Güvenlik soruşturmasında 'dünür' şerhi
AK Parti’nin AYM’nin iptal kararı sonrası Meclis’e sunduğu 18 maddelik arşiv araştırması ve güvenlik soruşturması teklifinin iki maddesinde değişiklik bekleniyor. Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilirse kanunda güvenlik soruşturmasını yapacak değerlendirme komisyonunda görevlendirileceklerin niteliği belirtilecek. Ayrıca güvenlik soruşturmasında eşin anne babası anlamına gelen sıhri hısımlar yer almayacak.
DUVAR - AK Parti’nin, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararının ardından Meclis’e sunduğu 18 maddelik kanun teklifi İçişleri Komisyonu’nda görüşülerek kabul edildi. Muhalefet partilerinin birçok madde de anayasaya aykırılık bulunduğunu iddia ettiği teklifin Genel Kurul görüşmelerinde bazı değişiklikler yapılması bekleniyor.
Meclis tatile girmeden önce yasalaşması hedeflenen teklife göre memuriyete ilk kez girecek olanlara arşiv araştırması yapılacak. Ayrıca "devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli” birimler ile Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli ve ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel ile üst kademe kamu yöneticilerinin atanmasında arşiv araştırmasının yanında güvenlik soruşturması yapılacak.
GÜVENLİK SORUŞTURMASINDA SIHRİ HISIMLAR DA OLACAK
Güvenlik soruşturmasında kişinin "görevin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal veriler, yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişki, terör örgütleri veya suç işlemek amacıyla kurulan örgütlerle eylem birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığı" konuları mevcut kayıtlardan ve kişinin görevine yansıyacak hususların denetime elverişli olacak yöntemlerle yerinden araştırılmak suretiyle tespit edilecek. Güvenlik soruşturmasına görevin gerektirdiği niteliklere etkisi yönüyle kişinin eşi ile birinci derece kan ve sıhri hısımları da dahil edilecek.
'DÜNÜRLERE GÜVENLİK SORUŞTURMASI'
Muhalefet “suçun şahsiliği” ilkesine dikkat çekerek, kişinin eşi ve kan bağı olan çocuklarının yanı sıra eşin anne babası anlamına gelen “sıhri hısım”ların araştırılmasına karşı. CHP Milletvekili Ali Öztunç, "Sıhri hısım da araştırma konusu. Bu durumda dünürünü seçerken dikkat edeceksin. Anne babalar çocuklarını evlendirmeden önce dünüre güvenlik soruşturması mı yapacak! Bu kanun daha önce uygulansa Adnan Menderes’in çocukları memur olamazdı. Kardeşi FETÖ’den tutuklu Tarım Bakanı Bekir Pakdemirli bakan olarak atanamazdı. Güvenlik soruşturmasından kan bağı da sıhri hısımlık da çıkarılmalı. Suç kişiseldir. Babası suç işledi diye çocuğu yargılanamaz. Bu haliyle çıkarsa Anayasa Mahkemesi bunu iptal edecektir" dedi.
Teklifi sunan AK Parti bazı itirazları değerlendirmeye başladı. Eş ve kan bağı bulunan kişilerin incelemesinin devam etmesi ancak sıhri hısımların tekliften çıkarılması tartışılıyor.
DEĞERLENDİRME KURULU ÜYELERİNİN NİTELİKLERİ BELİRLENECEK
Teklife dönük eleştirilerde AK Parti’nin dikkate aldığı bir diğer konu da güvenlik soruşturması yapacak Değerlendirme Komisyonu ile ilgili oldu. Teklife göre “güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda elde edilen verilerin değerlendirilmesi amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlarda en üst amirin görevlendireceği 3 kişi den az olmamak üzere değerlendirme komisyonu" kurulacak. Muhalefet bu komisyonda görev alacak kişilerin farklı birimlerden olmasını ve bunun kanunda belirtilmesi gerektiğini ifade etti. Bu konuda, kurulda görev alacak kişilerin niteliği ile ilgili “insan kaynakları, hukuk, denetim, teftiş” gibi somut ifadeler yer alması istendi.
GÜVENLİK SORUŞTURMASINA ADİL ÖKSÜZ SAVUNMASI
Bu iki konuda partiler de anlaşırsa Meclis Genel Kurulu’nda bir önerge verilerek söz konusu değişiklikler yapılacak. Ancak CHP ve HDP kan bağı üzerinden güvenlik soruşturmasına da karşı çıktığını açıkladı. AK Parti ise idare hukuku kapsamında kamu hizmetine kabul etme sürecinde bu incelemenin yapılması gerektiğini savunuyor. Komisyon görüşmelerinde FETÖ’den aranan Adil Öksüz örneği verilerek, "Adil Öksüz’ün oğlunu bir yere hâkim atayabiliriz, kaymakam atayabiliriz. O zaman “Bak, işte, Adil Öksüz’ün oğlunu atadınız” dersiniz. Değerlendirme komisyonu buna baksın" diye savunuldu. Ayrıca güvenlik soruşturmasının üst düzey yöneticiler ve güvenlik görevlileri ile istihbarat çalışanları için yapılacağı ifade edilerek polis atarken bu insanların kardeşinin, anne babasının, terör örgütleriyle ilişkisinin ya da iltisakının dikkate alınmamasının beklenemeyeceği ifade edildi.