Salgın yayıncılık dünyasını nasıl etkiledi?

DUVAR - Yeni tip korona virüsü salgını (Covid-19) tüm dünyayı etkisine alarak, sosyal ve ekonomik hayatı durma noktasına getirdi. Birçok ülkede insanlar evlerinde karantinadayken, birçok ülkede de sokağa çıkma yasağı getirildi. İnsanların uzun süre evde kalması alışkanlıklarını ve ihtiyaçlarını da etkiledi. Bunların başında da internetten alışverişler yer alıyor.

Dışarı çıkmak yerine alışverişlerini online satış sitelerinden gerçekleştirenler nedeniyle sanal market satışları ve hijyen ürünlerinin yanında, hobi ürünleri ve kitap satışları da artış gösterdi. Peki korona virüsü salgını ve salgına karşı alınan tedbirler karşısında online kitap satış siteleri, yayınevleri, dağıtımcılar ve matbaalar ne yapıyor, bu durumdan nasıl etkilendiler?

Bu sorulardan yola çıkarak online satış siteleri, yayınevleri, dağıtımcılar ve matbaalarla görüştük.

HERKESİN EVDE OLMASI SATIŞLARI NASIL ETKİLEDİ?

Yapı Kredi Yayınları ve Emek Kitap Dağıtım’dan aldığımız bilgiye göre salgın nedeniyle çok sayıda kitapevinin kapalı olması kitap satışlarını düşürse de, #Evdekal çağrısı başladıktan sonra online kitap satışlarında yaklaşık yüzde 300’e yakın bir artış oldu.

Emek Kitap Dağıtım’ın aktardığına göre özellikle, yetişkinler için boyama kitapları, yemek kitapları, çocuk kitapları ve puzzle satışlarında üretici firmaların dahi satışları karşılamakta zorluk çektiği büyük bir artış yaşanıyor.

KARGOLAR NE DURUMDA?

Salgınla birlikte alınan sosyal mesafe tedbirleri ile online kitap satışlarında artış nedeniyle kargoların çalışmalarında da büyük bir yoğunluk oluşmuş durumda. Yapı Kredi Yayınevi, bu yoğunluğu mümkün olduğunca azaltmaya ve kargo çalışanlarının güvenliği açısından kargo gönderimlerini kısıtlamaya çalıştığını ifade etti.

Kitapyurdu, İdefix, D&R, Kidega gibi online satış sitelerinde ise aşırı yoğunluk oluşmuş durumda. Kitapyurdu, kimi günler yoğunluk sebebi ile satışlarda kapasitenin artmasıyla sitesini geçici olarak kapatıyor.

Emek  Kitap Dağıtım'ın aktardığına göre, Kırmızı Kedi, Eganba gibi birçok yayınevinin bu dönemlerde depoları kapalı olduğu için tedarik yapılamıyor, bu nedenle de ek bir yoğunluk oluşmuş durumda. Tedariklerin dağıtımcı firmalarının stokları ile gerçekleştirildiği de ifade edildi.

Emek Kitap Dağıtım, “Marketten alışveriş yapan insanlar kargolarını bekleyebiliyorken, kitap siparişi veren okurlar ise siparişlerinin bir an önce onlara ulaşması için dağıtım ve kargo firmaları ile sürekli iletişime geçiyor. Evde ekmeği kalmamış değil de, ‘evde kitabı kalmamış’ bir okur profili çoktan oluşmuş durumda” dedi.

ÇALIŞANLAR İÇİN NE GİBİ ÖNLEMLER ALINDI?

Salgının oluşturduğu riskler nedeniyle Yapı Kredi Yayınları, İletişim Yayıncılık, Doğan Kitap gibi birçok yayınevi mağazalarını kapattı, çalışanlar da evden çalışmaya başladı. Doğan Kitap ve Yapı Kredi Yayınları alınan önlemlerin salgın tehdidi sona erene kadar devam edeceğini belirtirken, Yapı Kredi Yayınevi, aynı zamanda online satışları karşılamak üzere depolarının çalışmaya devam ettiğini de ifade etti.

Yapı Kredi Yayınları’nın verdiği bilgilere göre, çalışma koşulları yeniden düzenlenen depolarında ise, hijyen kurallarına ve sosyal mesafelenmeye uygun olacak şekilde bir çalışma düzeni kuruldu.

İşe dağıtımcı firmalar tarafından bakarsak ise, içinde olduğumuz salgın günleri satış yoğunluğunu büyük oranda arttırdığı için firmalar vardiya sayısını arttırdı. Emek Kitap Dağıtım, 3 vardiya tam kapasite olarak çalışsa bile talebi karşılamakta zorlandıklarını ifade etti. Emek Kitap Dağıtım çalışanları için, Sağlık Bakanlığı’nın tedbirler listesini uygulanırken, ilk virüs vakası çıktığından bu yana sperling yüz koruyucu maske ve tulum giymek zorunlu. Emek Kitap, çalışanların günlük işe girerken ateş ölçümlerinin yapıldığını, lojistik merkezi ve servislerin her gün dezenfekte edildiğini, belli aralıklarla personel ellerini yıkasın diye mola verildiğini ve mesafelerin korunduğunu belirtti. Bunun yanında kronik hastalığı olan çalışanlara ve evde çocuğu olan kadın çalışanlara idari izinler verildiğini de aktardı.

Matbaada ise, Ofset Matbaacılık’tan Sena Balkaç, gıda sektörüne hizmet veren; ambalaj, etiket gibi üretim yapan firmaların oldukça yoğun bir şekilde çalışmaya devam ettiğini söyledi. Matbaalarda, virüs dolayısı ile daha sıkı ve tam korumalı üretim sürecine geçilirken, ticari matbaacılık gibi üretim yapanlar üretimlerini haftada 1 güne düşürerek kapattı. Balkaç’ın aktardığına göre, birçok özel sektör, dernek ve vakıflar; üniversiteler, iptal edilen fuar ve etkinliklerinden dolayı basılı üretimlerini durdurdu.

İnsanların kitap okumaya hevesli göründüğü bu dönemlerde yayınevleri, online satış siteleri, dağıtımcılar ve matbaaların ortak temennisi ise kitapların da desteğiyle; mümkün olan en az hasarla, hem bireysel hem de toplumsal olarak salgın dönemini en kısa zamanda atlatmak…