Kıbrıs'ta diplomatik hareketlilik sürüyor: Herzog'dan sürpriz ziyaret

LEFKOŞA - Mısır, Kıbrıs Cumhuriyeti ve Yunanistan arasında Kahire'de gerçekleştirilen üçlü zirve ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın Kuzey Kıbrıs ziyareti, adadaki gelişmeleri ve bölgesel dinamikleri ön plana çıkardı. 

ABD'nin 47'nci başkanı seçilen Donald Trump'ın yemin törenine günler kala ve Suriye ile Filistin'deki gelişmelerin gölgesinde Kıbrıs'ta yaşanan bu yoğun diplomasi trafiği, bölgesel iş birliği çabalarının arttığına işaret ediyor. Kahire'deki üçlü zirve, ziyaretler ve planlanan görüşmeler, 'Kıbrıs sorununun' çözümü ve Doğu Akdeniz'de istikrarın sağlanması açısından önemli adımlar olarak değerlendiriliyor. Ancak, taraflar arasındaki görüş ayrılıklarının derinliği ve bölgesel gelişmelerin karmaşıklığı, sürecin zorlu ve belirsiz olduğunu ortaya koyuyor.

ÜÇLÜ ZİRVENİN ARDINDAN ORTAK AÇIKLAMA

Dün Kahire'de düzenlenen 10'uncu Mısır-Kıbrıs-Yunanistan Üçlü Zirvesi'nde, Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodoulidis, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi ve Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis bir araya geldi. Zirvede, Kıbrıs sorunu, bölgesel istikrar, güvenlik, enerji ve ekonomik iş birliği gibi konular ele alındı.

Zirve sonunda yayımlanan ortak açıklamada, Kıbrıs sorununun kapsamlı ve uygulanabilir bir çözümünün bölgedeki barış ve istikrara katkı sağlayacağı vurgulandı. Liderler, Kıbrıs'ın BM Güvenlik Konseyi'nin ilgili kararları doğrultusunda, tek egemenlik, tek uluslararası kişilik ve tek vatandaşlığa sahip, iki bölgeli, iki toplumlu bir federasyon olarak yeniden birleşmesini sağlayacak, Kıbrıslıların öncülük ettiği barış sürecinin yeniden başlamasına desteklerini yinelediler.

BÖLGESEL İSTİKRAR, GÜVENLİK VE İŞBİRLİĞİ

Liderler, Akdeniz, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da barış ve istikrarın teşvik edilmesine yönelik kolektif taahhütlerini teyit ederek, tüm aktörlerden istikrara katkıda bulunmalarını ve provokatif eylemlerden kaçınmalarını beklediklerini ifade ettiler. Gazze'deki durumla ilgili derin endişelerini dile getiren liderler, ilgili BM Güvenlik Konseyi kararlarının uygulanması çağrısını yinelediler.

SURİYE'DEKİ GELİŞMELER

Suriye'deki son gelişmeleri takip ettiklerini belirten liderler, Suriye'nin egemenliğinin sistematik ihlalinden ciddi endişe duyduklarını ve Suriye'nin birliği, bağımsızlığı, egemenliği ve toprak bütünlüğünün güvenli sınırlar içinde, uluslararası hukuka uygun olarak tam olarak saygı gösterilmesi gerektiğini vurguladılar. Libya'ya ilişkin olarak ise, tüm yabancı güçlerin ve paralı askerlerin tamamen geri çekilmesi dâhil olmak üzere siyasi ve güvenlik alanlarında ilerleme kaydedilmesi gerektiğini belirttiler.

DENİZ GÜVENLİĞİ, ULUSLARARASI HUKUK VE ENERJİ

Deniz bölgelerinde tüm devletlerin egemenliğine ve egemenlik haklarına saygı gösterilmesinin önemini yineleyen liderler, deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasına ilişkin anlaşmaların veya mutabakat muhtıralarının, UNCLOS dahil olmak üzere uluslararası hukuka uygun olarak yapılması gerektiğini vurguladılar. Enerji güvenliği konusunda ise, Akdeniz'de ortak projeler ve enerji arama faaliyetleri yoluyla iş birliğini artırma kararlılıklarını belirttiler.

HAKAN FİDAN'IN KUZEY KIBRIS ZİYARETİ: TATAR ADAYLIĞA HAZIR

Kahire'de üç komşu ülke bölgesel konuları masaya yatırırken, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da Kuzey Kıbrıs'a bir ziyaret gerçekleştirdi. Fidan, KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Başbakan Ünal Üstel, Meclis Başkanı Dr. Ziya Öztürkler ve Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu ile görüştü.

