Kürtçe hariç 20 dilde hizmet veren kent: İstanbul

DUVAR - Türkiye'nin en büyük kenti, 16 milyon nüfuslu İstanbul’da Türkçenin yanı sıra, İngilizce ve Arapça başta olmak üzere birçok dilde tanıtım broşürleri, restoran mönüleri bulunurken, ilk yardım merkezleri ve hastane gibi yerlerde de dil konusunda yardımcı olan departmanlarla hizmetler sunuluyor. Metro, tramvay, metrobüs gibi ulaşım araçlarında Türkçe ve İngilizce anonslar yapılıyor. Kentin bazı ilçelerinde dil hizmeti 20’ye kadar çıkıyor. Tarihi Sultanahmet’te İngilizce başta olmak üzere Rusça, Fransızca, Almanca, İspanyolca, Arapça, Çince, Japonca, İtalyanca, Yunanca ve Portekizce dillerinde mönüler, kent tanıtım broşürleri, tabelalar ve tarihi mekanların tanıtımı yapılıyor. Tüm bu hizmetlerin içinde Kürtçe yer almıyor.

KÜRDİSTAN'DAN 200 BİN TURİST GELDİ

2019’da Irak’tan İstanbul’a 545 bin 905 turist geldi. Irak’tan gelen turistlerden 200 bininin Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nden geldiği tahmin ediliyor. Ancak buna rağmen İstanbul’da Kürtçenin Soranî lehçesine dair de herhangi bir kent tanıtımı veya tarihi bölgelerde yapılacak ziyaretlerde bir broşüre rastlanmıyor. 
Müzelerde, müzelerin tanıtımı yapılan broşürlerde ve turizm acentelerinde de Kürtçe karşımıza çıkmıyor.

Öte yandan, İstanbul’da nüfusu 3 binleri bulan bazı sitelerde de nüfusun önemli bölümü Kürt ailelerden oluşmasına karşın Arapça, İngiliz ve Türkçe hizmetler veriliyor. Bu sitelerde panolarda asılan bildirilerde, uyarılarda Kürtçe kullanılmıyor.

‘KÜRTÇE GÖRMEMEZLİKTEN GELİNİYOR’

İstanbul Kürt Araştırmaları Derneği Eşbaşkanı Eyüp Subaşı, İstanbul’un kuruluşundan beri çok dilli bir kent olduğuna vurgu yaptı. “Eğer İstanbul’da yaşıyorsak, İstanbul’un tarihi bir gerçekliği var” diyen Subaşı, şunları söyledi:

“İstanbul kurulduğundan beri çok dilli ve çok kültürlü bir şehirdir. Şu anda bile İstanbul’da onlarca dil konuşuluyor. Bu dillerin başında Kürtçe geliyor. Kürtçe yaklaşık 6 milyon insanın konuştuğu bir dil. Ama maalesef bu hem belediye hem diğer siyasi kurumlar tarafından görmemezlikten geliyor. Belediyenin bu görmemezlikten gelme hali kabul edilebilir bir şey değil. Ekrem İmamoğlu ilk seçildiğinde Kürtçeye yönelik mesajları vardı ama iki yıllık sürece baktığımızda Kürtçeye yönelik ya da İstanbul’un çok dilliliğine yönelik herhangi bir çalışma yapılamadı.” 

‘İMAMOĞLU VE CHP İÇİN BİR FIRSAT’

Eğer gerçekten 16 milyona hizmet etmek istiyorsa, burada çok dilliliği esas alması gerektiğinin altını çizen Subaşı; “Kreşlerin açılması gerekiyor. Otobüslere biniyoruz, bazen başka dillerde anonslar yapılıyor ama Kürtçeye rastlamıyoruz. Eğer gerçekten 16 milyona hizmet etmek istiyorsa bu gerçekliği görmesi gerekiyor. Bu İmamoğlu ve CHP için bir fırsat. Eğer bu fırsat değerlendirilmezse, ilerleyen süreçte siyasi açıdan bunun sıkıntılarını çekecekler. Eğer randevu taleplerimize cevap verilirse biz görüşmek istiyoruz. İlerleyen süreçlerde buna yönelik çalışmalarımız olacak” diye konuştu. 

İBB, ‘NEDEN KÜRTÇE YOK’ SORUSUNU YANITSIZ BIRAKTI

İBB’den bir yetkili ile konuştuğumuzda, konunun siyasi olduğunu, soruların İBB Basın bölümüne gönderilmesi gerektiğini, burada yanıtlayacaklarını söyledi. Çoğu kez birkaç saatte yanıt aldığımız adrese soruları gönderdik ancak yaklaşık bir haftadır cevap verilmedi.

İBB’ye yönelttiğimiz bazı sorular şöyle:

İstanbul'da milyonlarca Kürt aile yaşadığı biliniyor. Ancak İstanbul ile ilgili yapılan çalışmalarda başta sağlık olmak üzere ulaşım, kentin tanıtımı, İBB'ye ait müzelerde ve tesislerinde Kürtçeye dair herhangi bir bilgilendirme, yön vb tabela ve afişlere rastlanmıyor.

Bu bağlamda;

- İBB'nin metro, tramvay, metrobüs, vapur ve İETT'ye bağlı otobüslerde Kürtçe anons planı var mı?

- İBB'ye ait müzelerde Kürtçe bilgi panosuna yer vermek için herhangi bir çalışma yapılacak mı?

- İBB'ye ait restoran ve kafelerinde Kürtçe mönülere yer verilecek mi?

Öte yandan İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü de konuyla ilgili sorularımızı yanıtsız bıraktı. Turizm ve Kültür Bakanlığı bünyesinde kurulan ve turistlere yönelik farklı dillerde tanıtım broşürleri hazırlayan Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’ndan da bir bilgiye ulaşamadık. İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü ise, konuyla ilgili Sağlık Bakanlığı ilgilendiğini ve bakanlığa sorulması gerektiğini söyledi.