Sur Belediyesi 146 işçiyi işten çıkardı

DİYARBAKIR - Diyarbakır’ın merkez Sur İlçe Belediyesi kayyımının, 31 Mart seçimlerinde belediyeyi Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) kazanmasına rağmen 5 Nisan’da 146 kişiyi işe aldığı öğrenildi. HDP’li Sur Belediyesi Eş Başkanları yazılı açıklama yaparak mülakatın usulsüz olduğunu ve işe alınan 146 kişinin sözleşmesinin bu nedenle iptal edildiğini duyurdular.

Sur Belediyesi Eş Başkanı Filiz Buluttekin daha önce yaptığı açıklamada mülakatın usulsüz olduğunu değerlendirmiş ve personel alımının 4-5 Nisan tarihinde gerçekleştiğine dikkat çekerek, “Mazbatalarımızın geç verilmiş olması bu nedenle olabilir” demişti. Kamuoyunda da personel alımının usulsüz yapıldığı yönünde tepkiler olduğunu belirten Buluttekin göreve başladıklarında bu konuyu inceleyeceklerini ifade etmişti.

Eş Başkan Filiz Buluttekin mazbata için beklerken işçilerin işe alındığını ifade etti.

HDP’li Belediye Eş Başkanları Filiz Buluttekin ve Cemal Özdemir’in mazbatalarını alarak görevlerine başladıktan sonra işçi alımını incelemek üzere bir komisyon oluşturuldu. Komisyon tarafından yapılan inceleme ve araştırmalarda personel alımında yapılan usulsüzlükler tespit edildi ve rapor haline getirildi. Maddeler halinde sıralanan usulsüzlükler doğrultusunda 146 kişinin belirli süreyi kapsayan iş sözleşmeleri iptal edildi.

Rapora göre, kayyımın görev süresinin son bulmasının ardından işçi alımı yaparak usulsüzlüğe imza atmış olmasının yanı sıra 5 Nisan’da yapılan mülakatı geçtikleri ileri sürülen kişilerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) girişlerinin de çok daha önce yapıldığı tespit edildi.

İŞÇİLER KARARI PROTESTO ETTİ

İşten çıkarıldıklarını öğrenen işçiler ise Sur Belediyesi’nin önünde toplanarak kararı protesto ettiler. İşten çıkarılarak mağdur olduklarını söyleyen işçiler, belediyenin kararı geri almasını istediler.

KOMİSYONUN TESPİT ETTİĞİ USULSÜZLÜKLER

Sur Belediyesi tarafından paylaşılan raporda usulsüzlüklerle ilgili şu bilgiler yer aldı:

“Sur Belediyesi Personel A.Ş. 6 Mart 2019 – 8 Mart 2019 tarihleri arasında ilana çıkarılan ve 31 Mart Yerel Seçimlerinden sonra 4-5 Nisan 2019 tarihlerinde sözleşmeler yapılan Kurum dışı İşçi alımına ilişkin gerek yerel gerekse ulusal basında ve kamuoyunda ifade edilen ‘’mülakatın usulsüz yapıldığı’’ ve ‘’usulsüz iş sözleşmesi yapıldığı’’ iddialarını araştırmak amacıyla belediyemiz bünyesinde kurulan inceleme komisyonunun konuya ilişkin detaylı olarak hazırlamış olduğu raporun sonucunu kamuoyu ile paylaşma gereği duyuyoruz.

Belediyemizde sözleşmesi iptal edilen 146 personelin dışında kayyum döneminde işe alınan personeller işlerine devam etmektedir. Kayyum döneminde işe alınan personellerin tamamının çıkarıldığına dair yapılan haberler doğru değildir, sözleşme iptali sadece usulsüzlük tespit edilen belirli süreli iş sözleşmesiyle alınan personellere ilişkindir.

