Êzidîler Batîzmê'yi kutladı

DUVAR - Êzidîlere özgü ve 7 gün süren Batîzmê Bayramı kutlandı. Dünya’nın 7 günde 7 melek tarafından oluşturulduğuna inanılan bu bayramda, her gün farklı bir ritüel gerçekleştiriliyor.  Tarihte birçok fermana maruz kalan Êzidîler, bin yıldır bu bayramı kutluyor. Başka hiçbir halk veya inançta olmayan, ritüelleri ile çok özel olan bayramın çıkışı, biçimi ve süregelen aktarımını Şengal'deki Çêlka aşiretinin yaşadığı Dihola micemaasında (büyük köy) iki gün boyunca izleyen Mezopotamya Ajansı'ndan Selami Aslan kutlamaları şöyle anlattı:

BATÎZM: DÜNYANIN OLUŞUM BAYRAMI

Êzidîlikte, “Dünya’nın oluşması, kaynaması” anlamına gelen Batîzm inancına göre, dünya 7 günde oluşurken, bu sürede 7 melek görev yaptı. Yeni yılın bir gün öncesi 31 Ekim 2017 Pazar günü bayram öncesi “kincşo” denilen kişi ve ev temizliği ile başlayan Cejna Batîzmê, 6 Ocak 2018 günü resmi olarak bitti. Önceki gün ise Güneş’i simgeleyen Şêşems kahvaltısıyla bayram tamamen son buldu.

HER GÜN ÖZEL BİR RİTÜEL 

İlk gün bayrama hazırlık olarak insanların yıkandığı ve bayram günü boyunca yıkanmanın yasak olduğu bir süreç başlıyor. Kıncşo denilen bu günün ardından gelen iki günde (Pazartesi ve Salı) ise oruç tutuluyor ve ölüler için hayır yemeği dağıtılıyor. Çarşamba günü kurban kesilirken, perşembe günü 'Şevberat gecesi' olarak isimlendiriliyor. Şevberat gecesinde sabaha kadar dua ediliyor. Cuma ve cumartesi günleri ev ziyaretleri yapılırken son gün pazar günü ise çarşamba günü kesilen kurbanın ser û pê’sinden Güneşi simgeleyen Şêşems kahvaltısı yapılarak bir yılın Batîzmê Bayramı bitirilmiş oluyor.

Hecî Helo Melîha da yaptığı Xewrêyi yiyemiyor...

EKMEK, GÜNEŞ, DÜNYA

Bayramın en önemli simgeleri güneş ve dünya şeklindeki “Sewêk” ve “Xewrê” ekmekleri. Yine bayramda kurban edilen hayvanın sağ tarafından kemikleri kırılmayacak şekilde 7 parçaya ayrılması da önemli detay. Sewêk 365 gün doğan güneşi simgeleyen noktalarla şekil verilen ince bir ekmek. Çarşamba günleri herkesin 7 Sewêk ve kestikleri kurbanın sağ tarafından elde ettikleri ve kemikleri kırılmayacak şekilde kestikleri 7 parça et ile micewir’in evine getirilir. Sewêk ve 7 parça eti yapan aile o Sewêk ve etten yemez iken bir gün bekleyen bu ekmek ve etler ise diğer gün yani perşembe günü yenilmeye başlanıyor.

EKMEĞİ YAPAN YİYEMEZ

Dünyayı simgeleyen Xewrêyî yapmak  micewirin görevi. Yerleşim yerinde bulunan ve 7’ye bölündüğünde çevredeki ailelere yetecek büyüklükte Xewrêyi yapmakla görevli Dihola micemaası micêwrê Hecî Helo Melîha da yaptığı Xewrêyi yiyemez. Dünyanın kuzey, güney, batı ve doğusunu çizgilerle gösteren şekli ile Xewrê aynı zamanda bereket anlamına gelir. Xewrêyî çevredeki insanlar üç gün boyunca gelip öperek saygısını gösterir. Yine Xewrê ekmeğinin üzerine bir avuç kuru üzüm hazır bekletilirken, Xewrêyi görmeye gelen insanlar micêwire yardımcı olmak amacıyla gönüllerinden geçen miktar parayı bırakır. Fakirlere verilen bereketli olduğu düşünülen Xewrê ekmeği ile toplumsal ilişki sağlamlaştırılırken aynı zamanda dünyanın oluşumu hatırlatılarak meleklere de saygı gösteriliyor.