15 Temmuz sonrası kültür ve sanat
15 Temmuz darbe girişimi kültür sanat alanını nasıl etkiledi? Hangi konserler neden iptal oldu? 15 Temmuz sonrası yapılan heykeller, anıtlar nasıl tepkiler aldı? işte darbe girişiminin birinci yıldönümünde kültür sanat alanında yaşananlar
DUVAR - 15 Temmuz askeri darbe girişiminin üzerinden bir yıl geçti. Darbe girişimi sonrasında ilan edilen OHAL, kültür sanat alanında etkili oldu. 250 kişinin hayatını kaybettiği gece sonrası yaşanan ihraçlar, Avrupa ve Amerika ile yaşanan krizler konser programlarının bir bir iptal edilmesine neden oldu.
Darbe sonrası Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri 28 Aralık 2016 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde düzenlenen törenle sahiplerini buldu. Edebiyat alanında Mustafa Kutlu, sosyal bilimler alanında Prof. Dr. Kemal Haşim Karpat, müzik alanında Prof. Dr. Erol Parlak, sinema alanında sanatçı Şener Şen, geleneksel sanatlar alanında Ferudun Özgören ödüle layık görülürken, vefa ödülüne ise Ord. Prof. Dr. Ahmet Süheyl Ünver layık görüldü.
'EKİBİMİ TÜRKİYE'DE YÜKSELEN KÂBUSUN İÇİNE SOKAMAM'
Muse, Joan Baez, Morrissey gibi dünyanın yakından tanıdığı isimler güvenlik gerekçesi ve darbe girişimi sonrası yapılan uygulamalara tepki göstermek için konserlerini iptal ettiler.
12 Ağustos'ta yapılması planlanan İzmir konserini iptal eden Joan Baez, "Joan Baez iptal haberinin ardından, Türkiye’deki arkadaşlarım, Türkiye’deki konserlerimi iptal etme kararı aldım. Onca zamandır savaş bölgelerine, diktatörlük rejimine sahip ülkelere, sivil arbedelerin yaşandığı yerlere gittim. Ama bugünün Türkiye’sindeki gibi beklenmedik ve çok büyük tehlike gibisini gördüm mü emin değilim. Aktivist meslektaşlarıma bile ne kadar kararlı olsalar da önermem, kendimi, grubumu ve ekibimi Türkiye’de yükselen kâbusun içine sokamam. Umarım acı çekmeden ve barbarca cezalar almadan birlikte şarkı söyleriz" açıklamasında bulundu.
İstanbul Caz Festivali Direktörü Pelin Opçin, Joss Stone’un konserini iptal etmemesine rağmen Joan Baez’in Türkiye’ye gelmemesine yanıt niteliğindeki yazısında şöyle dedi: “Güvenlik koşullarından emin olmadığınızı anlayabiliyorum, Türkiye’ye gelmekten çekinmenizi de anlıyorum, konserinizi yapamayacağınızı düşündüğünüz için iptal ettiğinizi de biliyorum. Ama savaş bölgesi durumu konusunda hızlı karar almanızı ve yazınızda ‘beklenmedik tehlike ve kabus’ kelimelerini kullanmanızı anlayamıyorum.
Evet sorun yaşıyoruz, yaşanılanları inkâr etmiyoruz, evet yastayız ama topluma sanatla toplumun iyiliği için barış ve bilgelik getirebileceğimizi düşünüyoruz. Bize kendimizi yalnız hissettirdiniz. Birtakım izole etme şekliyle bize kendimizi cezalandırılmış hissettirdiniz. Pozitif bir ilham kaynağısınız ve lütfen bizi cesaretlendirin. Durumumuzun ne kadar kötü olduğu konusunda fikir yürütmeyin. Çünkü öyle değil. Joss Stone konserinde dans edeceğim çünkü Stone İstanbul’da konser verecek kadar cesur.”
