KKM’de yeni politika: Faizler nasıl etkilenecek?
Merkez Bankası'nın KKM ile ilgili son kararını değerlendiren ekonomistler, kısa vadede oynaklıkların devam edebileceğini ve bankaların mevduat faizlerini artırabileceğini söylediler.
DUVAR - Merkez Bankası, "sadeleşme" adımları kapsamında "Türk lirası (TL) mevduatları artıracak, Kur Korumalı Mevduat'ı (KKM) azaltacak" düzenlemeye gitti. "Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği", "Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği", "Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği" ve "Altın Hesaplarından Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği" Resmi Gazete'de yayımlandı.
Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ'de değişiklik yapan tebliğle de döviz ve kıymetli maden mevduatına uygulanan zorunlu karşılık oranları artırıldı. Vadesiz ve 1 aya kadar vadeli döviz hesapları için zorunlu karşılık oranı yüzde 29 oldu. 3 ay, 6 ay ve 1 yıla kadar vadeli döviz hesabı zorunlu karşılık oranı yüzde 25 oldu. 1 yıl ve daha uzun vadeli döviz hesabı zorunlu karşılık oranı ise yüzde 19 oldu.
Ekonomim'den Şebnem Turhan ve Hüseyin Gökçe'ye konuşan ekonomistler, Merkez Bankası'nın yeni kararlarını şöyle yorumladı:
'MERKEZ BANKASI, BANKALARIN MEVDUAT FAİZ ARTIŞINI GÖRMEK İSTİYOR'
Ekonomist Uğur Gürses: Bankalara TL’den açılan KKM’ler için yüzde 50’lik TL vadeli mevduata çevirme yükümlülüğü geldi. Dövizden açılan KKM’lerin vadeli TL hesabına getirilmesi için yüzde 5’lik hedef var. Bunu gerçekleştiremeyen bankalara da aradaki fark kadar düşük faizli tahvil almak zorundalar. Gerçekten yatırımcıyı hangi faizle ikna edecekler. Belli ki yeni atanan PPK üyeleri TL faizini düzeltme umudu taşımıyorlar, işi ‘top çevirmeye’ dökmüşler. Döviz hesaplarına uygulanan zorunlu karşılık oranları 4-6 puan artmış. Kabaca 7 milyar dolar bankalarca Merkez Bankası’na yatırılacak, rezerv artışı olacak. TL faizini düzeltmeden, havuzun dibindeki delik kapatılmadan ne işe yarayacak? Böyle liralaşma olmadığını bizler uzmanlar söylüyorduk. Liralaşmanın aldatmaca olduğunu dolarizasyona teşvik eden sistem olduğunu belirttik. Şimdi bu yumaktan çıkılmak isteniyor. Bu anlaşılabilir ama hala en büyük kısıtın faizi artıramamak olduğunu bu alınan kararlar ortaya döktü. Otoriteler, Hazine, Merkez Bankası ve ekonomi yönetimi faiz artışını bankalara yaptırmak istiyor. Anlaşılıyor ki KKM’yi teşvikten uzaklaşmak için bir takım kısıtlar getiriliyor. Ve gerçekleştirmezseniz düşük faizli devlet tahvili alacaksınız deniliyor. Görünen o ki Merkez Bankası bankaların mevduat faiz artışını görmek istiyor ve onun üzerine diğer kısıtları kaldırmayı gevşetmeyi düşünecek. Faiz artıramayan merkez bankası var ve faiz artışını da finansal kesime yaptırmaya çalışıyor. Bankalar düşük faizli tahvil almak yerine kendilerine cepten mevduat faizi ödemek zorundalar bunun oranını, seviyesini göreceğiz. Tüm bu gelişmelere karşı TCMB, TL’den açılan KKM hesaplarında potansiyel kapatmaya karşı bir döviz birikimi yapmak istedi. Bunu da munzam karşılık olarak yapıyor ve buradan 7 milyar dolar gelecek, gerekirse bunu da satabileceğini gösteriyor.
'DÖVİZ TALEBİ ARTABİLECEĞİ İÇİN TCMB REZERV KAYBEDEBİLİR'
Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara: TCMB bankalara diyor ki TL’den KKM’ye geçmiş mudileri tekrar TL mevduata geçmeye ikna edin. Bir taşla iki kuş vuruyor, KKM’yi eritirken mevduat faizinin de artmasını sağlayacak. Tabii bu karmaşık işlere girmeden resmi faiz de artırılabilirdi ama belli ki oradaki ısrar sürüyor. TCMB ayrıca yabancı para cinsi yükümlülüklerde zorunlu karşılıkları artırarak bir miktar ilave rezerv biriktirmeyi amaçlıyor. KKM’nin eritilmesi sürecinde döviz talebi artabileceği için TCMB rezerv kaybedebilir, bunu zorunlu karşılıklarla telafi etmeye çalışıyor.