HPV aşısı yolda: ‘Yerli kit’in üretimini beklemek zaman kaybı

Nur Kaplan

ANKARA - Dünyada kadınlar arasında en yaygın kanser türleri arasında bulunan rahim ağzı kanserine karşı geliştirilen Human Papilloma Virüs (HPV) aşısı pek çok ülkede çocukluk yaşlarından itibaren ücretsiz biçimde uygulanırken, Türkiye’de kadınlar bugüne kadar belirli ücret karşılığında aşı olabildi. Türkiye’de uzun süredir HPV aşısının ücretsiz olması için verilen mücadele sonuç verdi ve Sağlık Bakanlığı aşının uygulanmaya konacağını açıkladı.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın, HPV aşısına ilişkin ülkenin "sosyal gerçekliğinden kopuk" karar alınamayacağını, aşılama uygulamasının “yaş” ile "medeni duruma" göre belirleneceğini söylemesi kafa karışıklığına yol açtı. Diğer yandan Koca, yerli üretim HPV kitinin çalışmalarına başlanacağını da ifade etti.

Uzun yıllardır HPV aşısının ücretsiz olması için mücadele eden avukat Süreyya Kardelen Yarli, Türkiye Aile Sağlığı ve Planlama Vakfı (TAPV) Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitmeni Nurşen Kanbur ve Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği Başkanı avukat Müjde Tozbey Erden, HPV aşısı kararını ve önerilerini anlattı.

‘HERKES SANKİ EVLİYMİŞ, KİMSEYE VİRÜS BULAŞMAZMIŞ GİBİ BİR AŞI POLİTİKASI OLMAZ’

HPV aşısını karşılamayan Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) üç yıl önce dava açan avukat Süreyya Kardelen Yarli, Sağlık Bakanlığı’nın HPV aşısı için adım atmış olmasını olumlu karşıladığını ifade ederek, "HPV’de olması gereken kişinin cinsel olarak aktif olmadan önce çocuk ve gençken aşılanması. HPV aşısının ücretsiz çocukluk çağı aşısı olarak aşı takvimine alınması gerekiyor. 9-12 yaş aralığında başta kız çocukları olmak üzere bütün çocuklara ücretsiz olarak vurulması lazım" dedi. Yarli şöyle devam etti:
“Herkes sanki evliymiş, kimseye virüs bulaşmazmış gibi bir aşı politikası olmaz. HPV, kanseri engelleyen bir aşı. Halk sağlığı bakımında da koruyucu, önleyici. Sağlık tedbirleri bakımından HPV’nin vurulması şart. Toplumu ciddi bir hastalığa karşı koruyor. Aşı sayesinde rahim ağzı kanserine yakalanma ihtimali azalmış oluyor.”

‘YERLİ KİTİN ÜRETİMİNİ BEKLEMEK ZAMAN KAYBI’

Sağlık Bakanı Koca’nın açıkladığı ‘yerli kit’ üretiminin HPV sürecinde ilerlemeyi yavaşlatacağını söyleyen Yarli, dünyada kullanılan aşı ve kitlerin bir an önce hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti. “Uzun yıllardır vurulan etkileyiciliği kanıtlanmış bir aşı var. Yerli kiti veya aşıyı beklemek ya da geliştirmekle zaman kaybetmenin anlamı yok. Devlet bu aşıyı yurt dışından alarak diğer aşılar gibi uygulamaya koyabilir” diyen Yarli, şunları kaydetti:

“İlla, ‘aşımızı ve yerli kitimizi üreteceğiz onu bekleyin’ demek vatandaşı mağdur etmektir. Olan bir şey için tekrar bir şey üretmek zaman kaybının yaşanmasına neden olur. Bu durumu hukuken ve sağlık açısından mantıklı bulmuyorum. HPV aşısı olduktan sonra her şey bitti de denemez. Devletin HPV testleri, jinekolojik muayeneler, smear testlerini önermesi ve halkı bilinçlendirme lazım."

