İsrail 'güvenli' dediği yerlere saldırıyor

DUVAR - İsrail ordusunun sivillere Gazze’nin kuzeyini tahliye etmeleri yönündeki ilk talebinden beri, yüz binlerce Filistinli Gazze Şeridi’nin güneyine taşındı. Ancak İsrail’in Gazze’nin güneyini de bombalamaya devam etmesiyle, Birleşmiş Milletler (BM) ve diğer insani yardım kuruluşları siviller için hiçbir yerin güvenli olmadığı uyarıları yaptı.

BBC’nin doğrulama servisi BBC Verify, Gazze’nin güneyindeki sivillere yönelik riskleri daha iyi anlamak için bölgedeki dört saldırıyı inceledi. Ayrıca BBC, Gazzeli sivillere yönelik bazı uyarı ve tahliye talimatlarını da inceledi. Bunların bazılarında sivillere güneydeki belirli bölgelere gitmeleri için tavsiye ediliyordu. Bu uyarıların bazılarına, gidilmesi tavsiye edilen yeri belli belirsiz gösteren okların bulunduğu haritalar eşlik ediyordu.

Saldırılardan üçü, uyarıların yayınlanmasından sonraki günlerde bu bölgelerin içinde veya yakınlarında gerçekleşti. İsrail ordusu, Gazze sakinleriyle broşürler, sosyal medyadaki Arapça paylaşımlar, sivil ve uluslararası kuruluşlar aracılığıyla yapılan uyarılar da dahil olmak üzere, çeşitli yollarla iletişim kurduğunu söyledi. Bu haberde, İsrail ordusunun sosyal medya üzerinden yayımladığı talimatlar incelendi. 

Han Yunus - 10 Ekim

İsrail ordusu, 10 Ekim'de savaş uçaklarının gece yarısı Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Rimal mahallesinde ve güneyindeki Han Yunus şehrinde 200'den fazla hedefi vurduğunu açıkladı. BBC, hasarın yerini ve boyutunu anlamak için o gün Han Yunus'un merkezinde gerçekleşen bir saldırıyı inceledi. Saldırının ardından çekilen görüntülerde kent merkezindeki enkaz ve çökmüş binalar görülüyor. Konum, Han Yunus'taki Ulu Cami'nin minaresi gibi görsel ipuçlarıyla doğrulandı.

Yıkılan binaları ve araba ve evlerden geriye kalanları almaya çalışan insanları gösteren fotoğraflar da incelendi. 8 Ekim sabahı İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adrae, X'te (eski adıyla Twitter) Arapça bir uyarı yayınlayarak, Gazze'nin çeşitli bölgelerinde yaşayanlara evlerini terk etmeleri ve güvenlikleri için başka yerlere taşınmaları uyarısında bulunmuştu. Tahliye edilmek istenen bölgeler sıklıkla net bir şekilde ifade edilse de Gazze sakinlerine gitmeleri söylenen yerler genellikle daha belirsiz oluyor. Bu örnekte, Han Yunus merkezinin birkaç kilometre güneydoğusundaki Abasan el-Kabira ve Abasan el-Saghira mahallelerinde yaşayanlara 8 Ekim tarihli tweet'te "Han Yunus şehrinin merkezine" gitmeleri söylendi.

Tweet’te yer alan videodaki haritada, iki mahallede yaşayanların mevcut ikamet yerleri çerçeve içine alınıyor ve Han Yunus yönünü gösteren oklar beliriyor.

Refah - 11 Ekim

BBC, ertesi gün daha da güneyde, Mısır sınırına yakın bir yerde başka bir saldırının gerçekleştiğini doğruladı. 11 Ekim'deki bu saldırı Refah'ın merkezindeki Nejmeh Meydanı'nı vurdu. BBC, saldırı sonrasındaki yıkımı gösteren, sosyal medyada yayınlanan bir videoyu inceledi. Meydanın saldırıdan önceki fotoğraflarını kullanarak, binaların şeklinden Nejmeh Meydanı olduğu tespit edildi.

İsrail Ordusu tarafından 8 Ekim'de yayınlanan uyarıda, Refah sakinlerine "güvenlikleri için" derhal Refah şehir merkezindeki sığınağa gitmeleri söylenen bir talimat da yer alıyordu. Refah mahallelerinde yaşayanlar için hazırlanan videodaki haritada, mahalle sakinlerini "Rafah"a yönlendiren bir ok da yer alıyor. BBC, bu döneme dair, İsrail Ordusuna ait olduğunu bildiği bütün sosyal medya uyarılarını analiz etti. Daha sonra farklı bir talimatın verildiğine dair kanıt bulamadı, ancak bu, başka talimatların da verilmiş olduğu ihtimalini ortadan kaldırmıyor.

Han Yunus - 19 Ekim

Sekiz gün sonra Han Yunus'ta Cemal Abdül Nasır Caddesi'nde bir saldırı daha gerçekleşti. Bu, şehrin ana caddelerinden birinde çöken binaların videolarından doğrulandı. Olay sonrasında çekilen başka görüntülerde ölü ve yaralıların cesetlerinin enkazdan çıkarılıp yakınlardaki Nasser Hastanesi’ne götürüldüğü görülüyor.

İsrail ordusu, "kendi güvenliğiniz ve sevdiklerinizin güvenliği sizin için önemliyse" ifadeleriyle, 16 Ekim'de Gazze Şehri sakinlerinin güneye, Han Yunus'a taşınmaları konusunda bir uyarı yayınlamıştı