Kürt dünyasında geçen hafta... Fidan'ın Erbil ziyaretinden petrol uzlaşması çıkmadı 

Kürt dünyasında geçen haftanın öne çıkan haberleri arasında, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın Bağdat ve Erbil ziyareti, Fidan'ın Iraklı Şii milis lideri ile görüşmesi, KYB'nin kongre tarihini açıklaması, İranlı üst düzey heyetin Erbil ziyareti, Süleymaniye’de gözaltına alınan Afgan göçmenler yer aldı. 

FİDAN’IN ZİYARETİNDEN PETROL ANLAŞMASI ÇIKMADI

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın, 23-24 Ağustos tarihlerinde Bağdat ve Erbil'de gerçekleştirdiği temaslarda ana gündem başlıkları "su, petrol ihracatı ve PKK'nin Irak tarafından terör örgütü olarak kabul görmesi" oldu. 

Fidan’ın Iraklı mevkidaşı Fuad Hüseyin ve IKB Hükümeti Başbakanı Mesrur Barzani ile yaptığı görüşmelerin ardından düzenlenen basın toplantılarında genel ifadeler kullanılarak "sorunların çözülmesi temennisinde" bulunuldu. 

Ziyaret sonrası Irak'ın yarı resmi günlük "Es-Sabah" gazetesine konuşan Irak Meclisi Gaz ve Petrol Komisyonu Üyesi Sabah Subhi, Türkiye'nin IKB'nin Mart 2023'ten bu yana sevkiyatı askıya alınan petrolün yeniden Ceyhan limanı üzerinden ihraç edilmesi için "bazı şartlar" öne sürdüğünü ifade etti. 

Fidan'ın ziyareti sırasında Iraklı yetkililere sunduğu şartların detayına değinen Subhi, "Birinci şart olarak, Türkiye varil başına 13 dolar transfer ücreti talep ediyor” dedi. Subhi diğer şartların ise Irak'ın, Türkiye aleyhine Paris Tahkim Mahkemesi'nde açtığı 2018-2020 yıllarına ilişkin tazminat davasından vazgeçilmesi ve Irak'ta faaliyet gösteren Türk petrol şirketlerine her bir varil için 7 dolar hak ediş bedeli ödenmesi olduğunu söyledi.

ASAİB AHL HAK LİDERİNDEN FİDAN’LA GÖRÜŞME AÇIKLAMASI

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 23 Ağustos'taki Bağdat temasları kapsamında mevkidaşı Fuat Hüseyin, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid dışında bazı siyasi liderlerle de görüştü.

Bu görüşme trafiğinde Irak'taki en önemli Şii milis örgütü olan Asaib Ahl Hak Genel Sekreteri Kays Gazali de yer aldı. Gazali, geçmişte ABD tarafından tutuklanmış ve ardından bazı batılı esirler karşılığında serbest bırakılmıştı.

Dışişleri Bakanlığı tarafından herhangi bir bilgilendirmenin yapılmadığı görüşme hakkında açıklama Gazali’den geldi. 

Şii lider, Fidan ile görüşmesinde Türkiye'nin Irak'taki askeri varlığının ülkenin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne aykırı olduğunu dile getirdiğini belirtti, Türkiye'nin Irak'a akan nehirlerin suyunu daha çok açması gerektiğinin de konuşulduğunu ifade etti.

KYB KONGRESİ 27 EYLÜL’DE YAPILACAK

Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin (KYB) resmi internet sitesi PUK Media'da 20 Ağustos'ta yayınlanan habere göre KYB Başkanlık Konseyi Kerkük'teki parti binasında bir araya geldi.

Irak merkezi hükümeti ve Irak Kürdistan Bölgesi arasındaki "tartışmalı bölgeler" içinde kalan Kerkük'teki toplantının ardından kısa bir süre önce "eş başkanlık" sistemini lağveden KYB'nin 27 Eylül 2023'te kongreye gideceği ifade edildi.

Açıklamada ifadelerine yer verilen KYB lideri Bafl Talabani, "Kerkük, Kürdistan'ın Kudüs'ü olarak kalmaya devam edecektir" diyerek babası ve KYB kurucusu Celal Talabani'nin 1991'deki cümlesine atıfta bulundu.

İRAN, İKDP BÖLGESİNE YENİ BİR SINIR KAPISI AÇACAK

İran İçişleri Bakanı Yardımcısı ve beraberindeki bir heyet, 20 Ağustos'ta Erbil'e gelerek bir dizi görüşme gerçekleştirdi.

Erbil merkezli Rudaw Medya Ağı'nın haberine göre İranlı heyet, IKB İçişleri Bakanı Rêber Ahmed ile bir araya geldi.

Tarafların, İran ve IKB arasındaki Erbil'in Soran ilçesine bağlı "Keleşin-Sidekan" sınır kapısı açılmasını ele aldıkları kaydedildi.

İran ve IKB arasında hali hazırda, 3'ü uluslararası olmak üzere toplam 7 sınır kapısı bulunuyor.

Sınır kapısının açılmak istendiği Keleşin, aynı zamanda İran rejimine muhalif İran Kürdistan Demokrat Partisi'nin (İKDP) 2016'dan beri kamp kurduğu bölge.

AFGAN GÖÇMENLERE SÜLEYMANİYE’DE GÖZALTI

Afganistan'dan kaçarak İran'a ve oradan da Türkiye'ye gitmeye çalışan bir grup Afgan göçmen, IKB'nin Süleymaniye kentinde sınırı geçtikten sonra gözaltına alındı.

Erbil merkezli Kürdistan 24 TV'nin internet sitesinde 20 Ağustos'ta yer alan haberde, Süleymaniye'nin Derbendixan ilçesinden Irak'ın orta ve güney kesimlerine geçmek isteyen 14 Afgan mültecinin yakalandığı ifade edildi.

Derbendixan Kaymakamı Süleyman Muhammed, mültecilerin gözaltına alındıktan sonra Germiyan İdaresi'ndeki mahkemeye sevk edildiklerini aktardı.

SÜLEYMANİYE’DE NEOLİTİK ÇAĞ KALINTILARI BULUNDU

Süleymaniye merkezli Goran Hareketi'ne yakın Spee Media'nın geçtiği haberde Japonya’daki bir üniversiteden gelen kazı ekibinin Süleymaniye Arkeoloji Kurumu ile ortak çalışması hakkında bilgi verildi. Kentin Tancero beldesine bağlı Yasin Tepe'deki kazıda 2 bin 500 yıllık bir geçmişe sahip buluntulara ulaşıldığı kaydedildi.

Süleymaniye Valisi Heval Ebubekir, yaptığı açıklamada, Irak ve Kürdistan Bölgesi'nde daha önce böyle bir kazının yapılmadığını, 1 haftalık çalışma sonucu önemli eserlerin bulunduğunu söyledi.

Ebubekir, kazı alanının Neolitik Çağ'a ait olduğunu tahmin ettiklerini belirtti.