Yazarlardan 'şehvet' mektupları

Holly Williams *

-“Bana söylediğin gibi yaptım, seni yaramaz küçük kız, ve mektubunu okurken kendimi mutlu ettim.” Epik ve simgesel romanları nedeniyle el üstünde tutulsa da James Joyce, hayat arkadaşı Nora Barnacle’a yazarken oldukça doğrudan sesleniyordu. Bu cümle, 1908 yılında gönderdiği bir mektubun giriş kısmındandı ve içerdiği açık saçık öğelerden sadece bir tanesiydi.

Yeni başlayan bir sahne şovu, yüzlerce yüzyıldır ünlü figürler tarafından gönderilen aleni ya da örtük, erotik ya da romantik içeriğe sahip olan arzu dolu mektupları selamlıyor. Tiyatro yapımcısı Rachel Mars, Londra'daki Camden Halk Tiyatrosu’ndaki Hotbed (sıcak yatak) “cinsel festivali”nin bir parçası olan performansta yüksek sesle okunacak metinlerin seçimi konusunda küratörlük yapıyor. Bu mektuplara anonimleşmiş haldeki modern mesajlar da eklenmiş: bunlar arasında mesajlar, tweetler ve buluşma uygulamaları öne çıkıyor.

E-postalar yazışma sanatının estetik yönünü ortadan kaldırmazsa, arzu mektuları hususunda sohbet programı mesajlarının alelacele sunduğu anlık doyuma ilişkin gelecek nasıl şekillenecek? Uzun zamandır beklenen aşk mektuplarının varlığını otomatik olarak yok eden yazışma programı mesajları ile yok ettiğimizde, mutlak anlamda yok olan bir şehvet de söz konusu olacaktır.

“Cinsellik o kadar hızlı yaşanıyor ki...” diyor Mars, “Mektuplar artık bir nostalji haline geldi. Bir çeşit arzuyu, tutkuyu ya da başkasına ilişkin bedensel tecrübeyi ifade etmek hususunda ortadan kaybolan bir zanaat var.”

'ARZU DOLU BİR MEKTUBUN' GÜCÜ KÜÇÜMSENEMEZ

İyi bir mektubun gücünü bilen tek kişi Mars değil. Blogcu Shaun Usher, yayıncılık olgusu haline gelen ve çok popüler olan Letters Live etkinliklerinin ortaya çıkardığı Letters of Note adlı web sitesinde, yazışma etkinlikleri düzenledi. Mars'ın sergisinde “oldukça edepsiz” seviyeye kadar 15 farklı mektup yer alacak. Bunlardan birisi duygu dolu bir içeriğe sahip olan, sanatçı Frida Kahlo'nun Diego Rivera'ya olan sevgi mektupları var: “Fiziksel arzuyu iletmek için yemyeşil, doğal görüntüler kullanarak” vücudumuzun güzelliğinin “bitkisel” güzelliğini “belgeliyor”: “Dudaklarının suyu, narın kanı ve göğüslerinin çizgisi boyunca her çeşit meyve vardı. Ve de saf ananas özü...”

Mektupların birçoğu, sanatçı Georgia O'Keeffe'nin 1922 yılında fotoğrafçı Alfred Stieglitz'e yazdığı mektuplarda olduğu gibi, hiç ulaşılamayan bir sevgilinin yoğun özlemini dile getiriyor: “Bedenim seni istiyor ve sahip olduğum tek düşünce ya da arzu buymuş gibi görünüyor; dahası, biricik anılarımdaki kaynaşmış iki beden, her iki tarafta eksiksiz biçimde tamamlanmış bir dönüşüm oluşturarak birbirine temas ediyor.” Başka bir deyişle: “Kendimi tamamen sana sunmuş durumdayım. Dokunuşlarınla senden zevk alarak ölmeyi bekliyorum. Hassas yerlerinin bedenimin hassas yerlerine dokunmasını, merkezinin merkezimde olmasını arzuluyorum. "

