POLİTİKA

Konya’da seçim: Kale ilk defa bu kadar sert test edilecek

AK Parti’nin “kale”lerinden Konya’nın nabzını tuttuk. Seçmenin suskun olduğu kentte bunun muhalefet için bir dip dalgaya dönüşeceğini düşünenlerin karşısında iktidarın gücünü koruyacağı görüşü hakim.

05 Mayıs Cuma 2023 Saat: 07:00 Güncellenme: 06 Mayıs Cumartesi 2023 Saat: 02:37

Serkan Alan [email protected]

KONYA - Türkiye’nin “tarihi” seçimine 9 gün kaldı. Geri sayım başlarken iktidar da muhalefet de seçmenleri son ikna turunda. Türkiye'nin en büyük yüzölçümüne sahip ili Konya, Millî Görüş geleneğinin köklü olduğu kentlerin başında geliyor. AK Parti’nin kurulduğu günden bu yana güçlü olduğu kentte geçmiş dönemlerde görülen seçim havası yok. Cumhur İttifakı ve Millet İttifakı arasında Türkiye genelinde yaşanan rekabete ve ekonomik sorunlara dikkat çekenler “kalenin” ilk defa bu kadar sert test edileceğini belirtiyor.

KONYA’NIN TEMEL SORUNLARI NELER?

Tarım ve buna bağlı sanayinin geliştiği Konya’da yaklaşık 2,5 milyon kişi yaşıyor. “Türkiye’nin tahıl ambarı” olarak nitelendirilen kentte tarım sektöründe geriye gidiş ve kuraklık en büyük sorun olarak dikkat çekiyor. Türkiye genelinde gözlenen işsizlik yine yaygın sorunlardan biri olarak kayda geçerken genç işsizliğin her geçen gün daha da arttığı ifade ediliyor. Deprem nedeniyle yoğun göç alan kentte yükselen kiralar da barınma sorununu beraberinde getiriyor.

KONYA’DA DİKKAT ÇEKEN ADAYLAR KİMLER?

Yaklaşık 1,5 milyon seçmenin 14 Mayıs’ta sandık başına gideceği Konya Meclis’te 15 sandalye ile temsil ediliyor. Konyalı bakanlardan Murat Kurum’un kentte aday gösterilmemesine anlam veremediklerini ifade eden AK Partililer bunun motivasyonlarını olumsuz etkilediği görüşünde. Hali hazırda Konya Milletvekili olan Avukat Tahir Akyürek AK Parti’nin Konya ilk sıra adayı olurken, diğer milletvekilleri Orhan Erdem ikinci sıradan, Selman Özboyacı ise üçüncü sıradan aday olarak gösterildi. Cumhur İttifakı ortağı MHP’nin listesi de değişmedi, Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı birinci sıradan aday oldu. MHP’nin ikinci sıra adayı ise geçmişte Meclis’te ve partide görevler alan uluslararası ilişkiler alanında çalışmaları olan Konur Alp Koçak olarak belirlendi.

CHP’nin “Konyalı” adayları öne çıkardığına dikkat çekenler “kabul edilebilir” ve “karşılığı olacak” listenin CHP’de olduğunu vurguluyor. Konyalı olan Ahmet Davutoğlu liderliğindeki Gelecek Partili isimlerin CHP listelerinden seçime girdiği Konya’nın CHP listesinde ittifakın diğer bileşenleri DEVA ve Saadet Partili aday ise yer almadı. CHP’nin birinci sırasında, partinin il başkanlığı görevini üstlenen Barış Bektaş yer alırken ikinci sıradaki aday Gelecek Partisi Konya Kurucu İl Başkanı Hasan Ekici oldu. CHP Gençlik Kolları Başkanı Genç Osman Killik’in üçüncü sıradan aday gösterildiği Konya’da, geçmişte AK Parti’den Milletvekilliği yapan ve bugün Gelecek Partisi’nde yer alan Ömer Ünal dördüncü sıradan aday gösterildi.

İYİ Parti’nin Konya’daki ilk sıra adayı ise futbol dünyasının yakından tanıdığı, teknik direktör Ünal Karaman oldu. İYİ Parti Konya Milletvekilliği yapan Fahrettin Yokuş ikinci sıradan aday gösterilirken üçüncü sırada görevi başında geçirdiği rahatsızlık sonucu vefat eden İYİ Parti Konya İl Başkanı Gökhan Tozoğlu’nun eşi Selin Tozoğlu yer aldı.

