IQ ve EQ'nun yerini CQ alıyor

DUVAR- Harvard Business Review’ın yayımladığı makaleye göre, dünyadaki en iyi yöneticiler CQ yeteneği yüksek insanlar arasından çıkıyormuş. Ellerinde neredeyse sihirli bir değneğe sahipmiş gibi önlerine gelen her sorunu kolaylıkla çözebilen, her krizin altından başarıyla kalkabilen, her kültüre inanılmaz bir hızla adapte olabilen ve her insanla çok iyi anlaşabilen bu kişiler, öyle hayal ettiğiniz gibi insanüstü varlıklar değiller tabii...

Bugün bir 'kaos çağında' yaşadığımız gerçek. Dünyanın daha önce hiç olmadığı kadar girift bir hale geldiğine işaret eden bu düşünce, hızla değişen teknoloji sayesinde çok fazla miktarda bilgi üretebiliyor olmamızdan kaynaklanıyor. Halbuki daha 17’nci veya veya 18’inci yüzyılda bile Leibniz ya da Diderot gibi filozoflar, bilgi fazlalığından şikayet ediyorlarmış. Bir de şimdiki yüzyılda yaşasalardı, ne düşünürlerdi acaba? Sonuçta bugün ve şu an bildiklerimizin çoğu gelecek kuşaklar için son derece önemsiz olacak. Bir gerçek var ki, günlük yaşam mücadelesini sürdürmeye çalışan bireyler için bu kaos pek de bir şey ifade etmiyor. Bundan dolayı belki de, içinde bulunduğumuz çağ daha mı karmaşık sorusundan ziyade ‘neden bazılarımız problem çözme veya kriz yönetme konusunda daha becerikliler’ sorusuna yönlenmeliyiz. Her ne kadar kaos genel bir kavram olsa da, kişinin karakteri, eğilimleri ve olaylara verdiği tepkiler bunda büyük bir rol oynuyor. Krizleri yönetme becerilerimizi geliştiren başlıca üç temel yetenek var:

IQ (Entelektüel Zeka) – Öğrenme ve anlama yeteneği

Herkesin bildiği gibi IQ zihinsel kapasiteyi ifade için kullanılıyor. Fakat toplumun pek bilmediği gerçek ise, IQ kapasitesinin mesleki başarısı ya da kariyer planlaması gibi gerçek hayatla ilgili sonuçları doğrudan etkilediği… Bunun da en önemli sebebi, IQ’su yüksek insanların hayata dair konuları daha kolay algılaması, daha kolay öğrenebilmesi ve bunun sonucu olarak sorunları daha hızlı çözebilmesidir. Her ne kadar beyin gücünün ölçümü olarak yapılan IQ testleri günlük hayatımızda karşımıza çıkan durumlarla alakasız görünse de, krizi yönetme becerimizi belirlemekte kullanılan önemli araçlar... Kısaca, basit sorunlardan ziyade daha karmaşık problemlerde gösterdiğimiz performans öngörülerinde daha çok işe yarıyor. Araba kullanırken, aynı anda telefonla konuşabilmeyi, oradan aldığınız bilgileri depolayabilmeyi ve akşam yemeğinde ne yiyeceğinizin planını yapabilmeyi başarabiliyorsanız, IQ kapasitenizle ilgili bir fikir sahibi olabilirsiniz. Çok sayıda geçici bilgiyi aynı anda yapabilme becerimizle IQ yeteneğimiz arasında elle tutulur bir bağlantı olduğu muhakkak, fakat maalesef yapılan araştırmalar gösteriyor ki işler bellek egzersizlerinin, uzun menzilli hafızanın krizle baş etme kapasitesini geliştirmediğini gösteriyor. Yine de ‘Beynini kullan ya da kaybet’ teorisine göre bu tür alıştırmaların yaşlılarda yetenek kaybını geciktirdiğine dair deliller de mevcut.

EQ (Duygusal Zeka) – Kişinin kendisinin ve başkalarının duygularını algılayabilme ve yönetebilme kapasitesi

Duygusal Zeka olarak bilinen EQ, duygularımızı algılama, kontrol ve ifade edebilme yeteneğidir. Sosyal ilişki ve iletişim becerilerinin temel bileşenlerinden biridir, ki bugünün dünyasında çoğu işveren özellikle yönetim veya liderlikle ilgili pozisyonlarda teorik uzmanlıktan çok sosyal becerilere ağırlık veriyor. Krizlerin yönetilmesinde duygusal zekanın üç temel rolü var;

-Karmaşık durumlardan kaynaklanan stres ve endişeden daha az etkilenirler.

-Kariyerlerini ilerletme konusunda daha donanımlıdırlar.

-Proaktif davranabildikleri için girişimciliğe daha yatkındırlar.

