'Sera Dünya dönemi' yaşanabilir

DUVAR - Uzmanların yaptığı bir araştırmaya göre, karbon salınımını azaltan ormanlar ve okyanuslar gibi gibi sistemler, küresel sıcaklığını 2 derece artması durumunda büyük karbon salınımlarına neden olabilir. Prof. Johan Rockström, "Şu anda kontrol bizde ama iki dereceyi geçersek, dünyanın çeşitli sistemlerinin dosttan düşmana dönüştüklerini görürüz" dedi.

BBC'den Matt McGrath'in haberine göre, uzmanlar "Sera Dünya"nın çok ciddi bir olasılık olduğunu belirtiyor. Araştırmacılar, gelecek yüzyıllarda yüksek sıcaklıklara ve deniz seviyelerinin yükselmesine yol açacak eşiği aşabileceğimize inanıyor.

Ülkeler, karbon salımında kesinti hedeflerini tuttursalar bile "geri dönüşü olmayan bir yola" girmiş olabiliriz. Uluslararası bir ekibin araştırmasına göre bu senaryo küresel ortalama sıcaklıkların 2 derece artmasıyla yaşanabilir.

Bir bilim dergisinde yayımlanan araştırmada, önümüzdeki 10 ila 20 yıl içinde gerçekleşecek ısınmanın, şu anda bizi koruyan dünyanın bazı doğal güçlerini düşmanımız haline getirebileceği belirtildi.

KARBON KUYULARI, KARBON KAYNAKLARINA DÖNÜŞEBİLİR

Her yıl, dünyanın ormanları, okyanusları ve kara kütleleri, normalde atmosfere karışıp sıcaklıkları daha arttıracak 4.5 milyar ton karbon emiyor. Ancak dünya ısındıkça, bu karbon kuyuları karbon kaynaklarına dönüşüp, iklim değişikliği sorununu çok daha kötüleştirebilir.

Yani, sanayi devrimi öncesi seviyelere kıyasla iki derecelik sıcaklık artışı yaşanırsa, emdiklerinden çok karbonu atmosfere salabilirler.

2015'te çeşitli ülkeler, sıcaklık artışını iki derecenin altında tutma taahhüdü vermiş ve 1.5 derecenin altında tutmak için uğraşacaklarını söylemişlerdi. Fakat araştırmacılara göre mevcut karbon kesintileri yeterli olmayabilir.

SİSTEMLERDEN BİRİ BOZULURSA DOMİNO ETKİSİ YARATABİLİR

Stockholm Direnç Merkezi'nden Prof. Johan Rockström, "Söylediğimiz şu, iki derecelik ısınma noktasına gelirsek, kontrol mekanizmasını dünyanın kendisine vermiş oluruz. Şu anda kontrol bizde ama iki dereceyi geçersek, dünyanın çeşitli sistemlerinin dosttan düşmana dönüştüklerini görürüz. Kaderimizi dengesini kaybetmiş bir dünya sistemine teslim ederiz" dedi.

Şu anda küresel sıcaklıklar, sanayi devrimi öncesi seviyelere göre bir derece artmış durumda ve her on yılda bir 0,17 derece daha artıyor.

Çalışmada uzmanlar 10 farklı doğal sistemi inceledi. Şu anda bu sistemler insanlığın karbon salımı ve sıcaklık artışlarının en kötü etkilerinden kaçınmasını sağlıyor. Bunlar arasında ormanlar, kuzey kutup bölgesindeki buzullar ve okyanus yüzeyindeki metan hidratlar bulunuyor.

Kaygı, bu sistemlerden birinin dengesinin bozulup atmosfere büyük miktarlarda karbon salması ve diğerlerinin domino etkisiyle bunu takip etmesi.

SERA DÜNYA SENARYOSU NEDİR? 

Araştırmaya göre, Sera Dünya dönemine geçiş, dünyada küresel sıcaklıkların son 1.2 milyon yılda görülmedik derecede artması demek. Sıcaklık artışı sanayi devrimi öncesine göre 4 ila 5 derece olabilir. Buzulların erimesi nedeniyle deniz seviyeleri şimdikinden 10 ila 60 derece yüksek olabilir.

Bu durum da dünyanın bazı kesimlerinin yaşanamaz hale gelmesi demek. Tek iyi yanı ise, ki buna iyi bir yan denilebilirse, en kötü etkilerin birkaç yüz daha görülmeyecek olması. Kötü tarafı ise, başladığı takdirde artık yapacak hiçbir şeyimizin olmaması.

Uzmanlar şu ana dek doğal sistemlerin gücünü ve hassasiyetini hafife aldığımızı söylüyor.

İnsanlar, sıcaklıkların bu yüzyılın sonuna dek 3 ila 4 derece artmasının bir acil durum olacağını düşünüyordu. Ancak bu araştırma 2 derecelik artışın, şu anda ısınmayı önleyen doğal sistemlerin bizi "geri dönülemez bir yola sokacak" büyük karbon kaynakları olacağını belirtiyor.