Konya’da Yeşil Sol Parti’nin ilk sıradaki milletvekili adayı Cihanbeyli Gölyazı beldesinde belediye başkanlığı yapan Mulla Ṣimṣek olurken ikinci sırada Emine Duymaz yer aldı. Türkiye İşçi Partisi (TİP) Konya İl Başkanı Bilal Ortakalaycı partisinin kentten ilk sıradaki milletvekili adayı olurken ikinci sırada Pınar Babir aday olarak gösterildi.

GAZETECİ İŞKAN: KALE İLK KEZ SERT TEST EDİLECEK

Konya’da geçtiğimiz yıllardan farklı olarak daha sönük bir seçim atmosferinin olduğunu ifade eden gazeteci Kerem İşkan’a göre Konya Millî Görüş’ün markası konumunda. Konyalı seçmenlerin tutumunu kendi oluşturduğu markaya aidiyet duygusuyla birlikte okumak gerektiğini ifade eden İşkan, “Konya’ya Türkiye’den bakıldığında ‘yobaz’ gibi çirkin yakıştırmalar yapılıyor. Bir insan marka oluşturursa o markaya aidiyet duyar” dedi.

Konyalıların seçimlerden önce suskun olduğunu ifade eden İşkan, “Konya AK Parti’nin kalesi olmuştur, kale ilk kez bu kadar sert test edilecek bu seçimlerde” diye konuştu. İşkan değerlendirmelerini şöyle sürdürdü:

“AK Parti’den çok ciddi bir kopuş olacağını düşünmüyorum. Tayyip Erdoğan ve Millî Görüş kodları üzerinden Konya’nın markasının arkasında duracağını düşünüyorum. Özellikle gençlerin CHP’ye doğru hareketliliğini gördük. İYİ Parti ikinci parti olarak karşımıza çıkıyordu. Başarılı bir il başkanının vefatının ardından İYİ Parti uzunca bir süre kendi içine döndü ve kadro oluşturma mücadelesi verdi, ancak parti geriledi, ikincilikten üçüncülüğe düştü. Özellikle kadın seçmenler Meral Akşener ile duygudaşlık kuruyor. Ahmet Davutoğlu’nun AK Parti’den azledilme sürecinde Konya çok büyük bir tepki göstermişti. Davutoğlu’nun mağdur ve mazlum konumu vardı. Parti kurmasıyla birlikte de bir destek görüldü. Bugün geldiğimiz noktada da CHP listelerinden partisinin seçilebilecek yerlerden yarışa girdiğini görüyoruz. Gelecek Partisi kendini ilk kez sandıkta test edecekti ama ittifakla yarışa girdiği için yine bu sonucu göremeyeceğiz.”

‘MARKASININ ARKASINDA DURUR’

Cumhurbaşkanlığı seçiminde Erdoğan’ın Konya’dan yüksek oy oranına ulaşacağını ifade eden İşkan, Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’na dair, “Konya’da gençler arasında Kemal Kılıçdaroğlu’nun sempatisinin yükseldiğini görüyoruz” ifadelerini kullandı. Türkiye genelinde yaşanabilecek bir iktidar değişikliği halinde Konya’nın buna nasıl reaksiyon vereceği sorusu üzerine İşkan, “Konya uzun yıllar iktidarlara karşı muhalif partilerle direnmeyi bilmiş bir şehirdir. ANAP iktidarları döneminde de Konya belediyeleri Refah Partisi, Saadet Partisi gibi bir şey yaşadı. Konya’da kodlar Orta Anadolu’daki bazı şehirler gibi değildir. Gelenek kodu üzerinden markasının arkasında durur. İktidarlar da değişse ana kodları değiştirmede uzun süre direnir. ‘İktidar değişirse biz de iktidara adapte olalım’ diyerek diğer illerin gösterdiği hızlı reaksiyonu veremeyebilir” diye konuştu.