Romancı Radclyffe Hall'un 1934 yılında Evguenia Souline'a yazdığı mektubun içeriği de acı bir tatlılıkla dolu: “Acaba İngiltere'ye gelmeniz için çaba sarfediyor oluşumun, benim için ne kadar değerli olduğunu biliyor musunuz? Tüm hayatım ve bedenim tamamen senin olacak; tıpkı senin sahip olduğun her şeyin benim olacağı gibi, her şeyimsin ey sevgili.” Öte yandan, bu cümleler sadece bir “bedensel şehvet” arzusunun değil, lezbiyen bir ilişkinin içeriğine sahip bir mektubun tedirginlik hissini de yansıtıyor.

KAÇINILMAZ OLARAK GÜLÜMSETİYORLAR

Öte yandan, bazı cinsel içerikli mektuplar oldukça komik. Mesela “tedirgin” Marcel Proust'un “utanç verici mastürbasyon alışkanlığı”nı tedavi etmek için tekrar (ilk seferinde odasının penceresini kırdıktan sonra evden kaçmıştır) bir “fahişeye” gidebilmek amacıyla para için dedesine yalvaran çaresiz durumunu ele alabiliriz.

Ancak etkinliğin ana omurgasını James Joyce mektupları oluşturuyor; Mars ve Brian Lobel, Rachael Clerke ve Naomi Woddis'in de aralarında bulunduğu sanatçılar tarfından Joyce’un mektuplarından seçilmiş pasajlar okundu. Özellikle de “popo” hakkında çok hevesli ve bir o kadar da kaba cümelelerden oluşan pasajlar vardı. Joyce, 1908'de sevgilisi Barnacle'a yazdığı cümlelerde “büyük ve dolgun dostlar, uzun rüzgârlı alanlar, küçük ve acayip keyifli çizgiler ve bir sürü küçük, yaramaz gaz kaçırmalardan”dan söz ediliyor. “O gece gazını tutamayan bir de eşek vardı, hayatım.” diyor Joyce.

Mars bir konuyu itiraf ederek “Joyce'un cümlelerinden oldukça şaşkına döndüm” diyor. “Açıkçası çok sayıda edepsiz ifade içeriyor. Bu tür beklenmedik yazışmaların şehvete dair özelliği yüzyıllardan beridir biliniyor... Bunu oldukça hoş ama şok edici de buldum. Bu yazışmaların alışılmadık içeriği beni yeniden düşünmeye itti.”

Proje, Mars'ın Britanya’nın Avrupa Birliği’nden ayrılmasına ilişkin oylamadan sonra evinden uzakta, New York'lu bir sanatçının evinde kalırken, kendini rahatsız hissetmesiyle başlamış. Kaldığı evin sundurmasına gelen ABD'li bir akademisyen arkadaşı onu neşelendirmeyi vaat ederek, Joyce'un mektuplarını yüksek sesle yarım saat boyunca okumuş. Mars, şimdi ortaya çıkan beğeni potansiyelini başkalarıyla paylaşmak istiyor. “Kişisel bir şey yapmak ve ortak bir faaliyette tabu konularını tartışmak, neşeli bir şeyler içeriyor.” diyor. “Bedenlerle ilgili konuşmak istiyorum ... Şehvet hakkında konuşmak istiyorum.”

Bir şehvet mektubunun içeriğini kamu önünde tartışmak, şüphesiz ki zaptedilemeyen gülüşmelere yol açacaktır. Ancak bu mektuplar bir tebriği hak ediyorlar; çünkü insanlara her zaman için şehvetin çeşitli yollarını hatırlatıyorlar; ve bu konuda yazarlar, kendilerinin gerçek eseri olabilirler.

* Yazının aslı The Guardian'dan alınmıştır.  (Çeviren: Tarkan Tufan)