Kuruyemiş Urfalılara lüks oldu: Seyirlik bakıp geçiyoruz

Fatma Keber

URFA - Türkiye’de ekonomik kriz her geçen gün biraz daha derinleşiyor. Yaşanan ekonomik yetersizlik nedeni ile alım gücü giderek düştü.  Market raflarından, pazar tezgahına hemen her gün ürünlere yeni zamlar gelmeye devam ediyor.

Yoksulluk oranın yüksek olduğu kentte, insanlar pek çok ihtiyacını karşılayamazken, normal zamanlarda sıklıkla aldıkları kuruyemişe de artık yanaşamıyorlar.  Esnaf, müşterinin nefsini köreltmek için gramla alışveriş yaptığını söylüyor.

‘BİR YILDA YÜZDE 400 ARTTI’

Haliliye ilçesinde bulunan bir büfenin işletmecisi Ahmet Y. fiyatların çok yükseldiğini belirterek “Eskiden vatandaşlar kilo ile alırlardı şimdi gramaja kadar düştü, ‘50 gram 100 gram kuruyemiş verebilir misin?’ diyorlar. Biz de satıcı esnaf olarak mahcup kalıyoruz. durum çok kötü. Fiyatlarda bayağı bir artış var. Bir yıl içerisinde neredeyse yüzde 300-400 civarında artış yaşandı” diyor. 

‘İNSANLAR ELLERİ BOŞ DÖNÜYOR’

Tarihi Balıklıgöl yerleşkesinde kuruyemiş satan Mehmet Bakır Subay da benzer dertlerden mustarip. Onun dükkanının müşterisi de kilodan grama düşmüş: Hayat pahalandı. İnsanlar alışveriş yapamıyorlar. İstedikleri gibi alamıyorlar. Tabii fiyatlar düşse vatandaşlar yine kilo ile almaya başlarlar ama şu anda dediğim gibi çoğunlukla 50 gram 100 gram alan var.”

Ürünlerin fiyat performansı hakkında bilgi veren Subay şöyle devam etti: “Eskiden fındık içinin kilosu 150 liraydı. Şu anda 300 TL'yi geçmiş durumda. Çok insan geliyor her gün bunlarla karşılaşıyoruz, alamıyorlar. Hayat çok pahalı olduğu için kimse yetişemiyor. Bu işe bir çare bulunsa biz de esnaf olarak seviniriz daha uygun fiyata satarız vatandaş da istediği gibi alışverişini yapar.”

‘NAKLİYE FİYATLARI VE REKOLTENİN AZ OLMASI FİYATLARI ETKİLİYOR’

Yıllardır kuruyemiş sektörü ile uğraşan Mehmet Katırcıoğlu ise fiyat artışını şu faktörlere bağladı: “Akaryakıt fiyatlarının yükselmesi nakliyeyi vurdu. Şöyle anlatayım mesela benzin 20 TL iken şu anda benzin 40 TL'yi aşmış durumda, bu da ister istemez fiyatları yansıyor. Bazı ürünlerimizin tam yetişmemesi rekoltenin az olması da fiyatları etkileyen bir başka faktör. Bu sene fıstık fazla yoktu, fıstık fiyatları çok yükseldi. Öncelikle rekolte ve nakliyata bağlı fiyatlar.”

‘URFA DİĞER BÜYÜKŞEHİRLERE GÖRE DAHA UYGUN’

Kendileri açısından kâr haddinin değişmediğini ifade eden Katırcıoğlu “Urfa'da esnafın kar haddi fazla değildir, başka büyük şehirlere göre burada rekabet ortamı çok fazla. Badem içine mesela biz 250 TL'ye satıyoruz. Başka yerlerde bu 350-400 TL'ye kadar çıkıyor. Esnaf olarak elimizde geldiği kadar uygun vermeye çalışıyoruz” değerlendirmesinde bulunuyor. 

‘SEYİRLİK BAKIP GEÇİYORUZ’

Pahalılık nedeni ile eskisi gibi alışveriş yapamadıklarını söyleyen Fatma Yöyen “Ekonomik kriz bizleri her alanda etkiledi. Özellikle gıda fiyatları almış başına gidiyor. Tabi bunların içerisinde kuruyemiş de var. Önceden kuruyemişi yarım kilo bir kilo alıyorduk şu anda maalesef artık uzaktan seyrediyoruz. Hani bu yıl fıstık çıkmış ama fiyatı çok yüksek olduğu için sadece gözümüzle seyirlik bakıp önünden geçiyoruz" diyerek içinde bulundukları durumu anlatıyor. 

‘EN SON 9 AY ÖNCE ALDIM’

Artık kuruyemiş satın alamadıklarını ifade eden Yöyen “En son ne zaman kuruyemiş yediniz derseniz, bir 9 ay falan oldu. 9 aydır neredeyse evimize hiç bu türden yiyecekler girmemiş desem yalan olmaz. Belki birileri almışsa ikram ediyorsa veya bir yerlere gitmişsek orada yiyoruz. Bunun dışında artık bu tür yiyecekler hayal oldu gibi çünkü aldığımız maaş meydanda, giderler meydanda. Hesaplayınca artık kuruyemişe veya diğer şeylere yer kalmıyor” şeklinde konuştu.