Hıristiyan Birlik partilerinde başbakan arayışı: Merz mi, Söder mi?

ALMANYA - Almanya Federal Meclis seçimlerine bir yıl kala Hıristiyan Birlik Partileri'nde (CDU/CSU) başbakan adayı arayışlarında sona yaklaşılıyor. Başbakan adayının 22 Eylül'de yapılacak Brandenburg Eyalet Meclisi seçimi sonrasında belirlenmesi bekleniyor. Büyük kardeş parti CDU'nun Başkanı Friedrich Merz'in başbakan adayı olmayı çok istediği biliniyor, ancak CSU Başkanı ve Bavyera Eyaleti Başkanı Markus Söder de son aylarda aday olmak istediğini açıkça dile getiriyor.

MERZ, ANKETLERDE HEP ÜÇÜNCÜ SIRADA YER ALIYOR

Şimdiye kadar başbakan adayı hep CDU'dan çıktı, başbakan olanlar da yine hep bu partidendi. Ne var ki Merz, şimdiye kadar yapılan anketlere göre halk tarafından başbakan adayı olarak istenmiyor. Alman Birinci Televizyonu (ARD) tarafından yapılan son ankette, Söder yüzde 41 ile en iyi başbakan adayı olarak ilk sırada yer aldı. Yüzde 33 ile CDU'lu Kuzey Ren Vestfalya (NRW) Başbakanı Hendrik Wüst ikinci sırada yer aldı.

Katılımcıların sadece yüzde 23'ü Merz'in iyi bir başbakan adayı olduğuna inanıyor. CDU seçmenleri arasında da Söder yüzde 57 oranıyla ilk sırada yer alıyor. Merz, yüzde 48 ile ikinci sırada bulunurken, Wüst yüzde 43 ile üçüncü sırada yer aldı.

SÖDER, ADAYLIK SORUSUNA DİPLOMATİK YANIT VERDİ

Söder, adaylığı ile ilgili soruya Alman İkinci Televizyonu'nda (ZDF) diplomatik bir yanıt verdi. Başbakan adaylığı için CDU ve CSU başkanlarının öneride bulunacağını bildiren Söder, “İkimiz böyle kararlaştırdık, ben de olabilirim, Merz de olabilir. Sonuçta Birlik partileri olarak bencil olmadan en iyi çözümü bulmak istiyoruz” dedi. Merz ise Söder ile konuyu yakın bir zamanda konuşacaklarını söylemekle yetindi, CDU eyalet başkanlarının da karar sürecine katılacağını bildirdi.

Son anketlerde CDU/CSU yüzde 33 oy oranıyla ilk sırada yer alıyor, onu yüzde 17 ile faşist Almanya için Alternatif (AfD) izliyor. Sosyal Demokrat Parti (SPD) yüzde 15, Yeşiller yüzde 11, Sahra Wagenknecht Birliği (BSW) yüzde 8'de görünüyor. Hür Demokrat Parti (FDP) yüzde 4, Sol Parti (Die Linke) yüzde 3 ile Federal Meclis dışında kalıyor.

MERZ İLE SÖDER KOALİSYON ORTAKLARINDA AYRIŞIYOR

Almanya'ya özel bir durum olarak CDU, Bavyera Eyaleti dışında örgütlü, dolayısıyla bu eyalet dışında seçime katılan bir parti. CSU ise Bavyera Eyaleti Partisi, sadece bu eyalette örgütlü ve burada seçime katılıyor. Kardeş parti oldukları için parti programları da büyük oranda aynı. 

Büyük bir olasılıkla gelecek yıl eylülde yapılacak seçimlerden Birlik partileri birinci parti olarak çıkacak, dolayısıyla başbakan da bu partilerden olacak. Bir koalisyon ortağına ihtiyacı olacağı için Merz ile Söder, ortağın kim olacağı konusunda ayrışıyor. Merz, Yeşiller ile koalisyona sıcak bakarken, Söder, Yeşiller ile koalisyona kesin olarak karşı çıkıyor.

Alman Haber Ajansı'na (DPA) konuşan Merz, seçimlere herhangi bir koalisyon sözü vermeden gireceklerini bildirdi, daha önceki açıklamalarının tersine Yeşiller ile koalisyona şüpheli baktığını söyledi. “Bugünkü Yeşiller ile koalisyon mümkün değil, bir yıl sonra ne olur, bilemeyiz” diyerek, kapıyı da tümüyle kapatmadı. FDP'nin 'ölüm döşeğinde' olduğunu, Federal Meclis dışında kalabileceğini, dolayısıyla bu parti ile koalisyonun mümkün görünmediğini söyleyen Merz, son aylardaki açıklamalarıyla SPD ile yeniden bir büyük koalisyon istediğini ifade ediyor. CDU içinde de SPD ile koalisyonu dillendirenlerin sayısı az değil, parti seçmenlerinin yüzde 60'ı da SPD ile koalisyona sıcak bakıyor.

Markus Söder ise Yeşiller ile koalisyona kesin bir dille karşı çıkıyor, Yeşiller'i, SPD, Yeşiller ve FDP'den oluşan Federal Hükümet'in 'ideolojik çekirdeği' olarak niteliyor, bundan kurtulmak gerektiğini söylüyor. X üzerinden açıklama yapan Söder, “Yeşiller'in koalisyon için Birlik partilerine yanaşması, onlar için utandırıcı bir durum. Habeck, Almanya tarihinde en kötü ekonomi bakanı, Yeşiller ile koalisyon olmaz” görüşünü savundu. 

Yeşiller Partili Federal Ekonomi Bakanı ve partinin olası başbakan adayı Robert Habeck ile diğer parti yöneticileri, Hıristiyan Birlik partileri ile koalisyona olumlu bakıyor. CDU'lu NRW Başbakanı Hendrik Wüst, Yeşiller'e kapının kapatılmasını doğru bulmuyor. NRW'de CDU ile Yeşiller koalisyon hükümeti yürütüyor, anketlere göre de uyumlu ve başarılı görünüyor.