SUSKUNLUK BİR KESİME GÖRE ‘SESSİZ DİP DALGAYI’ ANLATIYOR

Konya’da geçtiğimiz seçim dönemlerinde sokakta siyaset daha hareketliydi. Bu kez seçmenlerin büyük çoğunluğunun seçimlere dair konuşmaması ise dikkat çekiyor. Bir kesime göre bu suskunluk “Sessiz dip dalgayı” anlatıyor. Muhalefetin yakaladığı ivmenin Konya’da da karşılığının olacağını savunanlar değişim ihtimalini Konya’nın sindirme sürecinde olduğunu belirtiyor. Sokak röportajı sırasında gazetecilere kimlik kontrolü yapan polisler, “Bu kontrolü yapmamız gerekiyor. Sinir uçları çok gergin, gündem seçim olunca insanlar birbiriyle çatışıyor, kavga çıkıyor” ifadeleriyle tabloyu özetliyor.

‘SORUN ENFLASYON, NEBATİ’YLE OLACAK İŞ DEĞİL’

AK Parti’ye ve Recep Tayyip Erdoğan’a destek vereceğini ifade eden seçmenler özellikle ekonomik sorunlara dikkat çekiyor ve çözüm istiyor. AK Parti seçmeni olduğunu belirten bir taksiciye göre AK Parti’nin önünde hatalarını düzeltme fırsatı var. Konya’da seçimlerde bir sürprizin olmayacağını belirten taksici, “En büyük sorun enflasyon. Kazanıyoruz ama uçup gidiyor. Nebati’yle falan olacak iş değil. Doları düşürüp enflasyonu indirmeleri gerekiyor. Ekonomi de düzelirse keyfimiz pek yerinde” ifadelerini kullandı.

Piyasanın genel olarak sorunlu olduğunu, ama dünyanın her yerinde benzer problemlerin yaşandığını belirten bir başka taksici Atakan Köksal’a göre şehirde seçim heyecanı da yok. AK Parti’nin oy oranının yüzde 70 düzeyinde çıkacağını belirten Köksal, “İnşallah AK Parti alır. Ben parti tutan bir insan değilim ama gönlüm Erdoğan’dan yana. Niye Erdoğan? Diyecekler ki ne yaptı. Yapıp yapmaması önemli değil. Hiçbir şey yapmaması bile yurt dışındaki insanların ellerini avuçlarını birleştirtti” diye konuştu.

‘HİÇBİR İKTİDAR ÇOK UZUN SÜRELİ İKTİDARDA KALMAMALI, BU SIKINTI VERİYOR’

İşçi olarak çalışan Ahmet’e göre ise muhalefet ülke yönetiminin bir parçası ve olmazsa olmaz. Konya’nın dindar olduğunu ve muhalefet konuştuğu zaman dini açıdan farklı bakıldığını söyleyen Ahmet, “Mahalle baskısı olduğu için konuşmaktan imtina ediyorlar. Devlet dairesindeki çocuğuma ne olur, şurada işimi yaptırır mıyım kaygılarıyla istediklerini söyleyemiyorlar” dedi.

Seçmen olarak en büyük sorunun “konuşamamak” olduğunu ifade eden Ahmet, “İçinde tutmanın bir faydası yok. İnsanların cesaretli olması lazım. Fikrinden dolayı ne hükümet baskısı ne de polis baskısı duyulmaması lazım” dedi. Değişim olması gerektiğini belirten Ahmet, “Hiçbir iktidar çok uzun süreli iktidarda kalmamalı, bu sıkıntı veriyor. Parti tutar gibi iktidar tutmak önemli değil. Hizmet etmeyeni gönderirsin. Gelen gideni aratırsa gideni tekrar getirirsin. Millet kötünün ne olduğunu bilmeden iyiyi anlayamaz” ifadelerini kaydetti.

‘SELAM VERİYORSUN BORÇLU ÇIKIYORSUN, AMA EN İYİSİ AK PARTİ’

İlk kez oy kullanacak İsmet Doğru ise oy vereceği partiyle ilgili kararının henüz netleşmediğini söyledi. Ekonomik sorunların olduğunu ve 100 liranın dahi değerinin kalmadığını belirten Doğru, “Eskiden çarşıya çıkınca 100 lirayla yiyorduk içiyorduk. Şimdi selam veriyorsun borçlu çıkıyorsun. Ama bence en iyisi AK Parti. Kötü de olsa adam yönetiyor. Başkasının eline geçse daha kötü olabilir” diye konuştu.

