Van İHD: Cezaevlerinde temel haklar askıya alınmış

VAN - İnsan Hakları Derneği Van Şubesi, yapılan başvurular ve basına yansıyan haberler doğrultusunda, hükümlü ve tutukluların salgın hastalık sürecinde sağlık, eğitim ve sosyal durumlarının tespit edilmesi için başlattığı çalışmanın raporunu yayınladı. İHD Van Şubesi tarafından oluşturulan heyet Van T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, Van F Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ve Van Yüksek Güvenlikli kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda görüşmeler yaparak mahkumların durumlarına yönelik alınacak tedbirleri ve yaşanan hak ihlalleri tespit etti.

Açıklamada İHD Van Şubesi heyetinin 10/07/2020 tarihinde hükümlü/tutuklu olan Feyyaz Başak, Medya Aslan (Van T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu), Ferhat Sayıner (Van Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu) ve Yunus Durdu (Van F Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu) ile görüşmelerde bulunduğu belirtildi. Tutuklu ve hükümlülerle görüşen heyetin açıkladığı tespitler ise şöyle:

*Öncelikle en acil sorun olarak Van T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, Van Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ve Van F Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarında mahpusların Covid-19 salgın hastalığı ve normalleşme sürecinde yasal haklarının kullandırılmadığı, yasal haklarının hukuki gerekçelerden yoksun olarak engellendiği, alınan tedbir ve önlemlerin yetersiz olduğu tespit edilmiştir.

*Cezaevi yönetiminin genel olarak mahpuslara yönelik baskı, zorlama tarzında (salgın hastalık döneminde koğuş dışına çıkarılan mahpusun üst aramasının yapılması, sosyal mesafe kurulanın ihlal edildiği, cezaevi kampüs alanında çıkarılmamasına rağmen tedavi hakkını kullanmak isteyen mahpusun 15 günlük karantina sürecine maruz bırakılması ve şartların çok zor olması, mahpus karantinaya girmemek için tedavi hakkından feragat ettiği vb.) bir yaklaşımlarının bulunduğu tespit edilmiştir.

*Mahpusların cezaevi yönetimi tarafından salgın hastalık önlem ve tedbirlerine aykırı yöntemlere maruz kaldığı (dezenfektan, ıslak mendilin maske ve eldivenin satın alma ile ulaşabildikleri ve yüksek fiyatta olması, temizlik malzemelerinin sınırlı ve yetersiz temin edilebilmesi vb.) tespit edilmiştir.

*Herhangi bir gerekçe gösterilmeden ve yasaklanmayan, mahpusların talep ettiği veya kargo ile gelen gazete, dergiler kitap vs. idare tarafından ya hiç verilmiyor ya da geç veriliyor. Haber alma özgürlüğü ve kamusal bilgilere erişim hakları engelleniyor.

Raporun sonuç bölümünde ise şu görüşlere yer verildi:

*OHAL ile birlikte ve OHAL’in kaldırılmış olmasına rağmen Türkiye Cumhuriyeti’nin de taraf olduğu Uluslararası İnsan Hakları sözleşmeleri, Anayasada ve kanunlarımızda tanımlanan hakların uygulanması cezaevlerinde fiili olarak askıya alınmıştır. Bu durum mahpuslar, mahpus yakınlarını ve biz insan hakları savunucularını kaygılandırmaktadır.

* Van T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, Van Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ve Van F Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarında mahpusların anayasal haklarından haber alma özgürlüğü, yaşama hakları, kamusal bilgilere erişim hakları, sohbet-spor- aktivite hakları, sağlık-tedavi hakları engelleniyor.

*Heyetimiz Van T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, Van Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ve Van F Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarındaki fiziki koşullar ve söz konusu hak ihlallerinin engellenmesi hakkında etkili başvuruların ve görüşmelerin yapılması gerektiğini tespit etmiştir. (DUVAR)