'İzmir'in Çernobil'i 14 yıldır dururken nükleer santrali nasıl yönetecekler?'

İZMİR- TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu, İzmir Tabip Odası ve İzmir Barosu, 26 Nisan 1986’da meydana gelen Çernobil faciasının yıldönümü dolayısıyla 'İzmir'in Çernobili' olarak anılan ve gömülü radyoaktif atıkların bulunduğu Gaziemir'deki eski kurşun fabrikası önünde basın açıklaması düzenledi.

Açıklamaya Gaziemir Belediye Başkanı Halil Arda, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Helil İnay Kınay, İzmir Tabip Odası Başkanı Lütfi Çamlı, İzmir Tabip Odası Genel Sekreteri Dr. Nuri Seha Yüksel katıldı. Kurumlar adına yapılan açıklamada, Çernobil Nükleer Santrali'nde meydana gelen kaza sonucu yaşanan dünyanın en büyük nükleer felaketinin üzerinden 35 yıl geçtiği belirtildi.

'35 YIL GEÇTİ, SONUÇLARI HÂLÂ HİSSEDİLİYOR'

Felaketin üzerinden 35 yıl geçmesine rağmen, kazanın sonuçlarının günümüzde de hissedildiği kaydedilen açıklamada, dünya nükleer santrallerden vazgeçme sürecine girerken, ülkemizin ise Mersin Akkuyu, Sinop İnceburun, Kırklareli İğneada’da planlanan nükleer santraller ve Akkuyu ile Sinop’ta devam eden yapım süreçleri ile büyük çevresel ve yaşamsal risklere itildiği vurgulandı.

'YAŞAMLARIMIZIN NASIL HİÇE SAYILDIĞININ GÖSTERGESİ'

Açıklamada İzmir Gaziemir’de ise 1940'lı yıllarda kurulan Aslan Kurşun Fabrikası sahasında 2007 yılında tespit edilen ve 2013 yılında 5 milyon 79 bin 900 TL ile tarihin en büyük çevre cezasının kesildiği bildirilen nükleer atıklar ile ilgili olarak aradan geçen 14 yıllık zaman diliminde İzmir halkının nükleer atıklarla birlikte yaşamaya devam ettiği ifade edildi. Nükleer atıkların nasıl bertaraf edileceğinin cevabı bulunmazken, Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu'nun, nükleer santral atıklarının yönetiminden de sorumlu ve ülkemizin farklı bölgelerinde nükleer atık bertaraf alanları oluşturulmasına yönelik çalışmalar yürüttüğüne dikkat çekilen açıklamada, şu ifadeler yer aldı;

"Çevre Bakanlığı tarafından Geri Dönüşüm tesisi olarak lisans almış, atıklarımızı mevzuatlarımıza uygun olarak bertaraf etmekle yükümlü olan, lisanslı ve denetimleri gerçekleştirilen bir firmanın bahçesinde bulunan atıklar hâlâ yerinde, sorumlular yok, çözüm yok, kamuoyunu bilgilendirme yok, Çevre Bakanlığı ve Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu nerede?.. Nükleer santralleri mutfak tüpünden daha az tehlikeli gören, ülkemizde nükleer santralleri bir an önce gerçekleştirme yarışına giren, ÇED süreçlerini halkın katılımını engelleyen yönetimlerin; Gaziemir’de radyoaktif atıklarla ilgili tutumu; Ülkemizde ve Kentimizde yaşamlarımızın nasıl hiçe sayıldığının önemli bir göstergesidir. "

'NÜKLEER SANTRAL MACERASINDAN VAZGEÇİLMELİ'

"14 yılda İzmir kentinin ortasında bulunan nükleer atıkların nasıl kimin tarafından geldiğini açıklamadığı gibi alanın temizlenmesine yönelik hiçbir çalışma yapamamıştır. İzmir deki nükleer atıkları 14 yıldır çözemeyen yetkililer nükleer santrallerin geri dönüşü olmayan risklerini nasıl yönetecekler?" denilen açıklamada, Çernobil Nükleer Faciası, Fukuşima felaketi ve sonrasında yaşananlar ve Gaziemir nükleer atıklar sürecinin nükleer santral macerasından vazgeçilmesi gerektiğini gösterdiği belirtildi. Kurumlar olarak; kamusal ve toplumsal sorumluluklar gereği Gaziemir’i takip ettikleri de ifade edilen açıklamada, yetkililere şu sorular yönetildi;

• Gaziemir`de depolandığı anlaşılan radyoaktif ve zehirli maddelerin bölgeden uzaklaştırılması konusunda neler yapılmıştır? Alan ne zaman temizlenecektir?

• Bölgeden uzaklaştırılacak atık miktarı nedir nerede bertaraf edilecektir?

• Alanda mevcut kirlilik ve etkilerine yönelik izleme ve ölçümler düzenli olarak gerçekleştirilmekte midir?

• Bölgede sağlık taraması ve izleme çalışması yapılmış mıdır?

• Ülkemize girişi yasak olan nükleer atıkların bölgeye nasıl geldiği konusunda çalışmalar nelerdir?

• Sürecin sorumluları hakkında yürütülen hukuki süreç ve çalışmalar nelerdir?

• Firmaya kesilen Çevre Cezası ile ilgili süreç nedir?

• Ülkeye girişi yasak olan atıkları, bahçesine gömen ve başka bir alanda faaliyetine devam eden firma ile ilgili yürütülen süreçler nelerdir?

• İlgili Kurumların alanda yürütülecek çalışmalara ilişkin programı, takvimi ve süreci nedir? (DUVAR)