Tahir Elçi raporu: Açık ve engelsiz ateş hattıyla silahını ateşleyen tek polis var

DUVAR - Londra Üniversitesi Goldsmiths Koleji bünyesindeki Forensic Architecture (Adli Mimarlık), Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi’nin öldürülmesiyle ilgili raporunu açıkladı. Rapora göre Elçi’nin öldürülmesi esnasında olay yerinde bulunan YDG-H mensuplarından ikisi de öldürücü atışı yapmadı ancak polis memurlarından üçünün Elçi’ye yönelik doğrudan ateş hattı vardı ve eşkali raporda verilen bir tanesi açık ve engelsiz bir ateş hattıyla silahını ateşleyen tek memurdu. Olay sonrasında ifade veren bazı polislerin beyanının aksine raporda, uzak bir mesafeden uzun namlulu bir silahın ateşlendiğine dair herhangi bir işitsel delile ulaşılamadığı da belirtildi.

Aralık ayında tamamlanan rapor, Diyarbakır Barosu tarafından savcılığa da verilmişti. Baro, aradan geçen zamanda muhtemel faillerin ‘şüpheli’ sıfatı ile çağrılıp, ifadelerine başvurulmaması halinde ellerindeki verileri kamuoyu ile paylaşacağını duyurmuştu.

Birleşmiş Milletler’e (BM) de birçok davada danışmanlık hizmeti veren Forensic Architecture, raporunu Diyarbakır Barosu’nun sağladığı görsel, işitsel ve belgesel delilleri analiz ederek ve olaylar silsilesinin aslına sadık üç boyutlu bir dijital modelini oluşturarak hazırladı. Kurum, olaya dair yaptığı mekânsal araştırmada, basın mensuplarının ve polis memurlarının çektiği video kayıtları, sivillerin ve polis memurlarının emniyete verdiği tanık ifadeleri, baronun talebiyle hazırlanan ya da Türkiye Cumhuriyeti resmi makamları tarafından hazırlanan raporlardan da yararlandı.

.

CANLANDIRMA YAPILDI

Tahir Elçi’nin hâlâ hayatta olduğu zamandan ölümünden dakikalar sonrasına kadar uzanan bir zamanı kapsayan ve üçü basın mensubu, biri de basın açıklamasına dair istihbarat toplamakla görevli bir polis memuru tarafından çekilen görüntüleri inceleyen uzmanlar, Elçi’nin tam olarak vurulduğu anın görsel olarak kayda geçmemesi sebebiyle sahneyi mekânsal ve zamansal olarak yeniden canlandırdı ve bütün aktörleri bu canlandırma içine yerleştirdi.

T24'ten Gökçer Tahincioğlu ve Gonca Tokyol'un haberine göre raporda, dört farklı videonun ses kayıtları da referans alındı ve görsel işaretlerin doğrulama için kullanılmasıyla eşzamanlı hale getirildi ve Elçi’nin yaşarken görüldüğü son an ile bedeninin görüldüğü ilk an arasında yaşananlar incelendi. Kayıtlarda duyulan son silah sesi de dikkate alındığında, odaklanılan zaman aralığı dokuz saniye, on kareye (9:10) indirildi. (Araştırmada video kayıtların her bir saniyesi 25 karede incelendi. Bu nedenle rapordaki zaman formatları ‘saniye:kare’ şeklinde kullanıldı. Örneğin ‘7:14’ün denk düştüğü süre birimi ‘yedi saniye, 14 kare’dir. Her bir kare arasında saniyenin 25’te biri, 2.4 salise zaman farkı vardır.)

.

İncelenen dokuz saniye on karelik zaman aralığında kırk ayrı mermi atışı tespit eden Forensic Architecture ekibi, bunların çıktığı silahları ve hedefini ya da yönünü belirledi. Video kayıtları sayesinde 26 silah atışının polis memurları tarafından yapıldığı gözlemlenirken; 14 atışı kimin yaptığı ise belirlenemedi. Bağımsız Adli Tıp Uzmanı Dr. Ümit Biçer’in, Tahir Elçi’nin yüzü ile ellerindeki yara ve sıyrıkların düşmeye karşı koymaya çalışmadığı, dolayısıyla da aniden ölümüne ya da bilinç kaybına yol açtığı yorumuna dayanarak yaptığı, ‘Vurulduğunda Elçi’nin cesedinin bulunduğu konumdan en fazla 1 metre kadar geride ayakta duruyor olabileceği’ tespitini de dikkate alan ekip, zaman aralığını 7 saniye,12 kareye indirdi. Bu da, tespit edilen son 10 atışın elenmesini sağladı.

'İKİ PKK MENSUBUNUN ÖLDÜRMÜŞ OLMASI İMKANSIZ'

.

