Yunus Ülger

DUVAR – Almanya'nın nüfusu en büyük eyaletlerinden Kuzey Ren Vestfalya (NRW) seçim sonuçları belli oldu. NRW eyalet meclisi seçimi, beklendiği gibi Yeşiller ile CDU'nun zaferiyle sonuçlandı. Özellikle Yeşiller Partisi, 2017 seçimine göre oylarını üç kat artırarak yüzde 18,2 oyla seçimin en kazançlı partisi oldu. CDU ise oylarını yüzde 2,8 artırarak yüzde 35,7 oyla birinci parti oldu.

SPD, kalesi sayılan NRW'de, 2017 yılında olduğu gibi bu seçiminde de oy kaybına uğradı, yüzde 4,5 kayıpla ancak yüzde 26,7 oranında oy alabildi. Neredeyse yarı yarıya oy kaybına uğrayan FDP, yüzde 5 oy engelini az farkla aşarak yüzde 5,9 oranında oy alabildi. Sağcı parti AfD (Almanya için Alternatif) yüzde 5,4 ile yeniden eyalet meclisine girerken, Sol Parti yüzde 2,1 oyla beklendiği gibi meclis dışında kaldı.

13 milyon seçmeniyle “küçük federal meclis seçimi” olarak nitelenen NRW seçiminin sonuçları, SPD, Yeşiller ve FDP'den oluşan Federal Hükümet için, özellikle de başbakan SPD'li Olaf Scholz için kötü not olarak yorumlandı.

NRW MECLİSİNDE 9 TÜRKİYE KÖKENLİ MİLLETVEKİLİ

NRW eyalet meclisinde önceki yasama dönemine göre bu yasama döneminde daha çok Türkiye kökenli aday göreceğiz. SPD'nin üç milletvekili Serdar Yüksel, Volkan Baran ve İbrahim Yetim yeniden seçilirken, Tülay Durdu ile Dilek Engin, SPD'den ilk kez seçilen Türkiye kökenli milletvekili olarak meclisi girmeyi başardı. Yeşiller'den ise Berivan Aymaz yeniden seçilirken, Gönül Eğlence, İlayda Bostancıeri ve Meral Thoms, ilk kez eyalet meclisine seçildiler. CDU ile FDP'den birer Türkiye kökenli aday vardı, seçilme şansı olmayan bu adaylar beklendiği gibi seçilemedi. Sol Parti'nin tek Türkiye kökenli adayı da parti yüzde 5 engelini aşamadığı için seçilemedi.

CDU-FDP ÇOĞUNLUĞU KAYBETTİ

Bu sonuçlarla NRW'de iktidarda bulunan CDU ile FDP koalisyon hükümeti, FDP'nin büyük oy kaybı sebebiyle çoğunluğu kaybetti. Bu durumda en güçlü koalisyon olasılığı seçimin galipleri CDU ile Yeşiller'in kuracağı bir hükümet. Bu gerçekleşirse, SPD eyaleti olarak bilinen NRW'de bir ilk olacak. İkinci bir olasılık ise federal düzeyde olduğu gibi SPD, Yeşiller ve FDP'den oluşacak üçlü koalisyon. SPD buna sıcak bakıyor, ancak uzmanlar bunu pek olası görmüyor, sebebi ise SPD ile FDP'nin seçimi kaybetmiş olmaları. SPD ile CDU arasında büyük bir koalisyon hükümeti olasılığı da yok denecek kadar az.

FATURA SCHOLZ'A KESİLDİ

Almanya'nın nüfusça en büyük eyaleti olması dolayısıyla NRW eyalet meclisi seçimi, “küçük federal meclisi” seçimi sayılır. Bu seçimde de eyaleti ilgilendiren konulardan çok Almanya çapındaki konular ile Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı etkili oldu. Neredeyse bütün yorumlarda, SPD'nin yenilgisinin sorumlusu olarak SPD'li Federal Başbakan Olaf Scholz gösterildi. Yorumculara göre bunun sebebi ise Olaf Scholz'un Ukrayna'ya ağır silah gönderme konusunda çok çekimser tutumu.

NRW'de SPD'nin başbakan adayı Thomas Kutschaty'nin seçim kampanyasında Scholz'u ön plana çıkardığı, onunla sıkça seçim kampanyası düzenlediği, bunun da Kutschaty'nin seçimi kaybetmesine yol açtığı yorumları neredeyse bütün medya ve uzmanların ortak görüşü oldu. Haber dergisi Der Spiegel, NRW seçimi sonuçlarını, “Scholz karşıtı bir seçim” olarak nitelerken, Süddeutsche Zeitung, Scholz'un ilk sınavında kötü not aldığını yazdı. Kutschaty'nin Scholz'a bel bağlamakla hata yaptığını yazdı.

'İYİ BİR DURUŞ SERGİLEDİ'

Altı ay kadar önce Armin Laschet'ten boşalan NRW Başbakanlığını üstlenen Hendrik Wüst'ün ise, yoğun bir seçim kampanyası yürüterek, SPD ile arasındaki farkı kapatıp seçimi kazandığı belirtildi yorumlarda. Düsseldorf'ta yayımlanan muhafazakar Rheinische Post gazetesi, “Wüst, çok gezdi, iyi bir duruş sergiledi, sosyal medyayı iyi kullandı. Şimdi kendini göstermesi gerekiyor, FDP ile hükümeti sona erdi, Yeşiller hükümet güçlü olasılık, aynı zamanda  zor bir iş” yorumunu yaptı.

FEDERAL HÜKÜMETİN İŞİ ZORLAŞTI

NRW seçimi sonuçları, geçen eylül ayındaki federal meclisi seçiminden sonra kurulan federal hükümetin işini, özellikle de başbakan Scholz'un işini zorlaştıracak. Hükümetin ortakları SPD ve FDP'nin oy kaybının, Yeşiller'de büyük oy artışının, Yeşiller'in koalisyondaki konumunu epeyce güçlendireceği belirtiliyor. Üç hafta önce yapılan Schleswig Holstein eyaletinde de SPD ve FDP büyük oy kaybına uğramış, CDU ile Yeşiller oylarını artırmıştı. Yorumlarda, federal meclis seçimini kazanarak yükselişe geçen SPD'de yeniden düşüş sürecinin başladığı ileri sürüldü. Bir sonraki federal meclis seçiminde CDU ile Yeşiller'den oluşacak bir federal hükümet olasılığının güçlendiği belirtildi.

GÜVERCİN ŞAHİN OLDU

SPD ile FDP, her iki eyalet seçiminde büyük oranda oy kaybederken, federal hükümet ortağı Yeşiller'in oy kazancı, bu partinin Ukrayna politikasıyla açıklanıyor. Scholz, Ukrayna'ya ağır silah yardımı konusunda başlangıçta çok çekimser davranırken, Yeşiller Ukrayna'ya ağır silah yardımı için Scholz'a hep baskı yapmıştı. 1968 öğrenci barış hareketinden doğan Yeşiller'in, güvercinden şahine dönüşmesi, bundan çok kazançlı çıkması, tarihi bir ironi olsa gerek. FDP'nin oy kaybı için pek geçerli bir sebep gösteremeyen uzmanlar, hükümet etmenin bu partiye yaramadığını ya da yaptıklarını halka pek anlatamadığını yazdılar.