Tüm bunlar duygusal zekayı, kaos ve kriz ortamlarına uyum sağlamada ve problem çözebilmede önemli bir nitelik haline getiriyor.

CQ (Yaratıcı / Meraklı Zeka) – Yaratıcı, meraklı ve maceracı olma kapasitesi

Kişinin merak düzeyini ifade eden CQ daha çok zihinsel iştahla ilgili... Meraklı zeka seviyesi yüksek insanlar daha sorgulayıcı, araştırmacı ve yeni deneyimlere açıklar. Rutinden kısa sürede sıkılan bu insanlar, çok sayıda orijinal fikir üretmeye yatkınlar. Henüz daha yeni ortaya çıkan ve derinlemesine araştırılmamış bir zeka türü olsa da, kriz yönetiminde meraklı zekanın en az entelektüel ve duygusal zekalar kadar önemli olduğu ortaya çıkmış. Bu zekası yüksek olan kişiler, anında ortaya çıkan karmaşıklığı, kriz anlarını ve belirsizliği daha kolay yönetebiliyor. Meraklı bir zeka olduğu için de kişinin kendisine yaptığı entelektüel birikimin çoğalmasına ve özellikle de bilim, sanat gibi alanlarda daha fazla bilgi sahibi olmasına yol açıyor.  Tabii ki bu, entelektüel zekanın ifade ettiği zeka kapasitesinden çok farklı bir tür… CQ, karmaşık görünen durumlara daha basit ve hızlı çözümler geliştirmede kullandığımız en önemli araç. IQ düzeyinin sonradan geliştirilmesi zor olsa da EQ ve CQ geliştirilebilir zekalar…

Özellikleri;

-Küresel yetenekleri, bilgisi, çevresi veya tecrübesi olan

- Araştırmada teknolojiyi kullanan

- İkiden fazla yabancı dil bilen ve bu sayede pek çok yabancı kültürle iletişime geçebilen

- İsmi üstünde meraklı, sorgulayıcı, iyileştirmeye ve çözüme odaklı

- Bunların yanı sıra politika, tarih, sanat gibi konularına da ilgi duyan ve onlardan beslenmeye çalışan

ARTIK CQ MU ÖNEMLİ?

Bu sorunun cevabı kesinlikle, evet! Günümüzde, özellikle iş dünyasında, kriz yönetimi ve adaptasyon artık en geçerli kurallar haline geldi. Çoğu şirket çalışanlarına gerekli önemi göstermediği ve kültürel alışkanlıklara değer vermediği için, insan odaklı çözümlerin günü kurtarma hedefli olduğunu ve orta evrede çalışan tatmini açısından yetersiz kalacağını gösteriyor. İlerleyen zamanlarda sonuç kültürler arası daha derin problemler olarak ortaya çıkıyor. Örneğin, hiyerarşiye önem veren, ‘biz'in ‘ben'in önünde olduğu kolektif iş kültürleri, bireye odaklanan kültürlerde çalışanları yönetmekte pek etkili olmuyor. Aynı şekilde, ihtiyaçları anlamak ve beklentileri doğru tespit etmek için benzer pazarlarda deneyim sahibi olmak işi kolaylaştırıyor. Bu yüzden bugün mesleği, bilgisi, deneyimi ve yapabilirlikleriyle dünyanın her yerinde işe yarayan insanlar özellikle büyük şirketler için çok önemli. Burada sadece mesleki deneyim ve bilgi birikimiyle değil, konulara yaklaşımıyla, insan yönetimiyle, adaptasyon hızıyla da fark yaratabilenlerden bahsediyoruz. Farklı kültürlerin algılarının aynı noktada buluşması oldukça zor olduğu için, meraklı zekaya sahip yöneticiler, çalıştıkları her farklı bölgede önce kültürel ögeleri dikkate alarak, yeni ortamlarda işlerin ve operasyonların nasıl yürüdüğüne ve krizlere nasıl yöntemlerle çözüm bulabileceklerine kolaylıkla adapte olabiliyorlar. Alanında bir sorun yaşandığında bu işi kim çözer diye düşünüldüğünde ilk akla gelen kişiler genelde CQ düzeyi yükseklerden çıkıyor. Çözüm ve sonuç insanı olduklarından dolayı özellikle büyük ve kurumsal şirketlerin insan kaynaklarının -olmazsa olmazı haline geldiği için- IQ ve EQ’dan çok CQ kapasitelerinin yüksek olan kişileri aradıkları muhakkak. Şirket yönetiminin uyum içinde verimli bir takım olabilmesi için CQ'su yüksek kişilerin hem yerel hem de yabancı yönetime dahil edilmesi gerekli olduğu bile düşünülüyor.

Haydi şimdi CQ’nuzu ölçme zamanı!