Her kararname bir öncekini değiştirdi

ANKARA - Yeni Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde 10 ay geride kaldı. 24 Haziran seçimlerinin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yemin etmesiyle yürürlüğe giren yeni sistem, Cumhurbaşkanına da Kararname ile yürütme yetkisine ilişkin yasal düzenleme yapma yetkisi veriyor. Cumhurbaşkanlığı bu yetki ile bir anlamda Meclis’in yasama yetkisine de ortak oluyor.

YENİ SİSTEMİ DÜZENLEYEN 3 ANA CBK

Yeni sistemin yürürlüğe girmesiyle birlikte ilk Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 10 Temmuz’da yayımlandı.Cumhurbaşkanlığı Makamı, Politika Kurulları, Cumhurbaşkanlığı ofisleri, Cumhurbaşkanlığına bağlı Diyanet Genelkurmay MİT gibi kurumların yapıları Bakanlıkların görev yetkileri ile Bakanlık teşkilatlarını düzenleyen 539 maddeli 1 No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi bugüne kadarki en geniş Kararname oldu. Aynı gün kamu kurum ve kuruluşlarına ait kadro ve pozisyonlarıyla ilgili “Genel Kadro ve Usulü Hakkında CBK ile “Üst Kademe Kamu Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usüllerine dair CBKyayımlandı. Bu 3 CBK ile yeni sistemin gerektirdiği düzenlemeler ana hatlarıyla yapılmış oldu.

9 GÜN SONRA 12 CBK DAHA ÇIKTI

Yeni hükümet sistemi yapılandırılması kapsamında 15-24 Temmuz arası 11 CBK daha yayımlandı. Bunlar, Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı, Devlet Denetleme Kurulu, MGK Genel Sekreterliğinin Teşkilat ve Görevleri, Savunma Sanayii Başkanlığı, Yüksek Askeri Şûranın Kuruluş ve Görevleri, Milletlerarası Andlaşmaların Onaylanmasına İlişkin Usul ve Esaslar ile Resmî Gazete, Devlet Arşivleri Başkanlığı, Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı, İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri oldu.

1 AY DOLMADAN İLK DEĞİŞİKLİK KARARNAMESİ GELDİ

Yeni sistem daha bir ayı doldurmadan 4 Ağustos’ta “Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” çıktı. 15 Nolu Kararname ile 1 Nolu CBK’daki Çalışma, Sosyal Hizmetler Aile Bakanlığı ibaresi Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı olarak değiştirildi.

NEREDEYSE TÜM CBK’LARDA DEĞİŞİKLİK YAPILDI

Yeni sistem kapsamında daha sonra değişik tarihlerde Yeni Kurulan Bazı İdarelerin Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa Ekli Cetvellere Eklenmesine Dair, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Diyanet İşleri Başkanlığına Kadro İhdas Edilmesine İlişkin, Bazı Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Kadro İhdas Edilmesine İlişkin, Türkiye Uzay Ajansı, Türkiye Adalet Akademisi Kurulması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri yayımlandı. Böylece toplamda 19 CBK yayınlamış oldu. Bunun dışında çıkan diğer kararnamelerin tamamı da Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapan Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri oldu.

Değişiklik Kararnameleri ile Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı, Savunma Sanayii Başkanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı Teşkilatı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı, Sözleşmeli ve İş Mevzuatına Tabi Personele İlişkin Bazı Düzenlemeler ile Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı, Genel Kadro ve Usulü, Üst Kademe Kamu Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usûllerine Dair, Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı, İletişim Başkanlığı Teşkilatı için çıkarılan Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde değişiklikler yapıldı.

AKSAKLIK ÇIKARSA YENİDEN DEĞİŞTİRİRİZ

Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik yapan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Meclis’te de tartışma konusu oldu. Turizmi Teşvik Kanunu Teklifi’nin Komisyon görüşmelerinde bu duruma dikkat çeken CHP Milletvekili Hasan Baltacı, en son çıkan 37 no’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin adının “Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapmak Üzere Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” olduğunu belirterek, “Yani sistem tek adamda toplandı, Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemi geldi, bürokrasi azaltılacak ama kendi kararnamenizi kararnameyle değiştiriyorsunuz, nasıl olacak? Nasıl biz bürokrasiyi azaltacağız?” dedi. Eleştiriye yanıt veren AK Parti Milletvekili Atay Uslu ise “Bunları netice itibarıyla biz yapıyoruz. Yarın aksaklık çıktığı zaman otururuz yine değiştiririz, değiştirmemiz gerekiyor” dedi.

