DUVAR - TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi, CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alpaslan Bayraktar’a Sakarya Gaz Sahası’ndaki doğalgaz üretimini sordu. Erdoğan’ın seçim öncesi ‘müjdelerinden’ biri olan ve “2023'ün ilk çeyreğinde ilk fazda üretilecek günlük 10 milyon metreküp doğal gazı milli iletim sistemimize aktarmış olacağız” dediği Karadeniz Gazı’nda mart ayı verilerine göre yalnızca 3,6 milyon metreküp doğalgaz çıkarılabildiğini söyleyen Bakırlıoğlu, “Erdoğan ve iktidarın bakanları, ekonomik krizi gölgelemek için hayal satmaya son sürat devam ediyor. Erdoğan’ın hesabına göre günlük 6,4 milyon metreküp gazımız buhar oldu” dedi.

Erdoğan’ın, 30 Kasım 2021 Sakarya için “Sakarya Gaz Sahası'nda ilk fazda 10 kuyudan günlük 10 milyon metreküp üretim yapmayı planlıyoruz, ikinci fazın tamamlanmasıyla bu rakam 40 milyona çıkacak” dediğini ama Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) verilerinin aynı durumu göstermediğini vurgulayan Bakırlıoğlu, “Dönemin Enerji Bakanı Fatih Dönmez de üretimin başlangıcı olarak 2023 yılını hedef göstermişti. Ancak Erdoğan tarafından Nisan 2023’te üretimin başlayacağı ifade edilirken, ilk üretim ancak Eylül 2023’te yapılabildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’da sosyal medya hesaplarından, 20 Nisan 2023’te yani ülkenin kaderini değiştirecek 14 Mayıs Cumhurbaşkanı seçimlerinden hemen önce #MüjdelerOlsun etiketiyle ‘Karadeniz doğal gazını devreye aldık’  mesajını paylaştı. Oysa EPDK verilerine göre Karadeniz doğalgazı ancak Eylül 2023’te verilere yansıdı. Bu düpedüz yurttaşı kandırmaktır. Doğal gaz ihtiyacının %99’unu ithal eden, neredeyse tamamen dışa bağımlı olan ülkemiz için doğalgazın keşfi, üretilmesi önemlidir. Burada en büyük sıkıntı, bu önemli konunun seçimlerde propaganda malzemesi haline getirilmesidir. Doğal gazla birlikte hatta giren kumun borularda ve vanalarda tahribat yarattığı, yabancı şirket aracılığıyla üretim platformu satın alma hazırlıkları yapıldığı iddiaları dile getirilmektedir. Seçim kazanmak adına yürütülen bu doğal gaz çıkarma serüveni; onlarca cevapsız soruyla yürütülüyor. Anlayış bu olunca, üretim olmadığı halde seçim öncesi yapılan açılışlar, bilimsel olmayan açıklamalar sürece zarar vermektedir” şeklinde konuştu.

Her Sene Aynı Hedef

Bir ay önce Bakan Bayraktar’ın ‘Önümüzdeki yılın ilk çeyreğinde inşallah 10 milyon metreküpe ulaşmayı hedefliyoruz ‘ dediğini hatırlatan Bakırlıoğlu şöyle konuştu:

“2023 yılında da günlük hedef 10 milyon metreküptü, önümüzdeki yılın ilk çeyreği içinde Bakan günlük hedefi 10 milyon metreküp olarak ifade ediyor. Gazın meşalesi ilk seçim için yakılmıştı. Şimdi geldiğimiz noktada görüyoruz ki aynı yalanı meydanlarda, televizyonlarda öyle çok söylediler ki kendileri de inanır olmuşlar. 1 seneyi aşkındır çıkaramadığınız günlük 10 milyon metreküplük gazı seneye ne değişecek de çıkaracaksınız? Yurttaşa yalan söylemekten hiç utanmıyorsunuz. Bulunan rezerv 710 milyar metre küp ve çıkarma maliyeti ve kar hesabı, finansmanı gibi birçok konu hala muallak durumda. Karadeniz doğalgazının üretimi ile ilgili elimizde herhangi bir maliyet yok. Geçmişteki deneyimlerimiz, hedeflenenin çok gerisindeki kalmış olan üretim, ister istemez rezerv miktarını da sorgulamamıza neden oluyor. Sayın Bakan bıraksın hayal satmayı da önce yurttaşımızın aklındaki bu belirsizlikleri gidersin. ‘Asrın keşfi’ olarak duyurulan Sakarya Gaz Sahası keşfinin gerçekleştiği dönemde TPAO Genel Müdürü olan Melih Han Bilgin neden görevden alındığını, Filyos Doğal Gaz İşleme Tesisi’nin TPAO’ya maliyetini açıklasın.”

