Jüpiter'in uydusu Europa'da 'yaşam' umudu

DUVAR - Dünya’daki en ıssız adalardan biri olan Grönland’ın barındırdığı buz tabakasının, Jüpiter'in uydusu Europa’da tespit edilen buzulları andıran bir yapıya sahip olduğu tespit edildi. Araştırmacılar, Europa’daki buzulların da tıpkı Grönland’da görülene benzer su birikintilerinin etkisiyle ortaya çıkmış olabileceğini düşünüyor.

Ulaşılan bulgular, buzul gökcismini aşırı düzeyde donduran jeolojik süreçler hakkında yeni bilgiler sunuyor. Eğer buzul uyduda yaşam mevcutsa, onlarca kilometrelik buz katmanının altında izole halde kalmaktan ziyade, yüzeye çok daha yakın ve erişilebilir olabileceğini de akla getiriyor.

BENZER SÜREÇLER BENZER OLUŞUMLAR YARATIYOR

Araştırma ekibinin bir üyesi olan Stanfor Üniversitesi’nden joefizikçi Dustin Schroeder, Europa’nın yüzeyine yakın sıvı su birikintilerine ulaşılabilirsek, mikrobik yaşam biçimleri keşfetmemizin imkansız olmadığını dile getiriyor ve “Grönland’da tanık olduğumuz mekanizma, bu süreçlerin Europa’da gerçekleşme biçimiyle benzeşiyorsa, her yerde su olabileceğini de gösterir” diye ekliyor.

Bugüne dek ulaşılan bulgular, Europa’nın kalın buz tabakasının altında tamamen iç dinamikler sonucunda ısınan devasa ve tuzlu bir okyanusun var olduğunu gösteriyor. Bu durum ise onu Güneş Sistemi’nde Dünya dışında hayatı barındırması en muhtemel gök cismi haline getiriyor. Eğer Europa’da da katı çekirdekten yayılan ısı Dünya’daki okyanus tabanlarında rastladığımız sıcak su bacalarına benzer oluşumlara yol açıyorsa, hayatın ortaya çıkması için elverişli bir ortama sahip olabilir.

Buzul sırtların oluşumuyla ilgili yeni iddia bir rastlantı sonucu ortaya çıktı. Schroeder ve gökbilimci meslektaşları, Grönland’ı konu alan bir sunuma katıldıklarında, sunumu gerçekleştiren ekibin paylaştığı görüntülerde Europa’dakilere çok benzeyen özellikler bulunduğunu fark ettiler. Bu görüntüler, ekibe, uyduda işlemekte olan mekanizmaların Görönland’dakilerle aynı özellikleri barındırabileceğini düşündürdü.

UZAYDA YAŞAM ARAYIŞI İÇİN BİR FIRSAT OLABİLİR

Schroeder ve ekip arkadaşları NASA’nın IceBridge adlı cihazı tarafından toplanan ve buzun altında neler bulunduğunu gösteren verileri incelediklerinde, Grönland’da 2015 yılında var olmayan 'M' şeklindeki buzul sırtların 2017’de ortaya çıktığını fark etti. Buz tabakasının altına bulunan sıvı su birikintilerinin yeniden donarak yüzeyde kalan buzulların kırılmasına ve dolayısıyla çift yükseltili buzul sırtların oluşmasına neden olduğunu açığa çıkardı.

Araştırmaya öncülük eden Riley Culberg süreci, “Grönland’daki bu çift sırt, yüzey göllerinden ve akarsulardan gelen suyun sık sık yüzeye yakın yerlere aktığı ve yeniden donduğu alanlarda oluştu” diye izah ediyor: “Europa’da buna benzer sığ su birikintilerinin oluşmasının yollarından biri, yeraltı okyanusundan gelen suyun kırıklar yoluyla buz kabuğuna zorlanması olabilir. Ve bu durum, buz kabuğunun altında makul miktarda değişim olabileceğini düşündürüyor.”

Bulgu, uzayda yaşam arayışını sürdüren gökbilimciler açısından yeni olasılıklara bir kapı aralasa da Europa’nın yüzey altı özelliklerini araştıracak bir görev gerçekleştirilinceye dek bunu öğrenmek mümkün olmayacak. (Derleyen: Tarkan Tufan)