönetimi, ülke topraklarında PKK’nın eğitim ve barınma amaçlı kamp ve diğer tesisler oluşturmasına ve ticari faaliyetlerine izin vermeyecektir. PKK üyelerinin üçüncü bir ülkeye geçişleri için Suriye topraklarının kullanmasına müsaade etmeyecektir.
• Suriye yönetimi, Abdullah Öcalan’ın tekrar Suriye topraklarına girmemesi için her türlü tedbiri alacak ve sınır kapılarına bu doğrultuda talimat verecektir.

(1) 2011'den imzalanan anlaşmanın tam metni:

https://www2.tbmm.gov.tr/d23/1/1-1009.pdf

(2) "Adana Mutabakatı: Putin 'Esad ile anlaşın' dedi"

https://www.gazeteduvar.com.tr/yazarlar/2019/01/24/adana-mutabakati-putin-esad-ile-anlasin-dedi/