Fidan, görüşmelerde Kıbrıs'ta iki devletli çözümün gerekliliğini vurgulayarak, "Kıbrıs meselesinin 50 yıldır sonuç vermeyen yöntemlerle çözülmeye çalışılması beyhude bir zaman kaybıdır" dedi. Ayrıca, 'KKTC'nin uluslararası izolasyonunun bir insanlık suçu olduğunu ve Türkiye'nin bu izolasyonu kırmak için çaba gösterdiğini' belirtti.

Tatar ise, 'haksız bir küresel ortamda egemen eşitlik ve eşit uluslararası statülerinin teyidi için büyük bir mücadele verdiklerini' söyleyerek, Türkiye'ye teşekkür etti. Tatar, "Temel insan haklarımıza erişimimizin 61 yıldır engellendiği aşikârdır. Kıbrıs Türk halkını hem izolasyona hem de statükoya mahkum eden, tükenmiş zeminlerde daha fazla zaman kaybetmek beyhudedir. Kıbrıs Türk tarafı statükoya 'hayır' diyor" ifadelerini kullandı.

Fidan ve Kıbrıslı Türk liderler "iki devletli çözüm" mesajı verirlerken Kıbrıs'ın basın kulvarlarında Dışişleri Bakanı'nın ziyaretinin marjında yaklaşmakta olan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin de gündeme geleceği bilgisi ele alındı. Lefkoşa'daki son bilgilere göre Tatar, Ankara'dan gelen sıcak mesajlar sonrasında adaylığını tekrardan koymaya hazır.

HERZOG, KIBRIS'A GİDİYOR

Bugün ise İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Kıbrıs Cumhuriyeti'ne sürpriz bir ziyaret gerçekleştiriyor. Herzog, Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Hristodoulidis ile bir araya gelecek. Kıbrıs basınındaki son bilgilere göre ziyaretin, Kahire'deki üçlü zirve ve bölgedeki gelişmeler, özellikle de Suriye'deki durumla ilgili olduğu belirtiliyor. Görüşmede bölgesel güvenlik ve enerji konularının ele alındığı ifade ediliyor.

İsrail Cumhurbaşkanı'nın ziyareti sırasında Larnaka Havalimanı çevresinde ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı önünde protesto gösterileri düzenlenmesi bekleniyor.

KIBRIS'TA YENİ GEÇİŞ NOKTALARI VE CENEVRE'DE MUHTEMEL KONFERANS

Kıbrıs'taki diplomatlar ve uzmanlar son saatlerde yaşanan yoğun diplomasi trafiğini ABD'deki hükûmet değişikliği ve bölgenin genelinde yaşanmakta olan önemli gelişmelere bağlıyor. Önemli diplomatik hareketliliğin ortasında Kıbrıs meselesinde özelinde de önümüzdeki günlerde kayda değer gelişmeler bekleniyor.

Önümüzdeki haftalarda Kıbrıslı liderlerin adada yeni geçiş noktalarının açılması konusunu görüşmek üzere bir araya geleceği belirtiliyor. Ayrıca, üç garantör ülke ve iki toplumun mart ortalarında Kıbrıs meselesini görüşmek üzere Cenevre'de bir araya gelmesi bekleniyor.

Konu hakkında pazartesi günü değerlendirmelerde bulunan Rum lider, mart ayında Kıbrıs konusunda bir konferans düzenlenmesini beklediğini belirtti. Hristodulidis, "Tamamen hazırız ve tekrar ediyorum, umarım olumlu sonuçlar elde ederiz. Zamanın geçmesi Kıbrıs sorununun çözümüne yardımcı olmuyor ve yeni bir emrivaki yaratıyor" mesajını vererek, mart ayında görüşmelerin kaldığı yerden yeniden başlamasına yol açmasını umduklarını söyledi. Tatar ile Kıbrıs'ta bir görüşme yapılıp yapılmayacağı sorulduğunda, Tatar'ın Rum tarafının önerdiği bazı tarihler konusunda hemfikir olduğunu kamuoyuna açıkladığını belirtti.

Hristodoulidis, "Birleşmiş Milletler'den henüz resmi bir bilgi almadık, ancak biz bu toplantının gerçekleşmesi için tamamen hazırız. Aynı zamanda, gayri resmi olarak bilgilendirildiğim gibi, mart ayında gerçekleşmesini umduğum genişletilmiş bir konferans için de hazırlıklara başladık" dedi.

Hristodoulidis gibi Tatar da önceki günlerde iki lider arasında geçiş kapıları meselesi için ocak ayı içerisinde bir görüşmenin gerçekleştirileceğini mart ayındaysa genişletilmiş bir zirvenin toplanacağı bilgisini kamuoyuyla paylaşmıştı.