100 yıl öncesinin Türkçe, Kürtçe ve Ermenice kayıtları yayınlandı
Columbia Records şirketi 100 yıl öncesine ait ticari ses kayıtlarının yer aldığı koleksiyonunun ikincisini yayınladı. Albümde Türkçe, Kürtçe ve Ermenice şarkılar bulunuyor.
DUVAR - ABD’li Columbia Records şirketi, Mezopotamya’ya ait ilk ticari ses kayıtlarının bulunduğu koleksiyonun ikinci parçasını yayınladı. Koleksiyonda, Osmanlı döneminde daha çok ABD’ye göç eden Kürtlere, Asurilere ve Ermenilere ait Kürtçe, Türkçe ve Ermenice şarkılar ve Mezopotamya’ya ait makamlar yer alıyor.
IMP News'ten Mustafa Ergün'ün haberine göre, Columbia Records, "And Two Partridges II: From the Earliest Turkish-, Arabic- & Kurdish-Language Recordings in America, Feb-Aug, 1916" albümünü yayınladı. Şirket, 2015 yılında yayınladığı ve 1912 yılına ait kayıtları yayınlamıştı.
Columbia Records’un paylaştığı ses kayıtları, ABD'de yapılan ve bölgedeki seslere ait en eski kayıtların bulunduğu bir koleksiyon olma özelliğini taşıyor.
İLK KAYITLAR 1912'DE YAPILDI
ABD'de ticari anlamda yayınlanan ilk kayıtlar, 13 Şubat 1912'de Columbia Records tarafından New York'ta yapılan 20 şarkıydı. Daha sonraki kayıtlar, aynı yılın Ekim ayında yapıldı. Eylül 1915'te başka on şarkı kaydedildi. Şubat, Temmuz ve Ağustos 1916'da üç oturum yapıldı ve Eylül 1912 ile Şubat 1916'da toplam 44 şarkı kayıt altına alındı.
Kayıtlarda şarkı söyleyenlerin tamamının Ermeni, Asuri, Suriyeli Hristiyan ve Yunanlı olduğu belirtiliyor.
https://soundcloud.com/mustafa3rgun/kerekin-proodian-hawara-xwede-1916
1912'den 1919'a kadar Columbia Records, Osmanlı İmparatorluğu'nda kayıt altına aldığı şarkıların sayısını sürekli arttırdı. Şarkılar Kürtçe, Türkçe, Arapça, Ermenice ve Ladino dillerinde söyleniyor.
KAYITLAR AKUSTİK OLARAK YAPILDI
Columbia Records’un paylaştığı 100 yıl öncesine ait bu kayıtların tamamı akustik olarak kaydedilmiş. Diğer bir deyişle, mikrofonun getirilmesinden on yıl önce tamamen mekanik yöntemlerle sesler kayda geçirilmiş. Şirket, sese sadece hafif bir restorasyon yapıldığını ve performansları kayıt altına alındığı kaliteyle muhafaza ettiğini açıklıyor.
Kürtçe, Türkçe, Ermenice, Arapça, Rumca eserler çoğunlukla keman, kanun, piyano ve darbuka gibi enstrümanlar eşliğinde kaydedilmiş.
Kayıtlarda, 1881 yılında Diyarbakır'da doğan ve 1900'lü yılların başında Musul'a giden Xusro Melûl’e ait ve Diyarbakır'da söylenen eserler de kaydedilmiş. Süryani bir manav olan ve evde çocukları ile Süryanice konuşan Melûl'un Türkçe ve Kürtçe seslendirdiği şarkılar bulunuyor. Melûl’un ana diliyle söylediği şarkılara ait kayıtlar henüz bulunmuyor.
https://soundcloud.com/mustafa3rgun/xusro-melul-mem-u-zin-1916
Colombia Records’un yayınladığı kayıtları seslendirenler arasında, Manafsha G. Demoorjian, Xusro Melûl, Kerekin Proodian, W. Kamel, Naim Karakand, Georgiades, Marika Papagika, Dikran Effendi, M.G. Parsekiyan, Kaspar Janjanian ve K. Geljookiyan bulunuyor.