Filistinli rapçi Makimakkuk: Ya kimliğine sadıksın ya sömürgeciye entegre

DUVAR - Filistin mücadelesini marşlardan ya da geleneksel şarkılarla tanıyoruz. Fakat bölgenin hikayesini anlatan en önemli duraklardan bir tanesinin de hip-hop olduğu pek bilinmiyor. Hip-hop Filistin'de artık çok daha yüksek bir şekilde sesini duyursa da coğrafya için 'yeni' sayılabilecek bir deneyim asla değil. Özellikle de politik içerik söz konusu oldu mu hiç değil!

Filistinli DJ ve söz yazarı Makimakkuk ile hem müziğini hem de Filistin'de Hip-Hop'un toplumsal mücadele ile ilişkisini konuştuk. Makimakkuk, Filistin'de rapin artık 'acımanın sağladığı bir ilgi' değil; gerçek bir ilhama dönüştüğü görüşünde. Filistinli sanatçı sanatın içeriğine dairse şöyle diyor: “Filistinli sanatçılar için fazla seçenek yok, ya kimliklerine ve kültürlerine sadık kalıyorlar ya da bir sömürgeleştirilen bedende, hayali bir 'eşit' hayat yaşamak için kendi kimliklerini inkar ettikleri noktaya 'tamamen entegre' oluyorlar.”

İşte Filistinli Hip-Hop sanatçısı Makimakkuk ile gerçekleştirdiğimiz söyleşi:

'SESSİZLİĞİN İÇERİSİNDE HEP BİR ŞEYLER ÇALAR'

Klasik bir soruyla başlayalım, müziğinizdeki motivasyonlar hakkında. Yer yer kullandığınız sample'lardan yazdığınız sözlere... Motivasyonunuzu nerede buluyorsunuz?

Hayattaki her şeye dair temel motivasyonum sevgi, adalet ve barıştır ve bunlar doğalında müziğime de hükmediyor. Aslında nadiren sample kullanırım, ama kullanırsam da oldukça özel olurlar... Özel bir ritim ve ruha sahip onlar; geleneksel şarkılardan eski çocuk çizgifilmlerine. Şarkı sözlerime gelince, onlar benim kim olduğumun ifadesidir. Ben değişip dönüştükçe müziğim de değişir.

https://soundcloud.com/makimakkuk/tartaqa-original-mix

Tıpkı Filistin davasının toplumsal, siyasi ayaklarında olduğu gibi Filistin müziğinde de 'mevcudiyetin', 'varoluşun' önemli bir öğe olduğunu görüyoruz, hip-hop da buna dahil elbette. Bu varoluş ile müziğiniz arasındaki bağı nasıl görüyorsunuz?

Eğer biraz zaman ayırıp bizi çevreleyen 'sessizliğe' dikkatinizi verirseniz, oranın içerisinde aslında çok sessiz olmadığını görürsünüz, bir şeyler her zaman arkada çalar, o anlamda bir şeyler mevcuttur, öyle görünmese dahi. Sesi açtığımız vakit duymaya başlarız.

Tüm evren varlığını ses ile gösterir ve ben de aynısını yapıyorum. Ben müziğimi varlığımı dışa vurmak için kullanıyorum. Bir zalimin aklını karıştırmak için, yaşam mevcudiyetini açığa çıkartan sesi yükseltmekten daha etkili bir yol yoktur.

'HİP-HOP BASKIYA KARŞI MÜCADELEYE DAHA FAZLA ŞANS TANIYOR'

"Filistin hip-hop'u"ndan bahsetmek gerekirse, neredeyse tüm sanatçıların Filistin mücadelesiyle ilgili şarkıları olduğunu görüyoruz. Sizin için bu mücadelede hip-hop'un rolü nedir? Hip-hop'un ifadeye daha fazla olanak sağladığını düşünüyor musunuz?

Filistin mücadelesinden bahsetmek için hip-hop'u kullanmak mantıklıdır çünkü, hip-hop her ne kadar başka bir kültürden gelse de, kendini ilişkilendirebilirsin ve bugün Filistinlilerin karşılaştığı zorluklarla pek çok ortak noktası vardır. Hip-hop ayrımcılık ve Apartheid hakkında konuştuğu zaman, Filistin hip-hop'u da aynı şeyler hakkında konuşuyor. Cinsellik ve aşkın yanı sıra, ırkçılık ve polis şiddeti de ortak yönlerdir.

Yani evet, hip-hop ifade için daha fazla seçenek sunuyor. Doğrudan, bodoslama ya da dize aralarında çok fazla hece, ritim ve sample kullanarak söyleyebilirsin, aynı şekilde beden hareketlerinle, dansınla ya da gösteri ve güzel sanatların farklı şekillerini içine katarak da yapabilirsin bunu. Bugün hip-hop'la sokakta, tiyatroda/operada ve hatta okullarda karşılaşabilirsin. Ve bugün hip-hop kültürüyle bağlantı kurmak, Filistinlilere baskıya karşı mücadeleyle ilgilenmek ve parçası olmak için daha fazla şans tanıyor.

https://soundcloud.com/therama07/suhbae

Dışarıdan gördüğümüz kadarıyla bugün BLTNM, Filistin hip-hop'u için önemli bir sahne olarak görülüyor. Sizin için BLTNM'ne ifade ediyor, hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Bir noktada Filistin gibi neredeyse hiç müzik endüstrisi bulunmayan bir yerde yarı profesyonel bağımsız bir hip-hop plak şirketinin, neye benzediğini görebilmek açısından benim için önemli bir duraktı burası. Daha ilk günlerdi ve Ramallah mülteci kamplarının kenar mahalleleriyle bağlantı kurmaya çalışan, Faslı ve Londralı bir hip-hop endüstrisi deneyimine dayanıyor gibi göründü.

