7 yüzyıllık surlar ve kilise her an çökebilir

Gökhan Tan

DUVAR - Galata’da, 14. yüzyılın ilk yarısına tarihlenen Ceneviz surlarının günümüze ulaşan son parçalarından biri yıkılma tehlikesi yaşıyor. Galata Kulesi’nin güneybatısında bulunan sura, temelinde ve surun oturduğu ana kayada aylar öncesinde yaşanan açılmaya rağmen müdahale edilmiş değil.

Bereketzade mahallesinde, Şair Ziya Paşa Caddesi’ndeki surun temelindeki çökme Beyoğlu’ndan sorumlu İstanbul II Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’na ocak ayında ihbar edilmişti. Kurul, 22 Şubat 2019 tarihli kararında Beyoğlu Belediyesi’ne, çökmeyi önleyici geçici müdahalenin belediye bünyesindeki Uygulama ve Denetim Büroları (KUDEB) Müdürlüğü tarafından yapılıp yapılamayacağını sordu ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Galata surlarının tümü için rölöve, restitüsyon ve restorasyon projesini  yapması gerektiğini hatırlattı.

Cenevizlerden kalan sur ve Sen Piyer Kilisesi tehlike altında (Fotoğraflar Gökhan Tan)

Surdaki tehlikeyle Arkeologlar Derneği İstanbul Şubesi de ilgilendi. Koruma Kurulu, derneğin başvurusuna 26 Mart’ta verdiği cevapta kültür varlığının korunması, can ve mal güvenliğinin sağlanması için Beyoğlu Belediyesi’nin acil önlem almasının istendiğini belirtti. Gelişmeler Hürriyet gazetesinin 4 Nisan tarihli “Ceneviz surları için acil durum” başlıklı haberinde kamuoyuna da duyurulmuştu. Konu Beyoğlu Belediye Meclisi’nin 6 Mayıs tarihli toplantısında da soru önergesi olarak gündeme geldi.

Beyoğlu Belediyesi Statik Büro’dan 25 Temmuz’da aldığım bilgiye göre konuyla ilgili bir gelişme yaşanmadı, surun çökmesine yönelik tedbir alınmadı. Surun bulunduğu, daha önce otopark olarak kullanılan açık alan 2011’de boşaltılmıştı. Temeli çöken sur, arkasında yer alan Sen Piyer Katolik Kilisesi’nin de istinat duvarı için mevcut durum bu tarihi yapıyı da tehlike altına itiyor.

2006 yılında metro için yapılan yıkımlarda ortaya çıkan ve içinden metro geçirilen bölüm de dahil olmak üzere Galata’daki Ceneviz surlarının yerlerini ve güncel durumunu Atlas dergisi Ağustos sayısında “Galata Kalesi” başlıklı dosyada el aldık.