İptal edilen konserler ve festivallerin bazıları şunlar:
Joan Baez - 12 Ağustos 2016
Muse - 29 Temmuz 2016
BirGün'lük Festival - 23 Temmuz 2016
One Love Festival - 17 Temmuz 2016
Skunk Anansie Konseri - 21 Temmuz 2016
İstanbul Caz Festivali 27 Haziran - 25 Temmuz 2016
İstanbul Blue Night Festivali - 26 Temmuz 2016
Dynmaic Festival - 6 Ağustos 2016
Masstival - 8 Ağustos 2016
Morrissey - 19 Ağustos 2016
%100 Metal Fest Headbangers Weekend 27 Ağustos 2016
Steve Vai - 3 Ağustos 2016
Expo 2016 Antalya - Sia, Selena Gomez, Sting, Zaz, Imani 31 Ekim - 31 Aralık
'İLHAMIMI ÖZ TÜRKLÜĞÜMDEN ALIYORUM'
Türkiye’de 'Çanakkale 100’üncü Yıl Anıtı', 'İkinci Atterlos Anıtı' ve 'Gıyaseddin Key Husrev Anıtı' gibi heykellerini yapan Akdeniz Üniversitesi Klasik Heykel Sanat atölyesi kurucu hocalarından sanatçı Murat Oğuz, ‘15 Temmuz Diriliş’ heykelini yaptı.
Star Gazetesi'nden Bahar Erdoğan'a konuşan Oğuz, "İlhamımı öz Türklüğümden alıyorum. Öncelikle eserime ayağa kalkmış bir milletin son teknolojinin karşısında bile duramayacağı mesajını yükledim. Bu anıt 15 Temmuz’da milletin azim ve kararlılığını ifade ederken devleti milletiyle birlikte yüzünü aydınlık yarınlara dönmüş birliği ve hedefi de anlatmakta. Aynı zamanda bu yapıt 2023’ün Türkiye’sinin milletçe imzaladığı bir dirilişin belgesidir.
Tankın önündeki eller milletin direnişinin bir ifadesidir. Tankın üstünde de 11 figür bulunmakta. Bu 11 figür değişik mesleklerden ve toplumun her kesiminden insanları temsil ediyor. Yukarı doğru uzanan dört kolon Türkiye’nin vatanın bölünmez birliğini ve her köşesiyle bir bütün olarak geleceğe yürüyeceğini anlatıyor. Diğer yandan vatan-millet-bayrak ve devleti temsil ederek bu dört unsurun vazgeçilmezliğini vurguluyor. Bu dört kolon Cumhurbaşkanlığı forsuyla birleşerek tek kolon halinde uzanırken milli birlik ve beraberliğimizin sembolüne dönüşüyor. 100 metre olan yüksekliği ise Cumhuriyetin 100’üncü yılına itafen yaptım" dedi.
Yapılan heykel ve anıtlar şunlar:
Tank Durduran Erdoğan Heykeli (Şanlıurfa / Harran)
Ömer Halisdemir Heykeli (Mersin / Toroslar)
Murat Oğuz 15 Temmuz Heykeli (Antalya)
'KÖTÜ TAKLİTLER YAPTIK'
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri Yönetmeliği" kapsamında, hizmet ve eserleri ile Türk kültür ve sanat hayatına önemli katkılarda bulunan, Türkiye'nin kültür ve sanatının yücelmesi için çalışan, özgün eserleri veya hizmetleriyle üstün kabiliyet gösteren Türk vatandaşı ve yabancı uyruklu kişi veya kurumlara, devlet adına onurlandırmak ve özendirmek amacıyla verilen Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri 28 Aralık 2016 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde düzenlenen törenle sahiplerini buldu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe'de düzenlenen törende ödül alan isimleri tek tek açıkladı. Edebiyat alanında Mustafa Kutlu, sosyal bilimler alanında Prof. Dr. Kemal Haşim Karpat, müzik alanında Prof. Dr. Erol Parlak, sinema alanında sanatçı Şener Şen, geleneksel sanatlar alanında Ferudun Özgören ödüle layık görülürken, vefa ödülüne ise Ord. Prof. Dr. Ahmet Süheyl Ünver layık görüldü.
Darbe girişimi sonrası Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri töreninde konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan,"Diğer alanlarda olduğu gibi kültür sanatta da üzülerek söylüyorum kopya çektik, kötü taklitler yaptık. Kültür ve sanatta olmazsanız kendinizi camdan çelikten kuleler içinde bulursunuz" diyerek törenin açılış konuşmasını yaptı.
Sinema alanında ödül alan sanatçı Şener Şen, "Bu ödülü toplumsal barışımıza katkısı olması umuduyla kabul ediyorum" dedi.
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri'ne layık görülen isimler şöyle:
Şener Şen - Sinema
Mustafa Kutlu - Edebiyat
Erol Parlak - Müzik
Prof. Dr. Kemal Haşim Karpat - Sosyal Bilimler
Feridun Özgören - Genel Sanatlar