Kıbrıs solu sandıkta kayıp

DUVAR - Oyları Kıbrıs'ın genelinde son yıllarda düşüşe geçen sol, dün adanın güneyinde gerçekleştirilen milletvekilliği seçimlerinde yeni bir yenilgi yaşadı. Sekiz yıldan beri iktidarda bulunan Kıbrıs Rum sağının son dönemde birçok skandalda başrole soyunmasına ve büyüyen sosyoekonomik sorunlarla sonuç alıcı şekilde baş edememesine rağmen, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin en büyük sol partisi Akel yeni Temsilciler Meclisi’ni belirleyen seçimlerden mağlubiyetle çıktı. 

Kıbrıs Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, milletvekilliği seçimlerini 2013’ten beri iktidarda bulunan merkez sağ partisi Disi yüzde 27,7’lik oranıyla birinci bitirdi. Ana muhalefetteki Akel ise sandıktan yüzde 22,34’lük oy oranıyla ikinci parti olarak çıktı. Merkez kulvardaki Diko, önemli bir oy kaybıyla seçimleri yüzde 11,29’lik oy oranıyla üçüncü bitirdi. Aşırı sağcı Elam ise 2016 seçimlerine göre oylarını kayda bir biçimde artırarak yüzde 6,78 oranında oy aldı; böylece Kıbrıs Rum tarafının dördüncü büyük partisi konumuna yükseldi. 

Nihai seçim sonuçlarına göre Kıbrıs Temsilciler Meclisi’nde ayrıca, milliyetçi ideolojiyle sosyal demokrasinin bazı ilkelerini harmanlamaya çalışan Edek'in yanı sıra merkez kulvarın yeni siyasi oluşumu Dipa ve Yeşilller temsil edilme hakkına sahip oldu. Kıbrıslı Avcıların yeni siyasi oluşumuysa az bir oy farkıyla meclise giremedi. 

Dünkü milletvekilliği seçimlerine damgasını vuran bir başka unsur da, seçimleri boykot eden seçmen oldu. Nihai sonuçlara göre boykot oranı yüzde 34,28’ü buldu. Kıbrıslı uzmanlara göre geleneksel olarak sandığa giden Kıbrıs yurttaşları açısından bu yüksek oran başlı başına bir soruna işaret ediyor. 

MUHALEFETİN HEZİMETİ

Kıbrıslı yorumculara göre dünkü seçimlerin sonucu iktidar kanadı açısından bir zafere ve Kıbrıs solu açısından büyük bir soruna işaret ediyor. Kathimerini gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni Marina Ekonomidou’ya göre, dünkü seçimlerde iki büyük muhalefet partisi olan Akel ve Diko çok büyük bir hezimete uğradı. İktidarın pandemi ortasında çok zor bir süreçle karşı karşıya olmasına rağmen, muhalefet partilerinin oyları geriledi. Buna karşın Disi, sıralamadaki birinciliğini 2016’ya göre oylarının erimesine rağmen korumayı başardı. 

AŞIRI SAĞIN YÜKSELİŞİ

Kıbrıslı gazeteci ve siyasi yorumcu Yiannis İoannou Ekonomidou’nun fikirlerini paylaşırken, aşırı sağcı Elam’ın oylarında kayda değer artışa işaret ediyor. Kıbrıs’ı aşırı sağcı oluşumu, Yunanistan’daki kardeş örgütü Altın Şafak’ın suç örgütü ilan edilmesi ve lider kadrosunun hapse girmesinden çok kısa süre sonra dördüncü parti konumuna erişti. Oylarını neredeyse iki katına çıkaran Elam, yeni dönemde Kıbrıs Rum siyasetinin kilit partilerinden bir tanesi oldu. Dünkü seçimlerde 24 bin 255 Rum seçmen Elam’a destek verdi. 

Elam’ın yükselişini kayda değer bulan bir başka Kıbrıslı gazeteci ve yorumcu Dionisis Dionisiou. Tecrübeli uzmana göre, dünkü seçimlerin galibi Kıbrıs Rum sağı oldu. Sağın lideri Averof Neofitou pandemi koşullarına, ekonomik ve siyasi skandallara ve sorunlara rağmen partisini adanın en büyük siyasi hareketi konumunda tutmayı başardı. 

ÇOK PARÇALI YAPI

Bir başka Kıbrıslı uzman Yorgos Kallinikos ise seçim sonuçlarına farklı bir açıdan yaklaşıyor. Kallinikos’a göre dünkü seçimler Kıbrıs Rum siyaset sahnesi açısından iki unsuru ön plana taşıdı. Dünkü seçimlerle Kıbrıs Rum siyasetindeki iki büyük partinin siyasi tekeli kırılmış oldu. Geçtiğimiz dönemlerde Disi ile Akel’in oyları yüzde 70’leri aşarken, yeni süreçte iki partinin oyları yüzde 50 bandını aşamıyor. Başka bir deyişle, artık Kıbrıs Rum siyaseti çok parçalı bir yapıya dönüşüyor. Diğer yandan Kıbrıs Rum sağıyla ile beraber dünkü seçimlerin diğer galibi boykot cephesi. 

Kıbrıslı Rum uzmanların işaret ettiği üzere, sol oyların gerilemesi son yıllarda Kıbrıs Türk toplumunda da gözlemleniyor. Kıbrıs Türk solu son cumhurbaşkanlığı seçimlerinden mağlubiyetle çıktı. Solun ortak adayı Mustafa Akıncı’nın mağlubiyeti Türkiye’nin seçimlere müdahaleleriyle ilişkilendirilse de, Kıbrıs Türk merkez solunun liderinin birinci turu üçüncülükle bitirmesi ve elenmesi kuzeydeki sol kesimleri de kaygılandırdı. 

Kuzeydeki sol partilerin oyları son milletvekilliği seçimlerinde de geriledi; mecliste temsil edilen iki sol partinin oy oranı yüzde 30 bandının altına düştü. Kıbrıs’ın kuzeyinde sol oyların eridiği bir süreçte, barış yanlısı güçlerin işi, soldaki çok parçalı yapı nedeniyle zorlaşıyor. Kıbrıs Rum solunun aksine, Kıbrıs Türk solu içindeki ideolojik ve siyasi çatışmalar ortak bir cephenin yaratılmasını güçleştiriyor.