Kahlo'nun ülkesinde kadın cinayeti çizimleri

Merve Tuba Tanok

DUVAR - Meksika, kadın cinayetlerinin en çok gerçekleştiği ülkelerden biri. Kitlesel protesto eylemleri ve yürütülen mücadelelere rağmen cinayetler hız kesmiyor.

Geçen eylül ayında, ne yazık ki normalleşen bu katliamlara dair farkındalık yaratmak, ölen kadınların sadece istatistiki bir veriden ibaret olmadığını hatırlatmak üzere iki kadın sanatçı No Estamos Todas (Hepimiz Burada değiliz- Tamam değiliz) olarak adlandırdıkları illüstrasyon projesini başlattılar. Meksika’da kadının, trans kadının ve kadın haklarının durumuna dair No Estamos Todas grubuyla konuştuk.

Öncelikle bize zaman ayırdığınız için teşekkür ederiz. İlk olarak, Meksika’da kadınların ve trans kadınların durumundan, kadın haklarından bahsedebilir misiniz biraz bize?

Kadın ve trans kadın cinayetleri oranlarının en yüksek olduğu ülkelerden birinde yaşıyoruz, haklarını özgürce ifade etmenin hayatını riske atmak anlamına geldiği bir ülke burası, Meksika’daki kadın cinayetlerinden bahsetmem, suçun kadınlarda bulunduğu, yaşadıkları şiddeti hakkettiği algısından bahsetmektir, erkeklerin bizi kendi mülkiyetleri gibi gördüğü bir kültürden, taleplerimizi görmezden gelen, suçlular serbest bir şekilde gezerken kafasını diğer tarafa dönmeyi yeğleyen bir hükümetten söz etmektir. Meksika’da, kadınların ve transseksüellerin katledilmesi ve ortadan kaybolması maçoizm ve kadın düşmanlığı ile yoğrulmuş uzun bir şiddet zincirinin sadece son halkasını temsil etmekte.

Hükümetin kadın cinayetleri karşısındaki tutumunu eksik buluyorsunuz anladığımız kadarıyla peki cezai yaptırımların yeterli derecede uygulandığını ve kadın cinayetlerini azaltmada etkili olduğunu düşünüyor musunuz?

Kadın cinayetlerin yaklaşık yüzde 90'ına herhangi bir cezai yaptırım uygulanmıyor. Bazen bazı eyaletlerde çeşitli protokoller aracılığıyla alarma geçilse de hala layıkıyla yerine getirilmiş değil. Soruşturma süreçleri çok kötü ve aileler bunu yapmak zorunda kalıyor ve kendi başlarına adalet arıyorlar. Kadın cinayetleri yetimleri tamamen çaresiz, yardıma muhtaç ve iyileştirilmemiş durumda.

İllüstasyon: Paola Molano

Meksika’da kadın cinayetlerinin oluşumuna sebep olan toplumsal ve geleneksel kodlardan da biraz bahsedebilir misiniz?

Bizim ülkemiz geleneksel olarak erkeklerin haklarının ve isteklerinin her zaman kadınların üstünde olduğu bir kadın düşmanlığı küresinin içinden gelmektedir.

Peki, o halde biraz da kampanyadan bahsedelim. Projenin oluştuğu koşulları, projeye başlamaya nasıl karar verdiğinizi anlatır mısınız?

Geçtiğimiz eylül ayında, bir aktivistin paylaştığı liste sayesinde son yılda gerçekleşen kadın cinayetlerini sayısının farkına vardık. bu kadar çok isim okumak bizi fazlasıyla etkiledi ve buna dair bir şeyler yapmayı arzuladık. Bu ülkede neler olduğunu anlatmayı istedik ve No estamos Todas (Tamam değiliz-Hepimiz burada değiliz) nasıl sesimizi duyurabiliriz sorusuna aradığımız cevap oldu.

Kampanyanın amacını ve hedeflerini biraz daha açıklayabilir misiniz?

Bizim illüstrasyon projemiz Meksika’daki kadın ve trans kadın cinayetlerinin görünürlüğünü artırmayı hedefleyen bir proje, istiyoruz ki; isimlerini, kim olduklarını, hayallerini anarak, hatıralarını onurlandırarak bu kadınlardan farklı bir yol aracılığı ile bahsedelim istiyoruz. Hayatlarının, yok edildikleri biçime indirgenmemesi için. Bizim ya da çevremizdeki insanların yasa dışı şiddet durumunu tanımlayabilmeyi ve buna dair bir farkındalık yaratmayı umuyoruz.

Kampanyaya olan tepkiler nasıl? Kadın cinayetlerine ilişkin bir farkındalık yaratmaya başladığınızı düşünüyorum musunuz?

Kadın cinayetlerini fark eden ve lanetleyen bir toplum olmaktan uzaktayız ve tam da bu nedenle bu tarz projeler çok önemli, kadın cinayetlerini görünür kılmak adine bir takım öneriler var Meksika’da, María Salguero’nun kadın cinayetlerini konumlandırdığı harita çalışması bize ilham veriyor örneğin.

İllüstrasyon: Alondra (İllüstrasyon: Gibran Aquino)

Güncel olarak, kadınların sanattaki yeri nedir, Frida Kahlo’nun topraklarında?

Maçoluk bizim kültürümüze derinden kök salmış bir olgu aynı zamanda sanat dünyamıza fakat buna rağmen Meksika’nın kadın sanatçıları erkeklerce domine edilmiş bir alanda, kendi alanlarını talep ederek ve üreterek bir adım açmaktalar.

Ve son olarak Türkiye’deki kadınlara bir mesajının veya çağrınız var mıdır?

Bugün, şiddetten arınmış yaşam hakkımızı savunmak için hepimizin hepimize ihtiyacı var, aktivistler, sanatçılar, yazarlar, öğretmenler... dayanışma içinde olmalıyız.

Kahlo'nun ülkesinde kadın cinayeti çizimleri