‘MEDENİ DURUM İLE AŞILANMANIN HİÇBİR İLİŞKİSİ YOK’

Türkiye Aile Sağlığı ve Planlama Vakfı (TAPV) Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Eğitmeni Nurşen Kanbur, uzun yıllar HPV aşısına karşı verilen mücadelenin olumlu sonuçlandığını ancak belirsizlik olması sebebiyle mücadelenin devam edeceğini belirtti. 9-12 yaş aralığının en iyi bağışıklık oluşturan yaşlar olduğunu söyleyen Kanbur, "Henüz cinsel olarak aktif olmadan bağışıklık sağlanması açısından bu yaş grubu çocukların aşılanması daha olumlu sonuçlar yaratır. Bu sebeple de Bakan Koca’nın bahsettiği ‘sosyal gerçekliğin’ gerçek olmadığı ortada” dedi ve şöyle devam etti:

“Fahrettin Koca HPV aşısına medeni duruma göre başlanacağını söylüyor. Medeni durum ile aşılanmanın hiçbir ilişkisi yok. Herkes evlilikle cinsellik yaşayacak diye bir kural olmadığı gibi, sağlık uygulamaları ve bilimsel tıbbi yaklaşım medeni durumla ilişkilendirilemez. Ülkemizde HPV tarama programının olması çok olumlu bir süreç. Tarama programı devam etmeli. 9-12 yaş kız ve oğlan çocukları rutin aşılama programında olmalı, 2 doz şeklinde yapılmalı. Bu yaş grubunda çocuklar ulusal aşı programı dâhilinde aşılanabilirlerse yerel aşı veya kite gerek kalmayacaktır. Ama her ihtimale karşı 12 yaş sonrası aşılanması gerekenler için de reçete ile SGK kapsamında erişilebilir olmalı.”

‘EVLİ/BEKÂR AYRIMI OLMAKSIZIN HERKESE EŞİT DÜZEYDE ÜCRETSİZ AŞI’

Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği Başkanı avukat Müjde Tozbey Erden, HPV aşısı için muhalefet partilerinden milletvekillerinin soru önergeleri sunduğunu, yüzlerce sanatçı ve aydının aşı çalışmalarına destek verdiğini ve Sağlık Bakanlığı’nın adım atmak zorunda kaldığını söyledi. Erden, “Bakanlığın açıklamalarında fazla detay olmamasıyla birlikte evli/bekâr ayrımı olmaksızın herkese eşit düzeyde ücretsiz bir şekilde aşı yapılması gerekiyor" dedi ve şunları kaydetti:

“9-14 yaş aralığında ki tüm kız ve erkek çocuklarına, ardından herkese aşı yapılması gerekiyor. Bakanlığın evli/bekâr ayrımı, düzenin gerici bakış açısından ayrı düşünülmemeli. Kadının boşanması yerine ‘ailenin kutsallığını’ ileri süren ve kadına boşanmak yerine ailenin yüküne ve şiddetine boyun eğmeyi layık gören bir gericilik dönemindeyiz. Kadının kendi özgür cinselliğini yaşamasının hak değil, ötekileştirildiği ve kötülendiği bir süreç. Bu nedenle de kadına aşı hakkını tanımayı, hak olarak vermeyi doğru görmüyorlar. Sadece eşit ve ücretsiz aşı hakkımız için değil, gerici bakış açısına karşı da adliye koridorunda, sokaklarda ve alanlarda mücadele etmeye devam edeceğiz.”

Fahrettin Koca: SMA Bilim Kurulu ikinci bir ilacın kullanımını önerdiGÜNDEM

Yargı, HPV aşı ücretinin SGK tarafından iade edilmesine hükmettiSAĞLIK

Türk Eczacıları Birliği: HPV aşısı aşı takvimine dâhil edilsinSAĞLIK