Şavşat'ta HES'e karşı 28 köy birleşti

Pelin Akdemir

ARTVİN - Artvin’in Şavşat ilçesinde, eski Artvin Valisi ve ilçede iki dönem kaymakamlık yapan Selahattin Akyurt’a ait Akyurt Enerji Üretim A. Ş. tarafından Hanlı Deresi üzerine 'Hanlı Regülatörü ve HES' kurulmaya çalışılıyor. Hanlı HES’e karşı Kireçli Köyü’nde bir araya gelen köy muhtarları, dernekler ve köylerin sakinleri ise projeden vazgeçilmesini istiyor.

Hanlı ve Kireçli Köyü’nde regülatörleri kurulmak istenen HES projesi, Çadır Dağı’nın (Kürdevan) eteklerinde 2800 rakımda bulunan Karagöl’den yeraltı ve yerüstü sularından beslenerek gelen suların üzerine kuruluyor. 8’i Ardanuç, 20’si Şavşat ilçesine bağlı olmak üzere 28 köyün sulama ve içme suyunun üzerinde şirket tarafından çalışmaların devam ettirilmesi, ormanlık alanda ağaç kesiminin yapılması, suyu kullanan köylerin sakinlerinin tepkisine neden oldu.

ŞİRKET SAHİBİ VE KÖYLÜLER ARASINDA TARTIŞMA

Proje kapsamında Kireçli Köyü’nde çalışma yürütüldüğünü, alanda regülatör kurulacağının duyumunu alan köy sakinleri, 5 köyün muhtarı ve çeşitli dernek başkanları 12 Ağustos’ta çalışmaları incelemek için biraraya geldi. Ormanlık alanda ağaç kesiminin yapıldığını gören köylüler, alanda çalışmalarını sürdüren Selahattin Akyurt ile tartışma yaşadı.

Selahattin Akyurt, şirketin Karagöl’ün bulunduğu 2800 rakımlı alanda değil 1440 ile 1190 rakım arasında işlem yaptığını belirtti. Devlet Su İşleri’nin tutanağına göre Karagöl’den 254 litre su alınması gerektiğini ifade eden Akyurt, köylüler tarafından su vadisinin değiştirildiğini iddia etti.

Karagöl’den suyun kesilmesi durumunda kendilerine içme suyu ve sulama suyu sağlanamayacağını söyleyen köylüler ve köy muhtarları ise konuyla ilgili hukuki sürecin henüz tamamlanmadığını ifade etti. Ancak Akyurt “İdare Mahkemesi'nde yürütmeyi durdurma kararı alınmadığı sürece evrak geçerliliğini korur” iddiasında.

KÖYÜN SUYU KESİLDİ

Projeye tepki gösteren Dalkırmaz Köyü Muhtarı Olgun Güler, “Daha önceden yapılan HES nedeniyle köyün suyu kesildi. İtiraz etmemize rağmen köyün suyunun yüzde sekseni kesildi” dedi.

Savaş köyü sakinlerinden Özdem Demir, “300 yıldır, belki 500 yıldır Karagöl’den gelen su bu köylere akıyor. Büyük dedelerimiz ve bizler hark (kanal)( yaparak suyu oradan getirdik. Aşağı yaylalarımızda gölet yapmayı önermişlerdi. Gölet yaparlarsa kar sularıyla kışın dolduracaklar, yazın bize parayla satacaklar. Karagöl’ün suyu da tamamen HES’e gidecek. Biz bunu zaten kabul etmedik” diye konuştu.

Tartışmanın ardından köy sakinlerinden yaklaşık 20 kişi, kaymakamlığa ve savcılığa dilekçe verdi.

KİREÇLİ’DE GENİŞ KATILIMLI BASIN AÇIKLAMASI

Şavşat Dernekleri Federasyonu'nun çağrısıyla dernekler, siyasi partiler, 10 köyün muhtarı ve çevre köylerin halklarının katılımıyla, HES regülatörlerinden bir kısmının bulunduğu Kireçli Köyü’nde 15 Ağustos Cumartesi günü geniş katılımlı basın açıklaması yapıldı.

Ormanlık alanda ağaç kesimi de yapıldı.

.

Kireçli Köyü’nde bir araya gelen köylüler, HES’lere, taş ocaklarına, ormanlık alanlarda ağaç kesimine karşı tepkisini gösterdi. Basın açıklamasının ardından davul zurna eşliğinde halay çeken köylüler, jandarmanın müdahalesiyle alandan ayrıldı.

İPTAL DAVASI GÖRÜLDÜ, KARAR AÇIKLANMADI

Kireçli Köyü’nde yapılan eylemle ilgili konuştuğumuz Şavşat Dernekler Federasyonu Başkanlığı görevini yürüten ve davayı takip eden Avukat Halis Yıldırım, 2018 yılında Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) raporunun iptali yönünde Rize İdare Mahkemesi'nde açılan davanın duruşmasının 8 Temmuz günü görüldüğünü belirtti. Yıldırım, kararın henüz açıklanmadığını belirtti.

Eski Vali Akyurt’un Hanlı Köyü’nde birkaç kişiyle bilgilendirme toplantısı yaptığını anlatan Yıldırım, “Aslında 28 köyün hepsinin katıldığı bir toplantı olması gerekirken Hanlı Köyü’nden iki üç kişiyle toplantı yapılmış. ‘Halkı bilgilendirdim’ demiş. Vali Bey bunun üzerine ÇED olumlu kararı almış. Bu sudan içme suyu, kullanma suyu, tarım suyu olarak köylerimiz kullanıyor” bilgisini verdi.

10 YILDIR DEFALARCA TALEP ETTİK

Avukat Yıldırım, şirket sahibi Akyurt’un köylülerin vadiyi değiştirdiği iddiasına yönelik şunları aktardı:

“Büyük bir yalan. Aslında suyun vadisinin değişimi daha önce yapılan ve 10 yıl sonra bozulan, yeniden davasına başlanan Susuz HES davasında oldu. Hanlı’dan geçen derenin suyu Ankliya, Şindoban dediğimiz bölgede dağ delinerek diğer tarafa geçirildi. Suya vadi değiştirildi. Bugün Ankliya’da, Şindoban’da hiçbir canlı yaşamıyor. Biz köylerimizde 300 yıldır yaşıyoruz. 300 yıldır o su köylülere ait.”

28 köyün su hakları ayrıldığı zaman derede suyun kalmadığını söyleyen Yıldırım, “Nasıl HES yapılıyor? Devlet Su İşleri (DSİ), köylerde yıllarca düşen hane sayısına göre hesap yapıyor. Bugüne göre hesap yapan DSİ, 50 yıllığına suyu satıyor. Sattıktan iki buçuk yıl sonra, tam davanın görüldüğü günlerde, köylerdeki tarım arazilerini ölçüyor. Köylülere su haklarını vermesi için. Suyu satarken köylülerin kadimlik su haklarını niçin değerlendirmiyor? Dava son noktaya geldiğinde değerlendiriyor” eleştirisinde bulundu.

10 yıldır defalarca yürütmeyi durdurma taleplerinin olduğunu belirten Yıldırım, son yıllarda mahkemenin yürütmeyi durdurma kararını vermediğini belirtti. Yıldırım, mahkeme kararının açıklanmasının Şavşat için hayati değeri olduğunu vurguladı.