YAPILAN MÜLAKATLARA İLİŞKİN USULSÜZLÜKLER

Sur Belediyesi Personel A.Ş.'nin 6 Mart 2019- 8 Mart 2019 tarihleri arasında ilana çıkarılan Kurum dışı İşçi alımında 1031 başvurunun yapıldığı; 1031 kişinin 11 Mart 2019 tarihinde mülakata alındığı tespit edilmiştir.

1031 kişinin aynı gün saat 14:00 den sonra mülakata alınıp sağlıklı bir mülakat yapılmış olması hayatın olağan akışına aykırıdır. Mülakata giren adaylara yeteri kadar süre verilmediği tespit edilmiş olup 1031 kişinin bir gün içerisinde mülakata alınarak aynı gün değerlendirmenin yapılmış olması mümkün değildir.

Mülakatta başarılı sayılan kişilerin mülakat komisyon üyelerinin ve bir kısım belediye çalışanlarının yakın akrabaları olduğu tespit edilmiştir. AKP İl ve Sur ilçe Teşkilatında görev yapan kişilerin mülakata girdiği ve başarılı sayıldığı, aynı aileden birden fazla kişinin işe alındığı tespit edilmiştir. Özel hayatın gizliliği kuralı ve kişi haklarının ihlal edilmemesi amacıyla isimler zikredilmemiştir. Ancak ilgili Makamlar istediği takdirde gizlilik kuralı çerçevesinde bilgi verilecektir.

Mülakat değerlendirme raporu hazırlanmadığı dosya muhteviyatından anlaşılmıştır. 1031 kişinin katıldığı mülakatta mülakat sonucunun hangi kriterlere göre yapıldığının tespiti ve değerlendirilmesi yapılmadığı buna bağlı olarak sonuçlarında hakkaniyet ilkelerine aykırı olarak yapıldığı tespit edilmiştir.

Mülakat soruları mühürlenmemiş ve tutanak altına alınmamıştır. Ayrıca, Mülakata giren adaylara hangi soruların sorulduğu ve hangi cevapların verildiği. cevapların nasıl değerlendirildiği tutanak altına alınmamıştır.

Belirli süreli iş sözleşmesine dayanak mülakatın hukuk, hakkaniyet ilkelerine ve anayasanın eşitlik ve çalışma hakkı ilkesine aykırı olduğu; idari işlemlerin kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırı olduğu değerlendirildiğinden mülakat işleminin kanunun emredici hükümlerine aykırı olması nedeniyle mülakatın tüm sonuçlarıyla birlikte geçersiz sayılması gerektiği tespit edilmiştir.

BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN USULSÜZLÜKLER

31 Mart Yerel Seçimlerinden sonra 4-5 Nisan 2019 tarihinde işe alımların gerçekleştirilmiş olduğu tespit edilmiştir. İşçilerle yapılan belirli süreli iş sözleşmesi, Sur A.Ş.’nin eski yönetiminin görev süresini aşan bir dönemde gerçekleştirilmiştir.

Türk ticaret kanunun 362. maddesi kapsamında Anonim şirketlerde görev süresi biten yönetim kurulunun bu sıfatlarının kendiliğinden düşeceğine” dair bir hüküm bulunmaması nedeniyle “yeni yönetim seçilinceye kadar zorunlu görevleri yapabilmektedir” denilmektedir. Yargıtay’ın yerleşik içtihatları da bu doğrultudadır. Bilindiği üzere iş sözleşmesi düzenlemek zorunlu görev kapsamında olmayıp 31.03.2019 tarihi itibari ile yerel seçimlerin sonuçlarına istinaden yeni yönetimin yönetim kuruluna atanacak kişileri görevlendirdikten sonra yeni yönetim kurulunun alması gereken kararları ve işlemleri, süresi dolan yönetim kurulu üyelerinin yapması usul ve yasaya aykırıdır.

