AİHM'den Zarakolu davasında ihlal kararı

İSTANBUL - Akademisyen, yazar ve yayıncı Ragıp Zarakolu 'nun, Avrupa İnsan Haklara Makemesi'ne yaptığı başvuru sonuçlandı. Mahkeme, Zarakolu davasında, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) güvenlik ve özgürlük hakkının düzenlendiği 5. maddesi ile ifade özgürlüğünü güvence altına alan 10. maddesinin ihlal edildiğine hükmetti.

AVUKAT MOLU: İHAM İÇTİHADI İLK KEZ TCK 314'E UYGULANDI

AİHM'nin kararını, insan hakları hukukçusu ve avukat Benan Molu, sosyal medya hesabından duyurdu. Molu, karara ilişkin şunları yazdı:

-İHAM, BDP siyaset akademilerinde ders verdiği için KCK davasında tutuklanan Ragıp Zarakolu'nun başvurusunda BDP'nin yasal bir siyasi parti olduğunu, akademide ders vermenin suç sayılamayacağını söyleyerek, özgürlük ve güvenlik hakkı ile ifade özgürlüğünün ihlaline karar verdi.

-KCK davalarıyla ilgili 5/1 ve 10. maddeden çıkan ilk ihlal kararı. Dahası, bu delillerin TCK 314 (örgüt üyeliği) için yeterli olmadığını söyleyerek tutuklamanın keyfi olduğuna, ifade özgürlüğü bakımından ise kanunilik şartını taşımadığına karar verdi.

-İHAM'ın son yıllarda TCK 220/6-7, 301 ve 312 ile ilgili geliştirdiği içtihadı, ilk kez 314'e de uygulanmış oldu...

KARAR NE ANLAMA GELİYOR?

Karara ilişkin sorularımızı yanıtlayan Avukat Benan Molu, AİHM'nin bugüne kadar KCK davalarıyla ilgili başvurularda kabul edilmezlik kararı verdiğini ya da tutuklamanın esasına girmeyecek ihlallere hükmettiğini söyledi. AİHM'nin ilk kez KCK davalarında tutuklamaya dayanak teşkil eden delillere baktığını belirten Molu şunları söyledi: “Mahkeme, Zarakolu’nun siyaset akademisinde ders vermesinin TCK’nin 314. maddesinde düzenlenen örgüt üyeliği suçundan tutuklanması için yeterli bir delil olmadığına, bu nedenle tutuklamanın keyfi olduğuna karar verdi, ki bu çok nadir olarak verilen bir ihlal kararıdır. Ayrıca, ders vermenin ifade özgürlüğü kapsamında olduğunu, bu nedenle tutukluluğa bağlı olarak ifade özgürlüğünün ihlal edildiğini de söyledi.”

Molu şöyle devam etti: “Mahkeme zaten son yıllarda TCK’nin 220. ve 312. maddesi gibi çeşitli maddelerinin hakim ve savcılar tarafından oldukça geniş bir şekilde yorumlanarak uygulandığını, kişilere şiddet içermeyen eylemleri nedeniyle çok ağır ve orantısız bir yaptırım uygulandığını ve örgüt üyeliğine dair hiçbir somut delilin olmadığı durumlarda temel bir hak ve özgürlüğün kullanımının örgüt üyeliği ile eşdeğer tutulmasına yol açacak bir etkiye sahip olduğunu vurguluyordu. Bu kararla, bu değerlendirme ilk kez 314. madde için de yapılmış oldu.”

'EMSAL OLARAK MAHKEMEYE SUNULABİLİR'

Peki Zarakolu bu dosyadan beraat alabilir mi? Molu bu soruya şu yanıtı veriyor: “Bu karar uyarınca, eğer söz konusu davada bir mahkumiyet kararı verilmemişse ve kararda yer verilen delillerden başka bir delil yoksa, Ragıp Zarakolu’nun beraat etmesi gerekiyor. Zarakolu gibi ifade ve örgütlenme özgürlüğünü kullandığı için örgüt üyeliğinden yargılanan diğer kişiler de bu kararı emsal olarak mahkemelere sunabilir.”

5 AY TUTUKLU YARGILANMIŞTI

Ragıp Zarakolu, 27 Ekim 2011’de, dönemin Barış ve Demokrasi Partisi’nin (BDP) siyaset akademisine yönelik yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alınmıştı. BDP siyaset akademisinde ders verdiği için tutuklanan Zarakolu hakkında KCK üyeliği iddiasıyla dava açılmıştı. Zarakolu, 10 Nisan 2012'de tahliye edilmişti. Davası İstanbul 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nde süren Zarakolu, tutuklanmasına ilişkin somut delil olmadığını belirterek, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurmuştu.