Asparagasın babası öldü!
Gazeteciliğe 'Asparagas' kelimesini kazandıran olayın iki kahramanından biri olan Yurdaer Acar vefat etti. 'Asparagas' tekrar hatırlandı...
DUVAR - 'Asparagas' kelimesini Türkçe'ye kazandıran olayın iki kahramanından biri olan gazeteci Yurdaer Acar dün vefat etti. Hürriyet, Akşam ve Günaydın gazetelerinde çalıştıktan sonra medyadan koparak İstanbul'da reklam stüdyosu açan Acar son yıllarını Bodrum'da geçiriyordu. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti üyesi olan Yurdaer Acar'ın cenazesi bugün Çekmeköy Yeni Mezarlık'ta toprağa verildi.
'YALAN HABER'İN ADI!
Günümüzde “yanlış haber, şişirme haber” anlamlarında kullanılan “asparagas” kelimesi Misalli Büyük Türkçe Sözlük gibi kaynaklarda “kökeni belli değil” notuyla yer alıyor. Bu sözcük aslında dilimize yalan bir haberde kullanılan bir kelime olması itibariyle girdi… 1963 yılının 14 Haziran günü Hürriyet’te Yener Tuğrul imzalı bir haber yayınlandı. Haberdeki fotoğraflar ise 1969 yılında Deniz Gezmiş'le ses getiren röportaja imza atan Yurdaer Acar'a aittti. Habere göre New York’lu genç bir kız, bir Türk’le tanışmış ve ona aşık olmuştu. Ne var ki, genç kızın zengin babası ilişkiyi onaylamamıştı. İki aşık birlikte Türkiye’ye gelmiş ve bir gecekonduda yaşamaya başlamıştı.
Medyaradar'ın Acar'ın vefatı nedeniyle hatırlattığı ve Rahmi Turan'ın 26 Eylül 2009 tarihinde kaleme aldığı ‘Asparagas olayı!’ başlıklı köşe yazısında bu olay şöyle anlatılıyordu:
Gazetecilik mesleğinde çok ilginç hikâyeler vardır. Basın tarihine geçen “Asparagas olayı” bunlardan biridir. Yalan haber tanımlamakta kullanılan ve önce “Azparagas” olan, sonra “Asparagas” diye değişen kelimeyi her gazeteci bilir ama aslının ne olduğunu çok kişi bilmez.
Hürriyet’in New York Bürosu Şefi Doğan Uluç, basınımızın son 50 yılını anlatan “Olaylar içinde olaylar-KUPA ASI” adlı ilginç anı kitabında, Babıâli tarihine geçen bu olayı ayrıntılarıyla anlatıyor.
Tarih 14 Nisan 1963... Hürriyet’in birinci sayfasında yayınlanan haber günün konusu oluyor. Yeşilçam senaryolarına konu olacak türde bir olay bu...
* * *
Doğan Uluç şöyle anlatıyor:
O gün istihbarat salonuna foto muhabiri Yurdaer Acar telaşla giriyor. Elindeki büyük fotoğrafları masamın üstüne koyuyor:
“Bomba gibi bir haber yakaladık. Bak şunlara...”
Resimlerde, ağaçlar arasında bir kulübe var. Önünde kovboy şapkalı bir erkek, parmakları gitarın tellerinde, yanında genç bir kız... Diğer resimlerde kızla erkek ocakta yemek pişiriyorlar.
Yurdaer “Amerikalı bir sanayicinin kızı bu. Tanıştığı Türk gencine sırılsıklam âşık olmuş. Bebek sırtlarında bir kulübede yaşıyorlar. Hikâyeleri çok ilginç” diyor.
Yurdaer’i dinlerken Uluç’un gözü, kapının üzerinde iri harflerle yazılı “Azparagas” sözcüğüne takılıyor:
“Ne demek Azparagas?”
Yurdaer “Bunlarda para az, gerisi gaz” diyor.
Bu atlatma haberi yakalayan muhabir ise Yener Tuğrul... O anda haberi yazmakla meşgul...
Ertesi günü resimli haber birinci sayfadan patlıyor gazetede... Başlık:
“Amerikalı kız, Türk sevgilisiyle bir gecekonduda yaşıyor”.
* * *
Olay güya şöyle: “Yaşar Sönmez adlı 21 yaşındaki Türk genci New York’ta Betty Asbade ile tanışıyor. Amerikalı bir sanayicinin kızı olan 19 yaşındaki Betty, öğrenci Yaşar’a âşık oluyor. Yaşar’ın eğitimi bitiyor, gemiyle Türkiye’ye dönerken, Betty rıhtımda gözyaşları döküyor. Türk öğrenci ailesine Amerikalı kızla evlenmek istediğini söylüyor. Babası şiddetle karşı çıkıyor.
Bu arada sevgilisini özleyen Betty uçağa atlayıp İstanbul’a geliyor. Bebek sırtlarında bir gecekonduya yerleşiyorlar. Yemeklerini kulübede pişirip, nikâh gününü beklerken de, Yaşar geceleri gitar çalarak sevgilisine aşk şarkıları söylüyor. Tam filmlik senaryo!
* * *
Muhabir Yener Tuğrul ve foto muhabiri Yurdaer Acar bu haber için büyük para ödülü alıyor ama iki gün sonra olayı araştıran bir başka gazetede haberin uydurma olduğu şöyle ilan ediliyor:
“Amerikalı kız ile Türk sevgilisi haberi tamamen yalan. Kız Amerikalı değil Türk. Gitarlı genç ise erkek kardeşi... İki kardeş, bir deniz subayının çocukları!”
Bu skandal üzerine büyük gürültü kopuyor. Hürriyet’in o zamanki Genel Yayın Yönetmeni Necati Zincirkıran çok kızıyor. Olay, iki muhabirin meslek hayatlarının sonu oluyor!
SONUÇ: O günden sonra Yener Tuğrul bir daha ortalıkta görünmüyor. Kovulacağını anlayan Yurdaer Acar çalışmak üzere İngiltere’ye gidiyor.
Babıâli’ye ise “Asparagas” sözcüğü miras kalıyor.
Basın dünyasında, uydurma haberler için 46 yıldır “Asparagas” tabiri kullanılıyor.