Alınacak işçi sayısının ve niteliğinin kriterinin bulunmadığı, alelade bir alım yapıldığı tespit edilmiştir. Belediye ihtiyaçları göz önünde bulundurulmamıştır. Kanunların memur eliyle yapılmasını zorunlu kıldığı işler için şirket personeli olarak görevlendirilmelerin amaç edinildiği tespit edilmiştir.

Söz konusu işçi alımında "Belirli Süreli" sözleşme yapılması ve sözleşme süresinin de beş yıl olarak belirlenmesinin kamu kurumunu zarara uğratmaya neden olacağı açıktır.

Sur Belediyesi ve Sur Belediyesi Personel A.Ş. olarak Tarafların Uymaları Gereken Hükümleri İçeren 696 Sayılı KHK Doğrultusunda Hizmet Sözleşmesi başlıklı belediye ile belediye şirketi arasında imzalanan sözleşmenin 3. Maddesinde iş süresinin 2 Nisan 2019-2 Nisan 2020 tarihleri arasında (bir yıllık) sözleşme olarak yapıldığı fakat buna rağmen ana sözleşmeye aykırı bir şekilde işçiler ile yapılan sözleşmenin 5 yıllık olduğu tespit edilmiştir. Bir yıllık süreyle işçi alımını öngören ana sözleşmeye rağmen işçilerle yapılan beş yıllık sözleşme, sözleşmenin şirkete verdiği yetkiye, kanunlara ve kanun hükmünde kararnamelere aykırıdır. Belirli süreli iş sözleşmesi 5 yıllık yapılmışsa da yetki kapsamı olan süre bir yıldır.

Ana sözleşmede çalıştırılacak personel sayısı 84 olarak belirlenmiş ve bu personellerin bir kısmının nitelikli personel olması gerektiğini vurgulamıştır. Ancak alınan personellerde ana sözleşmede belirtilen kriterlerde ve sayıda (146) personel alımının yapılmadığı tespit edilmiştir.

4857 sayılı iş kanunun 11. Maddesine göre belediye ile işçiler arasında yapılan sözleşmenin “belirli süreli” iş sözleşmesi olarak kabulü mümkün değildir. Yapılan sözleşmenin kasten idare aleyhine yapıldığı ve bu şekilde kamu yaşamını zora sokmaya çalışıldığı anlaşılmıştır. Seçim sonuçları belli olduktan sonra yapılan sözleşmenin yeni yönetimin zor durumda kalması saikiyle yapıldığı tespit edilmiştir.

Sur Belediye Başkanlığı işletme müdürlüğünce personel sözleşmeleri 4-5 Nisan 2019 tarihinde yapılmasına rağmen SGK girişlerinin bu tarihten önce yapıldığı tespit edilmiştir. Kısacası Başkanlık Makamının kesin sonuçları açıklamasından önce işe giriş kayıtlarının yapılması Mülakat ve sözleşme sürecinin hukuka aykırı olarak işlediğini ortaya koymaya yeterlidir. Şirket yönetim kurulunun görev süresini aşacak şekilde sözleşme yapılması usul ve yasaya aykırı olduğu değerlendirilmiştir. Hazırlanan iş sözleşmesi açıkça idare aleyhine hükümler içermektedir.

Söz konusu işçi alımına ilişkin mülakatların, belirli süreli iş sözleşmesinin ve bir bütün olarak sürecin, şeffaf ve hukuka uygun bir şekilde işletilmediği tespit edilmiştir.

Sonuç olarak yukarıda izah edilen sebepler nedeniyle:

Belediyemiz bünyesinde oluşturulan komisyon raporunun nihai sonuçları değerlendirilerek şirket personelleriyle belediye şirketi arasında 4-5 Nisan tarihlerinde yapılan Belirli süreli iş sözleşmesine dayanak mülakatın geçersiz sayıldığını, tüm sonuçlarıyla kaldırıldığını; hukuka ve kanunun emredici hükümlerine aykırılıklar içermesi nedeniyle iş sözleşmelerinin geçersiz sayılarak iptal edildiğini kamuoyunun bilgisine sunarız.”