ANKARA - CHP Genel Başkan Yardımcısı Fethi Açıkel başkanlığındaki CHP Ar-Ge Bilim Platformu, 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı’nda Türkiye’deki gençlerin sorunlarını ele alan AKP Düzeni Gençleri Ev Genci Yapıyor; İşsizlik, Borçluluk ve Umutsuzluk Büyüyor' başlıklı politika notu hazırladı. Türkiye’de genç işsizliğin arttığı ifade edilen politika notunda, beyin göçünün yükselişine, gençlerin mezun olduktan sonra borçlu şekilde ev genci olmaya mahkûm olduklarına ve ailelerin gençlerin işsizlik masraflarını üstlenmek zorunda kaldıklarına dikkat çekildi.

‘HER ON GENÇTEN YEDİSİ ÇALIŞAMADIĞI İÇİN AİLESİNE MAHÇUP’

TÜİK’in 2020 yılı sonu verilerinin hatırlatıldığı politika notuna göre Türkiye’de 15-24 yaş grubunda 12,8 milyon genç yaşıyor. Genç nüfusta, 2018 yılı ağustos döneminde yaklaşık 4,2 milyon olan mevsim etkisinden arındırılmış çalışan sayısı, 2021’nin şubat döneminde 3,3 milyona kadar geriledi. Öte yandan 15-34 yaş grubundaki işsizlerin yanı sıra 11 milyon 171 bin genç, iş gücünün içinde dahi yer almıyor. 

TÜİK verilerine göre gençlerde iş gücüne katılma oranı 2019 yılında yüzde 44,4 iken 2020 yılında bu oran yüzde 39’a geriledi. Politika notuna göre gençlerin yüzde 59’u, “işsiz olmaları sebebiyle aile ilişkilerinin olumsuz yönde etkilendiğini” ifade ederken, iş arayan gençlerin yüzde 80’e yakını “işsizlik nedeniyle kendilerini arkadaşlarından geri kalmış hissettiğini” söylüyor. Öte yandan Her on gençten yedisi “çalışmadıkları için ailelerine karşı mahcup hissettiklerini" belirtiyor.

‘ÜMİDİ KALMADIĞI İÇİN İŞ ARAMAYAN ÜNİVERSİTE MEZUNU SAYISI 17 İLİN NÜFUSUNU GERİDE BIRAKTI’

Diplomalı işsizliğin önlenemediği, ailelerin eğitim masraflarının ardından çocuklarının işsizlik masraflarını da üstendiği belirtilen politika notuna göre, 2014 yılında 25-34 yaş arasında üniversite mezunu işsiz sayısı 295 bin kişi iken, 2020 yılında yüzde 79 artışla 527 bin kişiye yükseldi. 2005’te 22 bin olan “iş bulma ümidi kalmadığı için iş aramayan üniversite mezunu” sayısı, bugün 17 ilin nüfusunu geride bırakarak 272 bine çıktı. ‘Ümidini yitiren üniversite mezunu işsiz sayısı’nın son 1 yıldaki artış oranı yüzde 149 oldu.

Gençlerin üniversiteden mezun olmalarının ardından iş bulamadıkları belirtilen politika notunda, “Yıllarca eğitim masrafları için fedakârlık yapan aileler, gençlere yeterli iş alanı oluşturulamadığı için; çocuklarının KYK borçlarını ve işsizlik masraflarını da üstlenmek zorunda kalmaktadır” değerlendirilmesine yer verildi.

‘HER 5 GENÇTEN 1’İ SİGORTASIZ ÇALIŞTIRILIYOR’

2020 itibarıyla 15-29 yaş grubunda olup ne eğitim alan ne de bir iş sahibi olan gençlerin sayısı 6 milyona yaklaştı. Türkiye’de 5 üniversite mezunundan 1’i ne iş hayatında yer alıyor ne de aktif iş arayışında bulunuyor. Öte yandan Türkiye’de aktif olarak çalışma hayatında yer alan her beş gençten biri sigortasız çalıştırılıyor.

Öğrenim sırasında KYK kredisini kullanan yaklaşık beş milyon genç ise borçlarını ödeyemiyor. 4 yıl öğrenim kredisi alan bir öğrencinin mezuniyet sonrası hayata en az 30 bin TL’lik bir borç yükü altında başladığı belirtilen politika notunda, “AKP, istihdam yaratamadığı hâlde borçlu mezun ettiği gençlerden kredi geri ödemelerini beklemektedir” denildi.

‘GENÇLER BUNALIMLA ANCAK İLAÇ DESTEĞİYLE BAŞ EDEBİLİYOR’

AK Parti’nin iktidarda olduğu 2002 ile 2019 yılları arasında 15-29 yaş grubunda bulunan 19 bin 277 gencin intihar ettiği belirtilen politika notuna göre gençler arasında antidepresan kullanımı da arttı:

“Yaşanan geçim sıkıntısı ve ekonomik kaygılar, ailelerin dağılmasına, psikolojik sorunların ve ağır depresyonların yaşanmasına da sebep olmaktadır. Aile düzeni bozulan, ekonomik sorunlarla boğuşan bu gençler, intihara meyilli bireylere dönüşmekte, AKP’nin kötü yönetimiyle derinleşen ekonomik kriz ve yoksulluk gençleri hayattan koparmaktadır. Hem gençler hem de diğer yaş grupları giderek daha fazla antidepresan kullanmaya başlamaktadır. Nitekim 2019 yılında Türkiye’de 49 milyon 857 bin kutu antidepresan ilaç satılırken, bu sayı, 2020'de 54 milyon 625 bine yükselmiştir. Gençler çölleşen yaşamlarının kendilerini soktukları bunalımla ancak ilaç desteği alarak baş edebilmektedir.”

‘BEYİN GÖÇÜ ÖNLENEMİYOR’

AK Parti iktidarı döneminde Türkiye’de liyakat esasına dayalı iş istihdamının kronik bir sorun haline geldiği belirtilen politika notunda, “Torpil ve kayırmacılık gençlerin ülkeye güvenini sarsıyor. Gençler hak ettikleri işlere atanmazken, AKP pudra şekeri jenerasyonu yetiştiriyor” denildi.

İyi eğitimli genç nüfusun Türkiye’yi terk ettiği, beyin göçünün önlenemediği ifade edilen politika notunda, “2016’da 69 bin 326 kişi olan yurtdışına giden Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sayısı 2018’de 136 bin 740 kişi oldu. Yani iki yılda yüzde 97 artış yaşandı.  2019 yılı verilerinde, Türkiye’den göç eden nüfusun yüzde 41’i gençlerden oluşmaktadır. Yani 20-34 yaş aralığında yoğun bir yurtdışına göç olduğunu görülmektedir. Dört yılda Türkiye'den göçen 20-35 yaş arası nüfus yüzde 70 artmıştır” ifadeleri yer aldı. 

‘GENÇLER SUÇA İTİLİYOR’

Yetersiz politikalar nedeniyle gençlerin suça itildiği belirtilen politika notunda yer alan TÜİK verilerine göre 2015 yılında 18-24 yaş arasında 45 bin 451 genç suç işledi. 2019 yılında ise bu sayı yaklaşık yüzde 60 artışla 72 bin 397’ye çıktı. Benzer bir durum cezaevine girme yaşlarında da kendisini gösterdi.  AK Parti’nin iktidara geldiği 2002 yılında 18-24 yaş aralığında 15 bin 926 genç Ceza İnfaz Kurumu'na girerken, bu sayı 2019 yılında yüzde 129 artışla 36 bin 489’ye yükseldi.