Burada hip-hop için çok fazla seçenek yok. [Filistin Hip-Hop sahnesi] çoğunlukla müşterek, kâr amacı gütmeyen ve endüstriyel olmayan bir kuruluştur. Herkes içerisinde kendi zevkini ifade eder ve eğer işin profesyonel tarafına geçmesi gerekiyorsa insanlara yaratıcı ifade özgürlüğü tanıyan ve onlara gerekli hizmetleri veren, öğretileri sağlayan daha fazla okul ve değişken yaklaşımlar gerçekleştirilmelidir.

Küçük bir plak şirketinin bu kadar büyük ve kapsayıcı hareket etmesi kolay değildir ancak bir kez daha fazla plak şirketi oluştuğunda, 'endüstri' adı verilen şeyi oluşturmak için hepsi bir araya gelebilir. Küçük bir plak şirketi, bir veya iki sanatçıya odaklanabilir ancak herkesi içermez. Oradan buradan işbirliği yapabilirler, ancak odakları sadece 'evde' kalacaktır.

.

Çoğu yönden Filistinli müzisyenlerin, İsrailli müzisyenlere göre daha farklı arka planları var. Peki buluşma noktaları ne? Tabii Filistin'e hem yakın hem uzak olduğumuz için İsrailli ve Filistinli sanatçılarının ya da dinleyicilerinin arasındaki ilişkileri pek bilmiyoruz. Bu etkileşim hakkında neler söyleyebilirsiniz? Tabii eğer varsa?

Ben tecrit altında yaşıyorum, tek buluşma noktası da, sadece askerlerin ve güvenlik personelinin bulunduğu kontrol noktaları. E haliyle beni kontrol noktasında askerlere DJ'lik yaparken göremezsiniz. Bu kontrol noktaları Filistinliler için safi baskı ve aşağılanmayı ifade eden yerler olduğu için burada Filistinlilere dahi konser vermek saygısızlık olurdu, müzik kendi amacını yenebilirdi.

İsrailli müzisyenlerle şu an veya herhangi bir zamanda bağlantı kurmanın hiçbir önceliği yoktur. Hedefler oldukça farklı: Biri özgürlük ve adalete odaklanırken, diğeri güç ve paraya odaklanır. İyi bir hayata sahip olmanın yanlış bir yanı yok, sadece diğer insanların namına değil.

Filistinli sanatçılar için fazla seçenek yok, ya kimliklerine ve kültürlerine sadık kalıyorlar; ya da bir sömürgeleştirilen bedende, hayali bir 'eşit' hayat yaşamak için kendi kimliğinizi inkar ettiğiniz noktaya 'tamamen entegre' oluyorlar.

'ZİHİNLERDEKİ İBLİSLERDEN BİZİ KORUYAMADILAR'

Son soru, Filistin hip-hop sahnesi hızla yükseliyor. Sizce bunun arkaplanında ne var? Filistin hip-hop'unun geleceğini nasıl görüyorsunuz?

Hip-hop'un gençlerin kültürüne çığır açıcı entegrasyonunu sağlayan, Filistin kültürünün hip-hop'a benzer kendi serbest stil müzik türleri vardır. Eğer kentsel alanın dışında daha geleneksel müzik türleri varsa, hip-hop şehrin sokaklarına giden yolunu radyolarla, TV'lerle ve internetle bulur.

Hafızamda diğer rapçiler, yapımcılar ve hayranların deneyimleriyle bütünleşen bir görüntünün parçasını taşıyorum. Bu rapçiler çok gençti, onları kasetlerden ve eski pantium 4 harddisklerden dinledik. Haber muhabirleri gibiydiler, fakat yatak odalarına seslen muhabirler: Korkuları, karmaşıklıkları, tramvaları ve depresyonları bildiriyorlardı. Kötü şeyler zihinlerimizde de yaşanıyordu. Yetişkinler genç olanları, baskı altında olmanın acı gerçeğinden korumaya çalıştılar fakat zihinlerdeki iblisleri engelleyemediler, çünkü onlarda da vardı.

Sanat, müzik, doğa, hiphop ve güzel ruhlar, aklımı başımda tutmak için bana ihtiyacım olan şeyleri sağladı.

Ben Filistin topraklarının ötesine geçen, daha ziyade bölgede ve dünyada bir geleceği görüyorum. Filistinli sanatçılar daha yüksek potansiyellerine ulaşıyor ve acıma kaynağı gibi değil; ilham kaynağı gibi davranıyorlar. Ben tek bir sahneyi değil; Filistin hip-hop'unun ve diğer yaratıcı müzik türlerinin, dansın, sanatın ve sporun özgürce kendini dışa vurduğu farklı farklı sahneleri, farklı farklı köşeleri görüyorum. İlk Filistinli rapçiler ve yapımcılar yaratıcılıklarında gelişiyor ve diğerlerine ilham kaynağı oluyor. Her zaman negatif olanı pozitife çevirebilirsiniz.