'REZERVLERİ ÇIKARMA MALİYETLERİ NEDİR?'

Bakırlıoğlu, soru önergesinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alpaslan Bayraktar’a şu soruları sordu:

"1-           Sakarya Gaz Sahası’nda bulunan Oruç Reis ve Barbaros Hayreddin sismik araştırma gemilerinin; Fatih ve Yavuz sondaj gemilerinin, daha çok kuyu tamamlama faaliyetlerinde kullanıldığı anlaşılan Kanuni sondaj gemisinin ve bunlara eşlik eden Platform Destek gemilerinin gaz rezervi arama, bulma ve bulunan rezervleri çıkarma maliyetleri nedir?

2-           Söz konusu sondaj gemileri, ihaleyle mi alınmıştır? Satın alma, bakım onarım, “start-up” maliyetleri için ne kadar para ödenmiştir?

3-           “Yerli ve milli” olarak üretileceği söylenen gazın üretimi işinin “anahtar teslimi” verildiği Schlumberger-Subsea Seven ve Wood konsorsiyumuna ödenen bedel nedir?

4-           Deniz dibine döşenen boru hattı için İtalyan Saipem’e ne kadar para ödenmiştir?

5-           Karadeniz’de 2023’ün ilk çeyreğinde çıkarılacağı ifade edilen günlük 10 milyon metreküp doğalgaz üretim hedefine neden ulaşılamamıştır? Neden üretim günlük 3,6 milyon metreküpte kalmıştır?

6-           Doğal gazla birlikte hatta giren kumun borularda ve vanalarda tahribat yarattığı iddiaları doğru mudur? Doğruysa, bu neden öngörülememiştir?

7-           Bir başka yabancı şirket aracılığıyla üretim platformu satın alma hazırlıkları yapıldığı iddiası doğru mudur?

8-           Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından seçim öncesi müjde olarak açıklanan ve Nisan 2023’te doğal gaz üretimi gerçekleştirileceği söylenen Karadeniz’de, neden ilk üretim ancak Eylül 2023’te yapılabilmiştir? Bu gecikmenin sebebi nedir?

9-           Sakarya gaz sahasında bugüne kadar yapılan işlerin toplam maliyeti nedir? İkinci faza geçilmesi durumunda toplam maliyet ne olacaktır?

10-         Bugüne kadar üretilen doğal gazın metreküp maliyeti nedir?

11-         2026 yılında ikinci fazda günde 40 milyon metreküp üretim hedeflenmekteydi. Bugün ilk faz için belirlenen hedef olan 10 milyon metreküp üretiminin çok gerisindeyiz. Bu durumda günde 40 milyon metreküp hedefine ne zaman ulaşılacaktır? İddia edilen rezervin optimum koşullarda üretilebilmesi için kaç kuyu açılması gerekmektedir? Bugüne kadar Sakarya Gaz Sahası’nda açılan kuyuların ortalama maliyetleri ne kadardır?

12-         Fatih, Yavuz, Kanuni ve Abdulhamid Han sondaj gemilerinin keşif çalışmalarına başladığı tarihten bugüne kadar buldukları doğal gaz rezervi miktarı (yerinde doğal gaz rezervi ve üretilebilir doğal gaz rezervi) ve faaliyetlerinin toplam maliyeti nedir?

13-         “Asrın keşfi” olarak sıklıkla duyurduğunuz Sakarya Gaz Sahası keşfinin gerçekleştiği dönemde TPAO Genel Müdürü olan Melih Han Bilgin neden görevden alınmıştır? 

14-         Asli görevi, petrol ve doğal gaz arama, sondaj ve üretimi olan TPAO’nun yönetim kurulunda tek bir yerbilimcinin (petrol mühendisi, jeolog, jeofizikçi, vb.) bile yer almamasını nasıl açıklarsınız?

15-         Filyos Doğal Gaz İşleme Tesisi’nin TPAO’ya maliyeti nedir?"