'HDP’li bakkala da mı gitmeyelim'

DUVAR - OHAL'in ilanının ardından daha çok medya, edebiyat ve tiyatro çevreleri üzerine kurulan baskı çağdaş sanata da sıçradı. Başbakanlık, Dışişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, İKSV imzalı pek çok etkinliğe önemli katkısı bulunan sanat eleştirmeni ve küratör Beral Madra, AK Parti Grup Başkanvekili ve Çanakkale Milletvekili Avukat Bülent Turan'ın siyasi eleştirilerine maruz kaldı. Turan, 24 Eylül-6 Kasım 2016 tarihleri arasında düzenlenecek Çanakkale Bienali’nin genel sanat yönetmeni Beral Madra’ya yönelik geçtiğimiz günlerde çeşitli açıklamalarda bulundu. Özetle Madra'yı "CHP’den çok HDP savunuculuğuyla bilinen'', ''darbe destekçisi'' olarak nitelendirdi ve Çanakkale Belediyesi'nden ''Beral Madra’nın isminin bienal listeden çıkarılması'' talep etti.

Turan'ın bu talebinin ardından Çanakkale Bienali, iptal edildi. CABININ - Çanakkale Bienali İnisiyatifi'nden yapılan açıklamada iptal gerekçesi olarak "İçinde sanatın olmadığı gelişmeler" gösterildi. Önümüzdeki günler ne gösterecek bilinmez ama sanat çevreleri bu gelişmeler karşısında ne düşünüyor, diyerek tepkileri almaya çalıştık.

'DAHA DOĞAL BİR ŞEY YOK!'

Sosyolog, küratör Ali Akay, Duvar' a yaptığı açıklamada Beral Madra'nın Türkiye'deki ilk bienallere imza attığına,1980'lerde, ilk çağdaş sanat yenilik hareketi içinde bulunduğuna dikkat çekti. Akay şöyle konuştu: ''Beral Madra, AICA'nın yeniden canlandırılmasında  ön ayak olmuş, ilk olarak Türkiye'nin pavyonu olmadığı 1990'lı yıllarda Türkiye'nin Venedik Bienalin'de temsil edilmesini sağlamış, şu anda artık olmayan BM galerilerinde 1990'lı yıllarda sergiler düzenlemiş uluslararası bir sanat küratörüdür. Çanakkale Bienali hakkında bilgim az olsa bile, yıllardır yapılan bir bienal olduğunu, uluslararası bir karakteri olduğunu bildiğimi söyleyebilirim. Çanakkale Bienali'ni kendisinin yapmasından daha doğal bir şey yok gibi durmaktadır.''

'BU NASIL BİR ANLAYIŞ'

Küratör ve yazar Vasıf Kortun, yaşanılanlar karşısında tepkisini “Beral Madra’nın siyasi görüşüyle Bienalin genel sanat yönetmeni olmasının ne alakası olabilir? Neden bu iki konuyu aynı nefeste irdeliyoruz? Doktor AKP’li diye tedavi olmayacak mıyım? HDP’li bakkaldan alış veriş yapmayacak, otobüs şoförü CHP’li diye halk otobüsüne binmeyecek miyim? Bu nasıl bir anlayıştır yahu? Beral hanımın darbe kafalı olmadığını da eminim, o da ayrı mesele” şeklinde dile getirdi.

'TÜRKİYELİLİK' ADINA 

Sanatçı, yazar Şener Özmen yaşanılanlar karşısında şaşırmadığını, şaşırmayacağını söyledi. ''Çünkü uygun bir dönem, çok hızlı bir şekilde suçlanabileceğiniz ve içeri tıkılabileceğiniz bir dönem, toplumun büyük bir kesimi de buna yatkın zaten. Bunca şeye el atılmışken, sanat bırakılır mı? Beral Madra yılların sanat emekçisi, çağdaş-güncel sanatın uluslararası görünürlüğü için olağanüstü çaba sarfetmiş, sayısız projeye imza atmış ve tüm bunları ‘Türkiyelilik’ adına gerçekleştirmiş önemli bir şahsiyet. Hiçbir projesinde yer almadım, düşünceleri ve pratikleriyle uyuşmadığım zamanlar da oldu, ne ki bu kin gütmek gibi bir düzeye hiç inmedi, beğenir ya da beğenmezsiniz. Ayrıca bütün toplumu kucaklayan, herkes tarafından kabul görmüş “onurlu” sanatçılar listesini de anlamak olası değil, tarihin bütün zamanlarında iktidara yakın sanatçılar, iktidarla kucaklaşan sanat ve kültür kurumları, ikitidara oynayan sanat eleştirisi olmuştur ve zaman zaman “eleştirel” kimlikler üzerinden gelmiştir bu. Ayrıca bu bienaller tarihinde yeni bir gelişme de sayılmamalı, en azından benim için bu böyle.''

BERAL MADRA KİMDİR?

Beral Madra,1942 yılında İstanbul'da doğdu. Alman Lisesi ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü’nde okudu. 1980–1982 yılları arasında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi ders verdi. 1987'de 1. İstanbul Bienali ve 1989'da 2. İstanbul Bienali koordinatörlüğünü yaptı. 43, 45, 49, 50 ve 51. Venedik Bienali’nin Türkiye sergilerinin küratörlüğünü istlendi. 2000–2004 yılları arasında Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi’nde Sanat Yönetimi programının kuruluşunda yer aldı. 2003 yılında Uluslarası Sanat Eleştirmenleri Birliği’nin (AICA — Association Internationale des Critiques d’Art) Türkiye şubesini kurdu. 2005–2006 döneminde Yeditepe Üniversitesi Sanat Yönetimi programında ders verdi.

Çanakkale Bienali iptal edildi