Siyasetçilere genel olarak güvenmediğini belirten esnaf Burak Atıcı ise, “Hangi partiyi tuttuğum önemli değil. Takım tutar gibi parti tutmamak gerek. Benim oyum AK Parti’den yana. AK Parti çok mu düzgün, değil. En azından kadının başındaki başörtüsüne asılan birileri yok. Bunların derdi din” ifadelerini kullandı ve muhalefete tepki gösterdi. Ekonomik sorunların olduğunu belirten Atıcı, “Ekonomik bakımından bir değişime gidilmek zorunda. İnsanlar hazır yiyiciliğe çok alışmış. Üretim çok zayıf” dedi.

‘BİZİM OĞLAN KARŞI TARAFA GEÇTİ’

Konya’da AK Parti’de Başbakanlık, bakanlık yapmış olan Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu’nun seçimlere etkisi de merak edilen başka bir başlık. Konya sokaklarında Davutoğlu’na AK Parti’de haksızlık yapıldığını söyleyenlerin yanı sıra Millet İttifakı’na katıldığı için tepki gösterenler de var. “Bizim oğlan karşı tarafa geçti” ifadelerini kullanan bir Konyalı, “Yıllardır çalmadık kapı bırakmamıştır. Memleketlimizdir. Ama arkadaşlarını yolda bırakmayacaktı” ifadelerini kullandı.

14 MAYIS AKŞAMI YANIT BULACAK SORU

Meclis’te 15 milletvekili ile temsil edilen Konya’da cumhurbaşkanlığı seçiminde Recep Tayyip Erdoğan’ın güçlü şekilde yarışı tamamlaması bekleniyor. Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun özellikle gençlerden destek gördüğü ifade edilerek oy oranını arttırması beklenen kentte bir diğer bilinmeyen ise milletvekili dağılımı. AK Parti’nin bir önceki seçimde Konya’da kazandığı 10 milletvekiline bu seçimlerde erişemeyeceği savunulurken iktidardan kopan 1 ya da 2 milletvekilinin CHP’ye mi İYİ Parti’ye mi yoksa MHP’ye mi kayacağı sorusunun yanıtı 14 Mayıs akşamı açığa çıkacak.

KONYA’DA ÖNCEKİ SEÇİMLERDE NE OLDU?

Muhalefet temsilcilerinin itiraz ettiği Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin oylandığı 2017 yılında yapılan referandumda Konya’da ‘Evet’in oranı yüzde 72,88 olurken ‘Hayır’ yüzde 27,12’de kaldı.

Yeni sistemin ilk cumhurbaşkanlığı seçimi olan 2018’de Recep Tayyip Erdoğan’ın yüzde 74,2 oy aldığı Konya’da, bu dönem CHP’nin cumhurbaşkanı adayı olan Muharrem İnce ise yüzde 13,7 oy aldı. Meral Akşener’in yüzde 8,2, Selahattin Demirtaş’ın 2,3 oy aldığı cumhurbaşkanlığı seçiminde Temel Karamollaoğlu ise yüzde 1,4 oyda kaldı.

2018 milletvekili seçimlerinde de Konya’da Cumhur İttifakı’nın yüksek orandaki oy oranı dikkat çekti. AK Parti’nin yüzde 59,4 ile 10 milletvekili kazandığı kentte, MHP yüzde 15,5 ile CHP ise yüzde 9,7’yle 2 milletvekili temsil hakkı kazandı. Yüzde 9 oranında oy alarak Konya’da 1 milletvekili çıkaran İYİ Parti’yi yüzde 3,7’yle HDP ve yüzde 2,3 ile Saadet Partisi izledi.

2019 yılında yapılan yerel seçimlerde ise AK Parti’nin adayı Uğur İbrahim Altay yüzde 70,53 ile yarışı ilk sırada bitiren isim olurken ikinci sırada yüzde 20,20 ile İYİ Parti’nin adayı Oğuz Şimşek yer aldı. Yerel seçimlerde Saadet Partisi’nin adayı 4,1 oy alırken HDP ise 2,1 oranında oy aldı.