Dünya Forum: Metuşelah / Ölümü unutan ağaç
ABD’deki Inyo Ulusal Ormanı içinde bulunan doğal harikaların en şaşırtıcı kısmı, Sierra Nevada’nın doğusundaki Beyaz Dağlar’da yer alan Antik Bristlecone Çam Ormanı’dır. Yeryüzünün bilinen en yaşlı ağaçlarına ev sahipliği yapan ormanın yaklaşık 5 bin yıllık olduğu tahmin ediliyor.
DUVAR - İncil’de Yaratılış bölümünün beşinci kısmı, Enoş’un oğlu olan Metuşelah’ı anlatır. Enoş, kutsal kitapta aktarılan, ölmeyen ama mucizevi bir şekilde cennete taşınan yalnızca iki insandan biridir. İkinci kişi olan İlyas, bir kasırga hortumunun içinde Tanrı’nın yanına alındı. Enoş 65 yaşındayken, 969 yıl boyunca yaşayan ve insanlık tarihinin en çok yaşayan insanı olarak anılan Metuşelah’ın babası oldu.
Metuşelah’ın, gelecekte Nuh’un babası olacak olan Lemek adında bir oğlu vardı. Hem Lemek hem de Metuşelah, Nuh gemiyi inşa ettiği esnada hayattaydı; ancak her ikisi de büyük tufan dünyayı sular altında bırakmadan önce öldü. Bazıları, Nuh’un büyükbabası olan Metuşelah’ın selden bir hafta önce öldüğünü ve Tanrı’nın Nuh ve ailesine, yağmurların gelmesinden yedi gün önce gemiye girmelerini söylediğini öne sürerler. Bu yedi günün, Metuşelah tarafından, helâk edilecek olan insanlığa yas tutmak için kullanıldığı aktarılır.
Lemek ve Metuşelah’ın geminin inşasından Nuh’a yardım edip etmediklerini bilmiyoruz. Metuşelah, yaklaşmakta olan Tanrı’nın yargısı ve geminin yapım sebebi hakkında bilgi sahibi olabilirdi ancak Nuh’a, Tanrı’nın kendisini gemiye binecek muhtemel yolculardan biri olarak anmadığını söyledi. Olasıdır ki, sel gelmeden önce öleceğini de biliyordu. Tam 969 yıl yaşayan bu bilge ve uzun ömürlü adam, ardından insan-tabiat ilişkisi içerisinde ilgi çekici bir bağlantı bıraktı.
ÖLÜMÜ UNUTAN AĞAÇ
ABD’deki Inyo Ulusal Ormanı içinde bulunan doğal harikalar arasında, en şaşırtıcı olan kısım, Sierra Nevada’nın doğusundaki Beyaz Dağlar’da bulunan Antik Bristlecone Çam Ormanı’dır. Bu ağaçlar, yeryüzünün bilinen en yaşlı ağaçlarıdır ve ormanın yaklaşık 5 bin yıllık olduğu biliniyor. Beyaz Dağlar’da bulunan yaşlı dev sekoyalardan çoğu 4 bin yıldan daha uzun bir süredir yaşamaya devam ediyor.
Yaşlı bir ağaçtan bahsedilince belki devasa bir gövde beklenebilir ama Bristlecone çamları yaşlı devlerden daha ziyade, yıpranmış cüceleri andırıyor. Bu ağaçlar, yüz yılda yaklaşık 3 cm uzarlar. 3 bin metre yükseklikteki sert iklim ve çok kötü toprak koşulları, bitkilerin büyük boyutlara ulaşmasına izin vermez. Hâl böyleyken, Bristlecone çamı, bu koşullara uyum sağlamış olan tek ağaçtır. Bu uyum, onlara uzun ve bozulmamış bir hayat sağlayan bir rekabet avantajı sağlar.
Dünyada bilinen en yaşlı ağaçlardan biri olan Metuşelah’ın, henüz Mısır Piramitleri inşa edilmeden önce filizlendiği biliniyor.
Bu yaklaşık 4 bin 850 yaşındaki Bristlecone Çamı, Doğu Kaliforniya’da bulunan Beyaz Dağlar’da yaşıyor.
İncil’de 969 yıl yaşadığı anlatılan Metuşelah’tan adını alan Metuşelah Ağacı, Inyo Ulusal Ormanı’nın “yaşlı ağaçlar bölümü”nde bulunan ve diğer antik ağaçlarla çevrili durumdaki Metuşelah Korusu’nda hayatını sürdürüyor. Yine de ağacın tam yeri, herhangi bir zarar görmemesi amacıyla gizli tutuluyor.
Edmund Schulman ve Tom Harlan adlı iki bilim insanı tarafından 1957 yılında bu ünlü ağaçtan ilk örnekler alındıktan sonra, ağacın 4 bin 789 yaşında olduğu keşfedildi. Ağacın M.Ö. 2832 yılında filizlendiği, Metuşelah’ın tüm dünyada yaşayan en yaşlı ağaçlardan ve kendisini (porsuk ağacı gibi) klonlamayan bir organizma olduğu tespit edildi. M.Ö. 2832’de gerçekleşen filizlenmesi nedeniyle, Metuşelah, meşhur Mısır Piramitleri'nden bile daha yaşlı.
İsveç’in kutup bölgesinde bulunan ve yaklaşık 9 bin 500 yaşında olduğu kanıtlanmış olan küçük bir Norveç Ladini’nin keşfinden sonra, Metuşelah günümüzde dünyanın en yaşlı ikinci ağacı haline geldi: 9 bin 500 yaşındaki ladine ise “Tjikko” adı verildi.
