Bilim Kurulu üyesi Ateş Kara: Virüsü yangın gibi düşünün, en ufak esintide büyür
Korona virüsü salgınında vaka ve ölüm sayısındaki yükselişin durması normalleşme tartışmalarını da beraberinde getirdi. Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Ateş Kara'ya göre, şu an düz gidiş dönemindeyiz, salgının inişe doğru geçtiğini önümüzdeki bir haftalık süreç gösterecek. Halk Sağlığı Uzmanı Kayıhan Pala ise, virüsün etkisinin azalıp azalmadığını anlamak için temel üreme kat sayısına bakmak gerektiğini söyledi. Türkiye için temel üreme katsayısının hâlâ 1’in üzerinde olduğuna dikkat çeken Pala, "Virüsün salgın yapma yeteneği yüksek hızda devam ediyor” dedi.
ANKARA - Türkiye’deki korona virüsü salgınında yaklaşık 1.5 aylık yükseliş eğrisi son bir haftada yatay bir seyir izlemeye başladı. Bu durum salgında beklenen "Plato evresine gelindi" yorumlarına neden olurken "normalleşme" tartışmalarını da beraberinde getirdi. Mayıs ayı ortası AVM’lerin açılması, bayramın ardından seyahat kısıtlamalarının kaldırılıp iç turizmin başlatılması konuşuluyor. Ancak uzmanlar ihtiyatlı. Salgını bir yangına benzeten Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara, tamamen kontrol altına alınıp söndürülmezse esecek en ufak rüzgârda tekrar büyüyebileceği uyarısında bulundu. Virüsün salgın yapma yeteneğinin yüksek hızda devam ettiğini söyleyen Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Kayıhan Pala da "AVM’leri açacak veya seyahat kısıtlamasını kaldıracak durumda değiliz” diyor.
Prof. Dr. Ateş Kara
'EN AZ 5 İLA 7 GÜNLÜK SÜREYE İHTİYAÇ VAR'
Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara'ya göre, salgının inişe doğru geçtiğini önümüzdeki bir haftalık süreç gösterecek. Covid-19'un şu an düz gidiş döneminde olduğunu ifade eden Kara, "Bizim geldiğimiz noktada bir plato çizdik, inişe doğru geçiyoruz. Ama bunun sürdürülebilir olduğunu görmek için en az 5 ila 7 günlük bir sürece ihtiyacımız var. Eğer o zaman da bu rakamlar aşağı doğru inerse gerçekten inişe geçtik diyebiliriz. Şu an düz gidiş dönemindeyiz” dedi.
'SEYAHAT KISITLAMASININ KALDIRILMASI MÜMKÜN DEĞİL'
Salgını önlemek için bugüne kadar alınan tedbirlerin kademeli olarak yavaş yavaş kaldırılması gerektiğine dikkat çeken Kara, "Bu salgını büyük bir yangın gibi düşünün: Siz tamamını kontrol altına alıp söndürmediğiniz sürece esecek en ufak rüzgârda yangın daha da büyüyüp devam edebilir. O yüzden rahatladık gibi bir şey söylemememiz lazım. AVM'lerin açılması içinde aynı durum söz konusu. Şu an için seyahat kısıtlamasının kaldırılması da mümkün değil" dedi.
Turizm sezonunun açılmasına ilişkin de değerlendirmede bulunan Kara, "Önümüzdeki bir haftalık sürecin nasıl gideceğine bağlı. Eğer düşüş devam ederse haziran ayından itibaren iç turizm konuşulabilir. Dış turizm içinse ülkelerin vaka durumlarına bakarak karar verilmesi gerekiyor" diye konuştu.
Prof. Dr. Kayıhan Pala
'VİRÜSÜN SALGIN YAPMA YETENEĞİ YÜKSEK HIZDA DEVAM EDİYOR'
Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala’ya göre, virüsün salgın yapma yeteneği yüksek hızda devam ediyor. Pala şunları söyledi:
"Alınan önlemlerin ne kadar etkili olduğunu ve Covid-19 hastalığına yol açan virüsün etkisinin azalıp azalmadığını anlamamız için temel üreme kat sayısı gibi kat sayılara ihtiyacımız var. Yani salgının başında bu durum nasıldı, şimdi nasıl gibi... Bunun da Sağlık Bakanlığı tarafından hesaplanıp toplumla paylaşılması gerekiyor. Eldeki sınırlı veriler ile hesaplanan temel üreme kat sayısı Türkiye için henüz 1’in üzerinde gibi görünüyor. Eğer bir bulaşıcı hastalık temel üreme kat sayısı birin üzerinde ise halen salgın yapma yeteneği yüksek hızda devam ediyor demektir. Geçtiğimiz günlerde Almanya Başbakanı Merkel de üreme kat sayılarına dikkat çekti."
'DÖRDÜNCÜ DALGALANMANIN BİLE GELME İHTİMALİ OLABİLİR'
Korona virüsünün tepe noktasına geçtiğimiz hafta içi ulaştığını ve yavaş yavaş azalma gösterdiğini anlatan Kayıhan Pala ancak şu aşama AVM’leri açacak veya seyahat kısıtlamasını kaldıracak durumda olunmadığını söyledi. Kayıhan Pala, süreci şu şekilde değerlendirdi:
"Korona virüsünün tepe noktasına geçtiğimiz hafta içi ulaştığı ve yavaş yavaş azalma gösterdiği anlaşılıyor. Hastalığın 20–27 Nisanda tepe noktasına ulaşmasını beklediğimizi açıklamıştık. Ancak tedavisi, aşısı olmayan bir hastalık ile karşı karşıyayız. İnsandan insana çok hızla bulaşıyor. Yani bu hastalığın etkisini ortadan kaldırabilmek için iki temel duruma ihtiyacımız var: Ya toplumun yüzde 60-65’i bağışık hale gelerek virüs salgın yapma yeteneğini yitirecek ya da sıkı baskı stratejisi uygulayacaksınız ki, o toplumda virüs etkisini kaybettiği için yeniden hastalık yapamayacak. Ancak eğer toplumun büyük bölümü henüz hastalığı geçirmediği için bağışık olmamışsa ikinci, üçüncü hatta dördüncü dalgalanmanın bile gelme ihtimali karşımızda olacak."
'KAPILARI AÇMAK BU AŞAMADA MÜMKÜN GÖRÜNMÜYOR'
"Bu bağlam üzerinden Türkiye’ye bakacak olursak, tepe noktasına ulaştığımızı ve virüsün yayılım hızının azalma gösterdiğini görüyoruz. Ama şu aşama AVM’leri açacak veya seyahat kısıtlamasını kaldıracak durumda olmadığımızı düşünüyorum. Alınan tedbirlerin bir takım ticari gerekçeler ile -örneğin Antalya’nın turizme açılması gibi – kaldırılması için erken. Bu hastalık 36 saat içerisinde bir başka kıtada kendini gösterme yeteneğini ortaya koydu. Dünyanın herhangi bir ülkesinde hastalık ciddi salgın yapma potansiyelini sürdürürken kapıları açmak bu aşamada mümkün görünmüyor."