Forensic Architecture daha sonra YDG-H mensupları ile polislerin eylemlerini ayrı ayrı inceledi. YDG-H’lilerin Elçi’nin ölümünden sorumlu olup olmadıkları incelenirken, polis memurları tarafından yapıldığı görsel olarak tespit edilen atışlar elendi, geriye 13 atış kaldı. Belirsiz atışların yapıldığı kareleri tek tek inceleyen ekip, YDG-H üyelerinden birinin (Raporda ‘Koşan 1, K1’ isim koduyla geçiyor) ilk karelerde silahını Elçi’ye doğrulttuğunun ya da ateşlediğinin görülmediği, ilerleyen karelerde ise silahı kabzasından değil namlusundan tuttuğu sonucuna ulaştı. Raporda, diğer YDG-H’linin de (Raporda ‘Koşan 2, K2’ isim koduyla geçiyor) tabancasını elinde tuttuğu süre boyunca Elçi’nin bulunduğu yöne nişan almadığı ve bu durumun da Elçi’yi vurabilmesini büyük ölçüde olanaksız kıldığı belirtildi ve şu tespite yer verildi: “İki PKK mensubunun araştırmamıza konu olan zaman aralığında Tahir Elçi’yi öldürmüş olmaları büyük ölçüde imkânsız.”

Tahir Elçi’nin polislerin silah atışlarından biriyle öldürülmesi ihtimaline dair incelemede ise ilk olarak polis tarafından yapılan atışlara odaklanıldı ve Elçi’ye yönelik doğrudan bir ateş hattı bulunmayanlar elendi. Geriye olay yerindeki beş polisin üçü tarafından ateşlendiği görülen, 3’ü kısmi, 4’ü doğrudan ateş hattına sahip 7 atış hattı kaldı. Raporda, polislerin üçünün de Elçi’yi vurmasının ihtimal dahilinde olduğu belirtilirken, içlerinden birinin 4 farklı atış sırasında da ‘Elçi’ye doğru engelsiz bir ateş hattına açıkça sahip olan tek memur olduğu’ kaydedildi.

'FARKLI KALİBREDE SİLAH KULLANILMADI'

Cinayetin gerçekleştiği Yenikapı Sokak dışından uzun namlulu silahla atış yapılmış olup olamayacağını da inceleyen Forensic Architecture, dört kamera kaydının ses kanallarından oluşturulan spektrogramlar sayesinde atışların karşılaştırmalı frekans analizini gerçekleştirdi. Kameralardan birindeki ‘ufak’ olarak nitelendirilen sapmayı da dikkate alan araştırma ekibi, “Otuz atışın ses profillerindeki açık ve net tutarlılık, araştırmaya konu olan zaman aralığı içinde, uzak bir mesafeden farklı bir mühimmat ya da farklı kalibrede bir silah kullanılmadığına işaret etmektedir” sonucuna ulaştı.

Yapılan incelemeler sonrasında ulaşılan sonuçlar raporda şöyle özetlendi:

- Tahir Elçi 28 Kasım 2015 tarihinde, yaklaşık olarak saat 10:55’te, 7 saniye 12 karelik (7:12) bir süre diliminde tek bir mermiyle vurularak öldürülmüştür.

- PKK mensuplarından ikisi de öldürücü atışı yapmamış görünmektedir.

- Araştırmaya konu olan zaman aralığında yapılan bütün atışların benzer ses profilleri vardır. Bu süre içinde kayda değer derecede uzak bir mesafeden uzun namlulu bir silahın ateşlendiğine dair herhangi bir işitsel delil yoktur.

- Üç polis memurunun (A, C ve D) Elçi’ye yönelik doğrudan bir ateş hattı vardır ve silahlarını birden çok kere ateşledikleri görülmektedir. Polis memuru C, Elçi’ye yönelik açık ve engelsiz bir ateş hattıyla silahını ateşleyen tek memurdur.

Raporun sonunda, araştırmanın olay yerindeki polis memurlarından kesin olarak hangisinin Elçi’nin ölümünden sorumlu olduğunu tespit etmediği belirtilirken; “kuvvetli suç şüphesi altında olan polis memurlarını saptandığı” kaydedildi ve “Öldürücü atışın Elçi’yi vurma kastıyla yapılmış olup olmadığının saptanması araştırmanın kapsamı dışındadır” notu düşüldü.

'HAREKETE GEÇMEK DEVLETE KALDI'

Forensic Architecture Direktörü Eval Weizman, raporla ilgili olarak, “Bir barış aktivisti ve insan hakları savunucusu olan Tahir Elçi’nin öldürülmesi ve devletin bu cinayeti soruşturmak konusundaki bariz isteksizliği, insan hayatına ve insan haklarına yönelik rahatsız edici boş vermişliğini ortaya koyuyor. Sadece hali hazırda devlete sunulan kanıtlara dayanarak Tahir Elçi cinayetinin şüphelilerini belirledik. Şimdi bu bulgular ışığında harekete geçilmesi devlete kaldı” yorumunda bulundu. (Haberin tamamı)