Burcu Pelvanoğlu: Evin İyem piyasayı göz ardı etti, dostluk kuralıyla oynadı...

DUVAR - Bebek'te 20 yıldır varlığını sürdüren Evin Sanat Galerisi'nin kurucusu Evin İyem dün hayatını kaybetti. İyem bir süredir akciğer kanseriyle mücadele ediyordu.

Bebek’te tarihi bir binada yer alan galeri, 1996 yılında Evin İyem ve eşi Ümit İyem tarafından kurulmuştu. Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölümünden mezun olan ve bu bölümü 'ailesinin zoruyla' bitiren Evin İyem, daha sonraki yıllarda, Yeni Yüzyıl Gazetesi, İntermedya Grubu ve Boğaziçi Üniversitesi Dergisi’nde sanat yazıları yazmaya başladı. Evin İyem, Türk resminin en etkili isimlerinden ve aynı zamanda kayınpederi olan Nuri İyem'in bir sanat galerisi kurma düşüncesine verdiği destekten, "Rahmetli kayınpederim Nuri İyem de bu amacımızı çok destekledi ve benim bütün çekincelerime karşın isminin Evin olmasında ısrar etti. Sanatçının ve sanatseverin evi anlamında düşün dedi" sözleriyle bahsetmişti.

100’ü aşkın kişisel serginin yanı sıra karma sergilere de ev sahipliği yapan Evin Sanat Galerisi'ni sanat tarihçisi, eleştirmen ve küratör Fırat Arapoğlu, "Evin'in galerisi Türkiye'de öncü bir galeri. Gerçekten birçok sanatçıya kapılarını açmalarıyla 'ev gibi düşünülen bir alan'" sözleriyle anlattı. İyem'in yaşamını yitirmesinin ardından Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Birliği (AICA)'nın resmi internet sitesinde, "AICA Türkiye olarak Evin Sanat Galerisi’nin kurucusu, sanat dünyasının öncü isimlerinden birisi ve bıraktığı izlerle andığımız sayın Evin İyem’i kaybetmenin derin üzüntüsü içindeyiz. Evin Hanım’ın aramızdan ayrılışının üzüntüsünü başta ailesi olmak üzere, sevenleri ve sanat dünyasıyla paylaşır, başsağlığı dileklerimizi sunarız" mesajı yayımlandı.

2008, 2012 ve 2015 yıllarında Evin Sanat Galerisi'nde heykel sergileri açan sanatçı ve İyem'in dostu Rahmi Aksungur ise görüşlerini, "Evin İyem, bu ülkedeki, mesleğini ilkeli yapan nadir galericilerden biriydi. Bu yönüyle düşündüğümüzde Türkiye çok önemli bir değerini kaybetti" sözleriyle dile getirdi.

Galeri Nev'in kurucusu Haldun Dostoğlu ise 2006 yılından beri Nuri İyem Resim Ödülü yarışmasını düzenleyen, genç ressamların ve heykeltıraşların sanata teşvik edildiği Evin Sanat Galerisi'nin en belirgin özelliğini 'belli bir tarza sahip olması ve bu çizgisini her zaman koruması' olarak belirtti.

'PİYASA KURALLARINI GÖZ ARDI EDİP, DOSTLUĞUN KURALINA GÖRE OYNADI' 

Evin İyem

AICA Eşbaşkanı ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sanat Tarihi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Burcu Pelvanoğlu ise Evin İyem'in ardından düşüncelerini şöyle aktardı:

"Evin İyem, sadece sevdiğimiz bir insan değil, sanat dünyasının en içten, en zarif ve işini en severek yapan simasıydı. Öncelikle ailesine ve dostlarına başsağlığı diledikten sonra birkaç cümle ile Evin İyem’i anlatmak istiyorum. Evin İyem, Evin Sanat Galerisi’nin yöneticisi ve sanat dünyasının çok önemli bir ismiydi. Galeriyi önemli kılan da, onun kişiliği olmuştu. Yirmi iki yıldır, ilkeli bir duruşla galeriyi yönetmiş olan Evin Hanım, galeriyi sanat ortamında ciddi bir kavram karmaşasının yaşandığı, yerleştirme ve videonun öne çıkarılıp resmin arka plana itilmeye çalışıldığı, başka bir deyişle malzemeler arasında bir hiyerarşinin inşa edilmeye çalışıldığı yıllarda kurmuş ve böylesi bir ortamda resme sahip çıkmıştı. Evin Sanat Galerisi’nden geçen sanatçılar arasında Nuri İyem’in 1940’lardaki çıkışını bugüne taşıyan, toplumsal sorunları odağına alan sanatçılar bulunmaktaydı. Galeri, Nuri İyem anısına düzenlediği resim yarışmaları ile genç kuşağa destek olduğu gibi, uyguladığı sertifika sistemiyle de hem sanatçının hem koleksiyoncunun garantörü olarak Türkiye’de bir ilki başarmıştı. Tüm bunları başaran da aslında minik bir dev kadındı. Galeriye girdiğiniz an sizi güleryüzle karşılayan, tatlı sohbetine doyum olmayan; sanatçısıyla, öğrencisiyle, eleştirmeniyle, tarihçisiyle dost olan, piyasa kurallarını göz ardı edip dostluğun kuralına göre oynayan minik-dev kadındı Evin İyem. Sanat dünyasının Evin İyem’le birlikte zarafetini kaybettiğini düşünüyorum. Hepimizin başı sağ olsun."

EVİN İYEM GALERİNİN BAŞARILARINA DİKKAT ÇEKMEK İSTEMİŞTİ

Evin İyem bir röportajında, "Galericilikte çok klasik bir söz vardır; 'sanatçı, sanatsever ve galeri üçgeninde karşılıklı güven' denir. Evin Sanat Galerisi’nin meziyeti için her zaman ilk koşul dürüstlüktür denir ama inanın artık ben buna içerliyorum bile, sanki başka artılarımız yok da hep güvenilirliğimiz övülüyor diyorum… Rahmetli Ecevit’in yaptığı bir sürü iş vardır ama hep dürüstlüğünden bahsedilir. Evin Sanat Galerisi için de sanki sadece dürüstmüşüz başka artılarımız yokmuş gibi görünüyor, diğer yaptıklarımız hep unutuldu... Örneğin 15 yıldır biz 100’ü aşkın kişisel sergi açtık ve bu sergilerin hepsinde sanatçılarımıza geniş kapsamlı kataloglar yaptık. Sanatçılarımız için beş tane çok ciddi kitap çıkardık. 2001’de TÜYAP Ticaret Merkezi’nde yaptığımız Nuri İyem sergisi için 1500 resim toplamıştık ve 2 ciltlik çok kapsamlı Türkiye’de eşi benzeri olmayan bir kitap oldu bu… Tüm yıl boyunca açık olduğumuz için ortalama yılda 8 kişisel serginin yanı sıra karma sergiler de yapıyoruz. Her yıl TÜYAP Sanat Fuarı’na katılıyoruz" sözleriyle, Evin Sanat Galerisi'nin yaptığı önemli işlere de dikkat çekmek istemişti.

"Sonsuz ve İmge" sergisi 8 Aralık itibariyle Evin Sanat Galerisi'nde izlenebilir. Fırat Arapoğlu ve Osman Nuri İyem'in fotoğraf ve video çalışmaları ağırlıklı olmak üzere, farklı disiplinlerden sanatçıları bir araya getirdiği karma sergi, 29 Aralık'a dek sanatseverlere açık olacak. Galerinin faaliyetlerini takip etmek için ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.