UCUBE SİSTEMDE CBK KARMAŞASI

Meclis Anayasa Komisyonu’nun CHP’li üyelerinden Ankara Milletvekili Murat Emir, Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerini değiştiren Kararnamelerle ilgili tabloyu eleştirerek şunları söyledi:

“Bu ucube Cumhurbaşkanlığı sistemine hazırlıksız, apartopar geçildi. Uyum Yasaları Meclis’te yapılmadı. Hepsi bir Kanun Hükmünde Kararnameye bırakıldı ve bir gecede zamanlama ve yetki açısından tartışmalı bu kararname ile tüm devlet yapılanması ortadan kaldırıldı. Sonra Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile de kurulmaya çalışıldı. Bunların Çalakalem, doğru dürüst çalışılmadan oluşturulduğu kısa sürede anlaşıldı. Üstelik kargaşa hala devam ediyor. Hem Anayasa değişikliğinin devlet yapısında yarattığı tahribat hem kuvvetler ayrılığının yok edilmiş olması hem de Meclis’in işlevinin son derece azaltılmış olması gibi faktörler eklenince zaten son derece sorunlu yapıya bir de CBK karmaşası eklendi. Şimdi birbirini değiştiren kararnameler yayınlanıyor."

1 YILDA TÜRKİYE’NİN BÖYLE YÖNETİLEMEYECEĞİ ORTAYA ÇIKTI

Bu sistemin sorunlarına değişiklik yapılmadan önce dikkat çektiklerini belirten Emir, yasa yapım sürecinin Meclis’te belli bir içtüzük çerçevesinde, siyasi partilerin, konunun muhataplarının da içinde yer aldığı bir süreç olarak işlediğine dikkat çekti, şunları söyledi:

“Her ne kadar Meclis'te de, kanun yapımında “ben yaptım oldu” anlayışı olsa da bir tartışma ortamı var. En azından büyük hatalar yapılmıyor. Ama şimdi bizzat CBK'ları yazan irade kısa bir süre sonra o CBK'yı değiştirmek zorunda kalıyor. Bu ortak aklın ne kadar önemli olduğunu ortaya koyuyor. Bu sistem daha bir yılı dolmadan her yönden dökülen bir sistem. 1 yılda Türkiye’nin böyle yönetilemeyeceği apaçık ortaya çıkmıştır.

NORMAL HUKUK DÜZENİNDE MECLİS İŞLER

Anayasa Komisyonu Üyesi, İYİ Parti Milletvkili Feridun Bahşi de CBK değişikliklerini eleştirdi. Normal hukuk düzeninde, adaletin, demokrasinin işlediği, Meclis’in çalıştırıldığı ülkelerde Kararname, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi olmadığına dikkat çeken Bahşi, “Olması gereken Meclis’in yasama yetkisini kullanmasıdır” dedi. Eski Cumhurbaşkanı Turgut Özal döneminden bu yana KHK ve torba yasalarla Meclis’in atıl hale getirildiğini belirten Bahşi şunları söyledi:

“Yeni sistemi oturtmak için, Meclis’i işlevsiz kılma göstermelik hale getirme çabası var. Yasama, yürütme, yargı derken ilk sırada saydığımız yasama konusunda Meclis’ietkisiz ve yetkisiz hale getirme, sembolik hale getirme süreci yaşanıyor. Yürütme de tamamen kalktı, bakıyorsunuz tek başına yürütüyor. Bakanlar genel sekreter olarak kullanılıyor. Yargının durumu da ortada. Bunlar olmayınca alalacele, düşünülmeden, tartışılmadan yasalar hazırlanıyor, düzenlemeler yapılıyor. Sonra “hadi burası yanlış olmuş, değiştirelim” deniyor. Sistemsizlik. Hazırlıksız, göç yolda dizilir mantığı ile yapılmış işler.”