ZORLU KOŞULLARDA UZUN BİR YAŞAM
Mısır Piramitleri inşa edilmeden önce bir fide olan bir ağacın bugün hâlâ hayatta olduğuna inanmak biraz zor. Metuşelah ağacı, 48 yüz yıldan fazla zamandır yaşayan bir Bristlecone çamı. Ağacın bu olağanüstü hayatı hangi koşullar altında sürdürdüğünü öğrenmekse şaşırtıcı.
Bilim insanı Robert Mohlenbrock ağaç üzerinde bazı araştırmalar yapan bir bitki bilimci. Yaklaşık 10 yıl önce, Carbondale’de bulunan Southern Illinois Üniversitesi’nde botanik profesörü olarak çalışmaktayken, Mohlenbrock Kaliforniya'daki Inyo Ulusal Ormanı’nın bir parçası olan Antik Bristlecone Çam Ormanı’nı ziyaret etti. Ziyaretine ilişkin şu notları aktarıyor: “O zaman, normalden daha uzun süre yaşayan herhangi bir organizmanın, bunun için en uygun şartlara sahip olduğunu düşündüm. Bitkiler açısından bu, ılıman sıcaklık, aşırı hava koşullarından korunma ve bol miktarda nem ve besin anlamına gelir.”
Oysa, Mohlenbrock bir sürpriz yaşamıştı.
“Metuşelah’a bakmaya başladığımda,” diye aktarıyor, “Yanıldığımı anladım.” Mohlenbrock, Metuşelah ve diğer yaşlı Bristleconların büyüdüğü yaklaşık 3 bin metrelik yükseklikteki kurumuş ağaç parçaları, ortamda herhangi bir nem varsa bile çok az miktarda içerdiği ortadaydı.
Peki, Metuşelah’ın sırrı ne? Efsanevi dendrokronoloji (ağaç halkalarını tespit ederek ağacın yaşını belirleme bilimi) uzmanı Edmund Schulman tarafından 1950’lerde başlatılan yoğun bir çalışmanın ardından, bilim insanları, Metuşelah’a benzeyen Bristlecone çamlarının daha iyi kavramaya başladılar.
ORTAMA UYGUN STRATEJİLER GELİŞTİRMİŞLER
Bristlecone çamı, diğer daha az dayanıklı bitkilerle kıyaslandığına, bulundukları çetin doğa koşulları içerisinde yeni hayatta kalma stratejileri geliştirdiler. Bu stratejiler, gezegende bitkiler için en zorlu koşulların olduğu ortamlardan biriyle baş etmelerine yardımcı oldu.
Bu bölgede, batıdan yaklaşan hava akımlarını engelleyen güçlü Sierra Nevada yağmur gölgesinde, yıllık ortalama yağış miktarı 31 cm’den az ve yağışın çoğu, kış aylarında kar şeklinde geçekleşir. Yaz aylarında, Bristlecone çamlarının büyüme ve kış için su rezervi tutmasına imkân veren yalnızca altı haftalık bir dönem yaşanır. Dahası, iğne yapraklarına yapışan toprak, çoğu bitkinin yararlandığı türden değil; ağaçlar için yalnızca birkaç besin maddesi içeren bir kireçtaşı türü olan dolomittir. Güneşten enerji elde etmek için sahip oldukları kısa zaman aralığı ve topraktan elde edilen çok az enerji nedeniyle, ağaçların büyüme süreci inanılmaz derecede yavaş gerçekleşir.
Bristlecone çamları hem erkek hem de dişi üreme organlarına sahip ve kendi kendilerine tozlaşabilirler; ancak bu olay meydana geldiğinde, yeni tohum genellikle çimlenmez.
İnsanlardakinden farklı olarak, stres, ağaçlarda uzun bir yaşamı teşvik eder. Metuşelah, kayalık, alkali, besin açısından fakir bir toprakta yaşar ve yılın büyük bir bölümünde kar altında gömülü durumdadır; yazın güneş altında kavrulur ve onu serinletecek yağmursa oldukça kısıtlı bir miktarda yağar.
Uzmanlar, Bristlecone ağaçlarının canlı dokusunun küçülmesinin, mevcut besinlerle büyümeyi dengelemek için bir strateji olduğunu düşünüyorlar. Ancak uzun ömürlü olmalarına başka bir şekilde de katkıda bulunuyor olabilirler: Daha ağır koşullarda daha hızlı büyüyen Bristlecone çamları hastalıklara karşı daha hassastır.
Metuşelah’ın ünvanına gelince, dünyanın en yaşlı ikinci ağacı olarak rekor kitaplardaki yerini korumak için biraz daha beklemesi gerekebilir. Zira araştırmacılar şu anda Çin ve Rusya’nın dağlarında yaşayan büyük ağaçlar üzerinde yeni araştırmalar sürdürüyorlar. Yanı sıra, Arizona Üniversitesi Laboratuvar’ına bağlı araştırmacılar, Dr. Schulman tarafından yıllar önce toplanan bir ağaç üzerinde son analiz yapıyorlar; söylediklerine göre, Metuşelah’ın komşularından biri, ondan daha yaşlı çıkabilir.
https://www.atlasobscura.com/places/methuselah-tree
https://www.livescience.com/29152-oldest-tree-in-world.html
https://openspacetrust.org/blog/old-growth-redwood/
http://www.waymarking.com/waymarks/WMQDF_Methuselah_The_Worlds_Oldest_Tree